Veðrið - 01.09.1963, Blaðsíða 16

eða mærótt líkt og maríutása, með öldulengd, sem var á að gizka nokkru minni
en 1° á háloíti. Onnur líktust meira klósigakembunum á 45. mynd í Skýjabók-
inni, nema livað þau voru miklu þynnri. Enn önnur voru líkust trefjuðu klósiga-
fjöðrinni á 43. mynd. Böndin sáust allt frá 10° hæð á norðurlofti, suður um há-
loflið og talsvert yfir á suðurloft, en jjar skyggðu lægri ský nokkuð á þau, einkum
þegar Ieið á nóttina. Þegar mest var af Jjeim, gizka ég á, að þau hafi náð yfir
tvo eða ]>rjá áttunduhluta himinlivolfsins. Ekki voru skýin nú eins björt og
fyrri nóttina, mátti fremur segja, að j)au væru silfurgrá en silfurhvít. Uni skeið
bar silfurskýjabreiðu við tunglið, sem var hálft Jjessa nótt og í austnorðaustri,
þegar Jjetta bar við. SIó Jaá gullnum og fögrum bjarma á skýin.
Við Jjetta vildi ég bæta, að allt litlit Jiessara silfurskýja fannst mér benda til
mikils skyldleika við venjulega klósiga, sem eru nær eingöngu gerðir úr ísnál-
um, en ekki af geimryki.
Hæð skýjanna má nokkuð marka af þvi, að um miðnætti aðfaranótt 12. ágúst
var rúmlega 80 km hæð upp í sólskin yfir Reykjavík, ef tekið er tillit til Ijósbrots
í gufuhvolfi. Hins vegar sáust skýin á sama tíma á suðurlofti, jafnvel 45° niður
á suðurloftið, þó að það væri nokkuð óljóst vegna lægri skýja. En hæðin þar
frá jörð og upp í sólskin hlýtur að hafa verið um 100 km. Bendir Jretta til nokkuð
meiri hæðar en getið er um í Skýjabókinni. Þó er vissast að draga varlega álykt-
anir af Jjessu, Jjví að hugsanlegt er, að tunglskin hafi hjálpað til að gera sillur-
skýin nokkru lengur sýnileg en ella.
Sé nú miðað við 80 km hæð, benda skýjafarsathuganirnar til þess, að hraði
skýjanna hafi verið um 250 hnútar (um 450 km á klst.). Er Jrað gífurleg ferð,
Jjegar þess er gætt, að í 12 vindstigum er vindhraðinn um 65 hnútar. Hins vegar
er þetta mjög eðlileg tala miðað við eldri athuganir, sem fyrr var getið (100—
500 hnútar). Varla mundi maður þó finna mikið til þessa vinds í 100 km hæð,
því að þar er loftið svo Jrunnt, að eðlisþyngd þess er aðeins talin fáeinir millj-
ónustu hlutar af Jjví, sem við eigum að venjast. Ekki er Jjess heldur getið, að
geimfarar verði fyrir neinum óþægindum af stormum Jjessara hálofta.
Þriðju nóttina, aðfaranótt þ. 16. ágúst, sáust skýin fyrst rétt fyrir klukkan 23,
þunnar og daufar slæður á norðausturhimni, og virtust Hggja frá suðri til norðurs,
eða suðaustri til norðvesturs. Erfitt var að greina á þeim nokkurt far, en helzt
var þó svo að sjá, að Jjað væri mjög lítið. Milli klukkan 24 og 01 sást mjög lítið
af skýjunum, en rétt fyrir eitt fór að bera á þeim aftur, skammt fyrir austan
háloftið. Var nú á þeim greinilegt vestanfar og var svo milli klukkan eitt og
tvö (miðnætti var klukkan 01.30). Mældist farið um 4° á mfnútu í 45° hæð,
.en það mundi samsvara 5i/2° á hálofti.
Skýin mynduðu nú samhliða bönd, sem lágu hér um bil frá suðri til norðurs,
tn breidd Jjeirra var breytileg, á að gizka 3—5 gráður. Um klukkan tvö virtist
skýjafarið nokkuð breytt, nær 240°.
Þar sem skýin sáust um miðnættið í hálofti, má ætla, að Jrar hafi sól skinið,
en til þess liafa þau orðið að vera í 100 km hæð. Miðað við þessa hæð bendir
farið til þess, að hraðinn hafi þarna verið 320 hnútar, liátt í 600 km á klst.
Það er eftirtektarvert, að mest af skýjunum kom nú í ljós skammt austan við
56 --- VEÐRIÐ