Vikan - 30.12.1965, Blaðsíða 29

I
hundruð og sextíu tonn, hafði lagt
úr höfn í Hull hinn 7. desember.
Framundan var 25 daga ferð til
Hvítahafsins, og þar skyldi fiska
undan Kanin-höfða á Rússlands-
! strönd. Um borð var meðferðis all-
ur jólamaturinn, og veizlan á jóla-
t kvöld hafði þegar verið skipulögð.
Þeir gerðu ráð fyrir að ferðin til
T, Kanin-höfða myndi taka um það
W bil sex daga. Áhöfnin vonaðist til
að geta fyllt lestar skipsins af þorski
og ýsu á tólf dögum, og náð síðan
heim í tíma til þess að geta tekið
¥ þátt í hátíðahöldunum á gamlárs-
^ kvöld með fjölskyldum sínum.
Það virtist allt vera í bezta lagi
j j þegar skipið lét úr höfn. Smith,
fyrsti vélstjóri, og Thomas Northey,
annar vélstjóri, voru harðánægðir
með malið í vélunum. Stöðugur og
þungur vélaniðurinn var traustvekj-
andi, og skipshöfnin gekk að starfi
sínu í þeirri von að þetta yrði „góð-
ur túr" hvað aflabrögðin snerti.
Veðurhæðin var allmikil, og
bylgjurnar veittu byrðingi skipsins
hvern löðrunginn á fætur öðrum.
Skipsstjórinn skimaði út að sjón-
deildarhringnum í allar áttir. Þeir
voru einir — á miðjum Norðursjón-
um.
Það var klukkan rúmlega tólf á
miðnætti hinn 8. desember, sem
skipsstjórinn skildi Ron Dodsley eft-
ir í brúnni. — Þú lætur mig vita ef
veðrið versnar, sagði hann.
George Rayworth kyndari var
vafinn inn í teppi í koju sinni, err
félagi hans Jesse Minns var á vakf
i kyndiklefanum. Þar er bezti stað-
urinn að vera þegar siglt er til Rúss-
landsstrandar um miðjan vetur. Það
er vel heitt þarna niðri, er> það>
þarf l(ka knálegan mann tií aði
standa af sér veltinginn.
En Minns þekkti starf sitt vel.
Hann þekkti líka hætturnar, sem
samfare eru togarafiskiríi á úthaf-
unum. Hann hafði verið kyndari
hjá sama fyrirtækinu síðan hanrt,
kom úr skóla fjórtán ára gamalL
Þetta var önnur ferðin hans frá þvi
að hann varð að vera marga mán-
skipsstjórinn loftskeytamanninum,
/ John Brickwood. Og neyðarkallið
' flaug út á öldur Ijósvakans frá
' tækjunum í loftskeytaklefanum.
! Togarinn Arctic Adventurer var
einsamall á ferð og í nauðum
staddur á Norðursjónum. Eitt hundr-
að og fimmtíu mílur frá landi. Eng-
in Ijós eða vélarafl frá hinum
\ sködduðu vélum. Rafmagn til að
senda út neyðarkallið kom úr raf-
hlöðum, sem hafðar eru til vara,
ef slíkt sem þetta skyldi bera að
höndum.
Meðan loftskeytamaðurinn sendi
í sífellu út S O S og hlustaði spennt-
ur eftir svari, hugsaði hann: Skyldu
rafhlöðurnar vera nógu öflugar til
*
Peter Craven (ofan t.v.), skipstjóri á St. Mathew (aS neðan), fann togarann
Arctic Adventurer (að ofan t.h.) í stórsjó og illviðri.
uði ( landi vegna veikinda. Þessa
mánuði hafði hann líka þurft að
líta eftir bæklaðri konu sinni.
Síðar kom það í Ijós, að einhvern
tíma kvöldsins, eftir að ellefu-vakt-
in kom til starfa, hafði fyrsti vél-
stjóri verið að lagfæra eitthvað í
vélarúminu. Hann hafði vakið Ray-
worth og beðið um vasaljós. Ray-
worth kyndari hafði spurt, hvort
hans hjálpar væri þörf, en fengið
afsvar. Hann hafði við svo búið
lagzt til svefns á ný.
Það voru fyrsti og annar vél-
stjóri, og Minns kyndari, sem urðu
fyrir sprengingunni. Stjórnborðsket-
illinn hafði yfirhitnað og sprungið.
Myndaðist um það bil meters löng
rifa og sex tommu breið. Hið gífur-
lega afl, sem leystist úr læðingi,
þeytti málmhlutum með ofsakrafti
í allar áttir. Það var Minns, sem
varð fyrir aðal sprengingunni.
Sjóðandi vatn streymdi úr katl-
inum og fyllti bæði kyndiklefann
og nærliggjandi vélarrúmið.
Stýrimaðurinn í brúnni gerði þeg-
ar í stað ráðstafanir til að ganga
úr skugga um afdrif áhafnarinn-
ar. En á þessu stigi málsins hafði
skipsstjórinn mestar áhyggjurnar af
þv(, hvernig skipið væri útleikið.
Hafði sprengingin sett gat á skips-
hliðina? Mundi skipið haldast á
floti? Tækist að fá hjálp í tíma?
Hve margir áhafnarinnar skyldu
vera særðir, og hve mikið? Þessar
spurningar skinu út úr hverju and-
liti. En eins og sakir stóðu fengust
engin svör, svo allar varúðarráð-
stafanir voru gerðar.
— Sendu út neyðarkall, skipaði
að ná í hjálp? Eða myndu þeir allir
verða þungum öldum Norðursjávar-
ins að bráð, áður en svo mikið sem
heyrðist til þeirra? Ástandið var
ógnvekjandi.
Nýtt hljóð í móttökutækinu rauf
hugsanagang hans. S(ðan svar.
Neyðarkallið hafði heyrzt í hundrað
og fimmtíu mílna fjarlægð, ( loft-
skeytastöð á Northumberlandi, ná-
lægt Whitley-flóa.
— Hvers eðlis er ástand ykkar?
kom svarið. Brickwood svaraði þeg-
ar í stað: — Við höfum orðið fyrir
alvarlegri sprengingu. Ketill hefur
sprungið, og við erum á reki, vélar-
og stýrislausir.
Norski póstbáturinn Venus, átta-
tíu mílur frá Aberdeen á leið sinni
til Stavanger, hafði einnig heyrt
neyðarkallið. Skipsstjórinn sneti
skipi sínu þegar í átt til hins nauð-
stadda togara. Um borð í Venusi
var læknir.
Miklu nær var hins vegar togar-
inn Netherley frá Aberdeen, sem
lá í vari undan S. Abbs í Skotlandi.
Þar um borð var neyðarkallið einn-
ig móttekið, og svarskeyti sent til
Arctic Adventurer: — Við getum náð
( lækni frá Dunbar innan klukku-
stundar og komizt til ykkar klukk-
an tíu í fyrramálið.
Um borð í Arctic Adventurer var
skaðinn kannaður nánar. Mikil þörf
var á læknishjálp. Skipsstjórinn bað
þv( loftskeytamanninn sinn að
senda svarskeyti til Netherley, o§
taka tilboðinu.
Þegar tölu var kastað á áhöfn-
ina, kom í Ijós, að Minns vantaði.
Framhald á bls. 37.
VIKAN 52. tbl. 29