Vikan - 30.01.1964, Blaðsíða 34

halda áfram að njóta trausts okk-
ar manna sem hlutlaus gerðar-
dómari og aðstoðarmaður.
Ég lét tilboð Nikis ganga áfram
til mestu höfuðhleypinganna í
okkar hópi, en þeir afþökkuðu
boð hans einnig mjög ákveðnir.
Enginn tók hann alvarlega. Eng-
inn gerði ráð fyrir, að hann
mundi geta komizt út úr ramm-
legum klefa sínum, opnað síðan
fyrir félaga sínum og lokið að
endingu upp aðalhurðinni, sem
var milli klefagangsins og kast-
alagarðsins. Þótt svo langt væri
komið, væri hann enn innan
fangelsismúranna eins og við
hinir! Niki hafði gaman af slík-
um ögrunum, og hann hlaut að
gorta af því alla ævi, ef hann
gæti, þótt ekki væri nema einu
sinni, fært sönnur á það fyrir
Þjóðverjum, að þeir gætu að
minnsta kosti ekki séð við Pól-
verja.
Þótt menn höfnuðu boði hans,
kvað hann það standa óhaggað,
og mundi hann hitta þá, sem
kynnu að hafa hug á að slást
í för með honum, á flötinni fyr-
ir framan einangrunarklefana
klukkan ellefu þá um kvöldið.
Þegar klukkan sló ellefu, stóð
ég og horfði út um gluggann
minn, og á sama andartaki var
hurðinni að einangrunarklefun-
um lokið hægt upp .Dimmt var
úti, en ég gat óljóst greint tvær
verur, sem læddust út um dyrn-
ar. Svo var einhverju kastað út
um glugga hátt uppi, þar sem
Pólverjar voru geymdir. Þetta
var kaðall úr rúmlökum, og við
hann var bundið eitthvað þungt
— flóttaútbúnaður þeirra, fatn-
aður og bakpokar. Svo sá ég
mennina lesa sig upp eftir kaðl-
inum, hvorn af öðrum, upp á
syllu, sem var 13 metra yfir
jörðu. Það, sem þeir ætluðu sér
að gera, var óframkvæmanlegt
afrek. Ég trúð.i ekki mínum eig-
in augum. Þeir stóðu nú á tíu
sentimetra breiðri syllu, sem
stóð út úr lóðréttum kastala-
veggnum. Báðir héldu um vað-
inn, og síðan þumlunguðu þeir
sig eftir syllunni með bakið að
veggnum, unz þeir komu að þak-
rennunni, sem lá meðfram þak-
skegginu á byggingu þýzku varð-
mannanna.
Þarna voru þeir tiltölulega
óhultir, og enginn gat séð til
þeirra, þótt leitarljósin í kastala-
garðinum væru kveikt. Svo sá
ég þá klífa upp á þakið að þak-
glugga, sem þeir hurfu inn um,
og jafnframt höfðu þeir lakavað-
inn með sér. Ég vissi, að næsta
skref mundi verða að klifra nið-
ur úr litlum kvistglugga fyrir
endanum á varðbyggingunni
þýzku. Þaðan voru 50 metrar nið-
ur til kiettadrangsins, sem kast-
alinn var reistur á.
Ég sneri aftur til hvílu minn-
ar, og ég skalf í hnjáliðunum,
eins og ég hefði sjálfur verið að
klifra þarna utan á byggingunni.
Morguninn eftir voru þeir báð-
ir komnir aftur í einangrunar-
klefa sína! Það er erfitt fyrir
mig að skýra frá afganginum á
sögu þeirra. Niki hafði verið
k1æddur gúmmískóm vegna klif-
urferðarinnar, en félagi hans
hafði valið fjahamannastígvél.
Þegar þeir voru svo að klifra
niður varðbygginguna, gerðu
stígvélín of mikinn hávaða, svo
að foringi í byggingunni vakn-
aði. Hann lauk upp glugga sín-
um, sá kaðalinn og mennina, tvo
eða þrjá metra fyrir neðan sig.
Hann dró fram skammbyssu sína
og kallaði hvað eftir annað, held-
ur heimskulega: „Hánde hoch!“
en að því búnu gerði hann varð-
sveitinni aðvart um, hvernig
komið væri.
