Vikan - 23.04.1969, Blaðsíða 45

„Heimakona skrifaði þetta skelegga bréf um
jafnrétti karla og kvenna og störf húsmóðurinn-
ar. Tilefni bréfsins eru ummæli menntakonu í
einu dagblaðanna þess efnis, að konur verði að
taka virkari þátt í lífinu utan heimilisins, þá
fyrst eigi þær kröfu á fullum mannréttindum.
„Heimakona" er ósammála þessu og færir sterk
rök fyrir máli sínu. Hún segir m.a.: „Fyrst störf
húsmæðra eru ekki þátttaka í atvinnulífinu, hvað
eru þau þá? Er tímabært að leggja þau niður?“
Kæra Vika!
Ég veit ekki hvort Pósturinn er
réttur vettvangur fyrir það, sem ég
vil segja í þessu bréfi. Þið hjá Vik-
unni hafið verið svo blessunarlega
lausir við kvenréttindaskrif. Já, nú
hef ég þegar aðvarað ykkur, svo
líklega lendir þetta bréf í ruslakörf-
unni — með það sama.
Frá því að konur hófu baráttu
sfna fyrir þjóðfélagslegu jafnrétti
við karlmenn, hafa jafnréttismálin
ávallt verið vinsælt umræðuefni.
Nú á dögum er ekki lengur spurt,
hvort konur megi taka til máls á
fundum. Það er spurt, hvort giftar
konur eigi að vinna úti eða heima.
Sitja heima, eins og sumir orða það.
í blöðum og tímaritum, bæði inn-
lendum og erlendum, er algengt að
líta myndskreytt viðtöl við konur,
sem leitað hafa út í atvinnulífið og
haslað sér þar völl. Þetta eru yfir-
leitt mestu myndarkonur og dugn-
aður þeirra ótvfræður. Það er Ifka
óspart keppzt við að dásama stöðu
þeirra og vorkenna vesalings hús-
mæðrunum, sem ,,sitja" heima og
sóa hæfileikum sínum í barnaupp-
eldi, matargerð, þvotta og sauma-
skap. Ef það er þá ekki látið liggja
að því, að þessar hrjáðu sálir eyði
mestöllum deginum í það að ráfa
sinnulausar milli eldhúss og stofu,
milli þess að þær skreppi í lagn-
ingu og drekki kaffi hjá vinkonum
sínum. Stundum er jafnvel húsmóð-
urhlutverkinu líkt við fjötra, er
hefta andlegt frelsi, sjálfstæðar
skoðanir og athafnaþrá. Síðan kem-
ur venjulega þessi brennandi spurn-
ing: Hvers vegna nota konur ekki
réttindi sín? Hvernig á að fá þær
til þess að leita sér meiri frama,
taka á sig ábyrgðarstöður og taka
virkari þátt í stjórnmálum?
Ung menntakona lætur hafa það
eftir sér í víðlesnu dagblaði, að
konur verði að taka virkari þátt í
lífinu utan heimilis, þá fyrst eigi
þær kröfu á fullum mannréttindum.
Er þetta ekki nokkuð langt gengið?
Ef einhver segði til dæmis: Bílstjóri
getur ekki átt kröfu á fullum mann-
réttindum, meðan hann gerir ekk-
ert annað en að aka bíl sínum.
Hvernig hljómar það? Ef einhver
héldi slfku fram um aðra en hús-
mæður, að vinna þeirra væri svo
lítils virði, að þeir ættu ekki skilið
full mannréttindi, myndu þá ekki
viðkomandi aðilar rísa upp og verja
sína stétt? Húsmæður hafa aldrei
starfað í skipulögðum stéttarsam-
tökum, aldrei farið f verkfall né
heimtað laun samkvæmt Dagsbrún-
artaxta. Á að refsa þeim fyrir það?
Ég er ekki að mæla gegn þvi að
húsmæður vinni eitthvað utan heim-
ilis, ef þær hafa áhuga á því og
ástæður til. Svo eru það margar
konur, sem vinna fyrir fjölskyldum
sínum af brýnni þörf og er það
auðvitað skylda þjóðfélagsins að
reyna að létta þeim róðurinn. Ég
vil heldur ekki gera lítið úr hlut-
verki þeirra kvenna, sem beita sér
fyrir félagsmálum kynsystra sinna.
Þær hafa í mörgu unnið þarft verk.
En hvers vegna þurfa kvenrétt-
indakonur að gera lítið úr heimilis-
störfum og hlutverki húsmæðra?
Heimili má ekki vera stórt, ef vinn-
an við það á að vera eitthvert dútl,
sem hægt er að hrista fram úr erm-
inni í frístundum frá öðrum störf-
um. Að minnsta kosti má þá búast
við að það þurfi að kaupa svo mikla
vinnu til heimilisins, að útivinna
húsmóður borgi sig ekki fjárhaqs-
lega. Og vinna flestra húsmæðra
utan heimilis á fyrst og fremst að
vera fjárhagsaðstoð við fjölskyld-
una. Konur vinna ekki vegna áhuga
á starfinu sjálfu, að sögn. Það er
eitt af því, sem . hindrar frama
þeirra. En hvað um karlmennina
sjálfa, hina frjálsu og starfsglöðu
menn? Er ekki vinna flestra þeirra
fyrst og fremst brauðstrit? Margir
vinna störf, sem eru miklu einhæf-
ari og ábyrgðarminni en hin fyrir-
litnu húsmóðurstörf. En við lestur
kvenréttinda — nei, afsakið, jafn-
réttisskrifa í blöðunum, mætti halda
að flestir karlmenn væru hámennt-
aðir og ynnu ákaflega „interess-
ant" störf, sem þeir brynnu af
áhuga á.
Ef konur hafa lítinn áhuga á að
notfæra sér til fulls réttindi sín á
athafna- og stjórnmálasviðinu, er þá
ekki ástæðan bara sú, að þeim
þyki þau of dýru verði keypt, eigi
þau að kosta þær uppeldis- og
móðurhlutverkið?
Sú skoðun er ríkjandi, að konur
vinni sér aðeins álit með þátttöku
í atvinnulífinu. Fyrst störf húsmæðra
eru ekki þátttaka [ atvinnulífinu,
hvað eru þau þá? Er tímabært að
leggja þau niður?
Ég gæti sagt fleira, en bréfið er
þegar orðið alltof langt. Þið hafið
varla pláss fyrir þetta í Póstinum.
Ég skrifa þetta ekki [ þeim tilgangi
að deila á útivinnu húsmæðra. Mig
langar aðeins til að benda á það,
að við sem heima „sitjum", viljum
líka láta telja okkur manneskjur og
að það er óþarfi að vorkenna okk-
ur. Starf okkar er fjölbreytt, skap-
andi, stundum erfitt, en það þarf
alls ekki að vera leiðinlegt. Og það
er arðbært, ef rétt er á haldið. Svo
sendi ég Vikunni beztu kveðjur og
þakkir fyrir allt.
............Heimakp.na.
J7. tbi.. VJKAX. 45