Ég sat síðar mánuð í klefa
Nikis, án þess að geta komizt
að því, hvernig hann hefði far-
ið að því að opna hurðina.
t
So&uSv
MEÐ (J MY ND U M
FÁST í NÆSTU
VERZLUN.
Eftir þessa flóttatilraun ]étu
Þjóðverjar varðmann standa í
kastalagarðinum. Hann var lát-
inn standa þar allar nætur, og
jafnframt voru öll ljós tendruð,
en þetta gerði allar flóttatilraun-
ir mun erfiðari en e*la.
ALLTOF AUÐVELT
Sumri var tekið að halla —
og fannst okkur hægt ganga og
þó alltof fljótt vegna fyrirætl-
ana okkar. Veturinn er í raun-
inni „hinn dauði árstími" flótta-
manna, enda þótt hefðhundin
regla um það væri brotin hvað
eftir annað í síðari heimsstyrjöld-
inni.
Yfir borðsalnum var langt
herbergi, þar sem nokkrir ensk-
ir fangar sváfu og eyddu dög-
um sínum að nokkru leyti. Tveir
veggjanna í herbergi þessu vissu
að hinni þýzku deild kasta'ans,
og þessir veggir höfðu alltaf ver-
ið okkur umhugsunarefni. í önd-
verðu hafði Niki opnað hurð á
öðrum endaveggnum, og sneri
hún að tómu kvistherbergi. Hann
gat aðeins sagt okkur það. Dyra-
opinu hafði samstundis verið
lokað aftur. Þótt við hefðum vit-
anlega reynt að brjótast gegn-
um vegginn, höfðu tilraunir okk-
ar verið árangurslausar, því að
steinsteypa var í dyraopinu og
hávaðinn kom upp um okkur, en
Þjóðverjar gerðu jafnharðan við
skemmdirnar. Það mun hafa ver-
ið um þetta leyti, sem þeir komu
einum hljóðnema sinna fyrir
þarna. Hljóðnemar voru svo að
segja hvarvetna.
Samkvæmt frásögn foringja,
sem sváfu í grenndinni við hinn
vegginn, sneri hann að salern-
um Þjóðverja.
Tommy Eiliot og Ted Barton
sögðu mér, að þeir væru byrjað-
ir á aUstóru opi, sem miðaði vel
áfram. Á tveim dögum voru þeir
næstum komnir gegnum vegg-
inn. Með því að hlusta vandlega
komust þeir að því - af hljóð-
unum að dæma, sem þeir heyrðu
— að opið mundi vera í gólf-
hæð og við hliðina á sa'.ernis-
skál. Við gerðum títuprjónsst ’rt
gat á pússninguna og fengum
með því staðfest, að cpiö var
næstum einmitt bak við og und-
ir skálarsetunni.
Engan tíma mátti missa. Þjóð-
verjar voru óvenjulcga rólegir
og gátu byrjað nýja rannsóknar-
hcrferð hvenær sem var. Opið
var ekki sérstak'ega vel falið
okkar megin, og ]élegasta eftirlit
h^föi komið upp um allt saman.
Ég var há’fhræddur við þetta
cp, en án góðra sönnunargagna
gct ég ekki dregið úr áhuga
félaga minna fyrir þessu fyrir-
tæki.
Ráðagerðin var ósköp einföld.
Næstu sunnudagsnótt, þegar allt
væri kyrrt hjá Þjóðverjum, átti
að brjótast gegnum vegginn, og
síðan áttu tólf foringjar að skríða
í borgaralegum fötum gegnum
gatið á fimm mínútna fresti og
komast síðan út úr byggingunni
með einhverjum hætti. En það
var aðeins upphaf erfiðleikanna
að komast inn til Þjóðverja, því
að strokumenn urðu að finna
'eiðina út úr híbýlum þeirra, fara
gegnum ýmis hlið, eða hvað það
nú var, sem til hindrunar mundi
verða, hverfa inn á milli trjánna
á íþróttasvæðinu fyrir neðan
kastalann og klífa síðan yfir
aðalvegginn í skjóli trjáa.
Sunnudagurinn kom, og tauga-
óstyrkurinn óx með hverju and-
artaki. Flóttamennirnir komu til
brottfarar. Menn athuguðu hin
borgaralegu föt sín og breyttu
sumum eða notuðu í staðinn aðr-
ar flíkur, sem fúsir aðstoðar-
menn létu í té af eigin birgð-
um ti1 að auðvelda flóttann.
— O —
Um þetta leyti fangavistar
okkar var að komast nokkur
skipan á flóttaútbúnað okkar.
Þótt ekki hefði verið unnt að
fá öllum föngum skilríki, hafði
hver maður til umráða heima-
gerðan áttavita af einhverju tagi,
uppdrætti, sem voru nákvæmar
eftirlíkingar á foringjaráðskort-
um, auk nokkurra bankaseðla.
Hver foringi hafði sinn eigin
flóttaútbúnað, sem menn höfðu
ærinn tíma til að endurbæta, með-
an menn höfðu ekki annað að
gera en bíða hinnar miklu stund-
ar. Það var furðulegt, hvað menn
gátu gert mikið með lit'um efn-
um og tækjum — menn breyttu
og bættu, lituðu, saumuðu og
prjónuðu. Margir foringjanna
voru sérfróðir á vissum sviðum
og hófust bókstaflega handa um
fjöldaframleiðslu.
Ég helgaði mig framleiðslu á
skyggnishúfum og bakpokum.
Húfurnar voru gerðar úr sér-
stöku ábreiðuefni, skyggnið var
úr leðri eða öðru stinnu efni,
vasaklútar notaðir í fóður, og
svitaband úr mjúku leðri. Þetta
voru ágætar húfur. Bakpokarnir
voru ekki al'taf vatnsheldir. Þeir
voru gerðir úr dökkum her-
mannafataeínum með breiðum
axlarreimum, en vasar og horn
voru styrkt með leðurlengjum,
sem skornar voru úr stígvélabol-
um. Þessir bakpokar líktust pok-
um þeim, sem þýzkir verkamenn
notuðu.
Sérstök list var fólgin í að lita
allskonar muni með gervikaffi og
rauðum blýöntum. Leikur einn
var að breyta bláum flugmanna-
búningum, svo að handlaginn
maður gat gert úr þeim ágæt,
borgaraleg klæði. En vitanlega
dreymdi hvern foringja um að
komast yfir ósvikin borgaraleg
föt.
Okkur barst tækifæri upp í
hendurnar, þegar borgarlegur,
þýzkur tannlæknir kom til að
hjáJpa hinum franska tannlækni
fangabúðanna, en það kom fá-
einum sinnum fyrir. Honum
fylgdu tveir verðir, sem héngu
við hann eins og blóðsugur, svo
að hann gat varla beitt verk-
færum sínum. Margar smá-
kompur voru fyrir framan lækn-
ingastofu tannlæknisins, en á
henni voru tvær hurðir, og var
talið, að önnur væri læst. Við
höfðum hins vegar lykil að hurð
þessari, og bak við hana geymdi
þýzki læknirinn flókahatt sinn
og fallegan tweed-frakka með
Joðkraga.
Þetta var sannarlega eftirsókn-
arverð villibráð, og Dick Howe
ásamt öðrum enskum foringja,
„Scorgie" Price og Frakka að
nafni Jacques Prot, komu fljót-
lega auga á hana. Dick lét sem
hann þyrfti að greiða tannlækn-
inum reikning og fékk til þess
aðstoð foringja, sem átti að
greiða honum um 100 mörk. Dick
bauðst til að greiða reikninginn
og notaði til þess eins marks
seðla, svo að það tæki nokkurn
tíma fyrir tannlækninn að telja
upphæðina saman. Hann hafði
samband við hina tvo, og áttu
þeir að nota tímann, meðan tann-
iæknirinn væri að telja seðlana
til að krækja í hatt hans og yfir-
höfn.
Hann átti við og við að segja
„Richtig?“ scm átti að vera eins-
konar lykilorð, en litlu munaði,
að félagar hans gætu ekki fram-
kvæmt sinn hluta fyrirætlunar-
0^ — VIKAN 5. tbl.