Vikan - 19.08.1971, Blaðsíða 45

„Nei, þér hafið ekki heyrt
það og ég heldur ekki og raun-
ar enginn.“ (Nú mundi henni
verða sagt upp stöðunni! En
það var svei mér þess virði!).
„Guð minn góður! Þér
hreyfðuð yður ekki og vissuð
þó, að enginn annar var ná-
lægur!“
„Ekki einu sinni dyravörð-
ur,“ skaut hún inn 1.
„Þér hefðuð getað stöðvað
hann. Því gerðuð þér það
ekki?“
Hún yppti öxlum.
„Af hverju átti ég að gera
það? Maður má ekki láta sér
allt fyrir brjósti brenna, þegar
maður er á spítala."
„Og ég hélt að þér væruð
veikbyggð og taugaslöpp," sagði
Raebe læknir og skrifaði eitt-
hvað hjá sér. „Það verður sett-
ur dyravörður hérna.“
„Hvenær?“
,,f næstu viku. En það kem-
ur ekki til með að gleðja yður
neitt sérstaklega."
„Nei, því get ég vel trúað.“
Hún var svo þreytt, að hún
gat ekki verið að hugsa neitt
meira um þetta.
„Þá verðið þér orðnar yfir-
hjúkrunarkona á efra gangin-
um,“ sagði læknirinn.
☆
FRO'MÁO
Framhald af bls. 7
gerði allt hvað hún gat til að
vekja athygli ráðamanna þess
heims á sér, og fékk fljótlega
smáhlutverk í ýmsum kvik-
myndum, sem voru einkum
kínverskar stælingar á banda-
rískum Villtavestursmyndum.
Hún nefndi sig þá La Ping.
Fram til þessa er ekki vitað
til að hún hafi haft áhuga á
stjórnmálum. f Sjanghaí er
sagt að hún hafi átt sér þrjá
sérstaklega mikla aðdáendur,
undirforingja í bandaríska flot-
anum, þýzkan kaupsýslumann
og kínverskan kommúnista. Sá
síðastnefndi upplýsti hana um
að byltingafrömuðurinn Marx
væri ekki sami maður og gam-
anleikarinn Groucho Marx, eins
og hún hafði haldið er hún
heyrði þann fyrrnefnda fyrst
nefndan.
Dvölin í Sjanghaí gerði Le
Sjing-jan að eldheitum and-
stæðingi nýlendustefnunnar.
Svo átti að heita að Sjanghaí
heyrði Kína til, en í rauninni
var borgin algerlega í klóm út-
lendinga. Þar drottnaði hvíti
maðurinn, og fyrir eins og einn
dollara var hægt að kaupa
næstum hvað sem var. Vest-
rænir ferðamenn sýndu sínar
verstu hliðar undir þessum
kringumstæðum, drukku sig
augafulla og voru dónalegir við
Kínverja. Margsinnis sá Le
Sjing-jan bandaríska ferða-
menn stofna til æðisgengins
kappaksturs eftir aðalgötu
Sjanghaí, og ökutækin voru
rickshaws með Kínverja fyrir
í hrossa stað. Unga leikkonan
gekk í kínverska kommúnista-
flokkinn.
f ÓNÁÐ HJÁ FLOKKS-
LEIÐTOGUNUM
1938, þegar Japanir . tóku
Sjanghaí, flýði Le Sjing-jan
ásamt kommúnistanum vini sín-
um áleiðis til Jenan, þar sem
Maó Tse-túng og vinir hans
földust þá í fjöllunum. Vikum
saman reikuðu þau eftir ryk-
ugum vegum og sváfu oftast á
berri jörðinni. Þau urðu við-
skila á leiðinni og Le Sjing-jan
náði um síðir ein til Jenan,
steinuppgefin og illa til reika.
Þar kynntist hún Lín Píaó og
Maó hálfu ári síðar. Hann varð
undireins ástfanginn.
Stephan Pan, útlægur kín-
verskur rithöfundur, sem
þekkti Maó í fjörutíu ár, segir
svo:
— Maó hafði þá verið kvænt-
ur fjórum sinnum, ef með er
talin brúður sú er foreldrar
hans ,,gáfu“ honum er hann
varð átján ára Til að La Ping
yrði hugmyndafræðilega rétt-
trúuð sendi hann hana á Marx-
lenínsku stofnunina í Jenan og
gerði hana síðan að ritara sín-
um. En þegar Maó vildi ganga
að eiga hana mæltu hinir
flokksleiðtogarnir á móti, og
hann féllst á að hafa þessa nýju
konu sína ekki í almannaaug-
sýn.
Þótt svo að Le Sjing-jan væri
ekki hrifin af því að verða
þannig einungis „húsmóðir“,
var hún töfruð af gáfum og
snarræði Maós og því feikna
valdi, sem þá þegar var hans.
Hann var tuttugu og þremur
árum eldri en hún, en það
skipti hana engu. Þau voru vígð
saman í kyrrþey, og viðstaddir
voru aðeins fáeinir góðvinir.
Brúðkaupsnóttina sváfu þau af
í loftvarnabyrgi. Við hjóna-
vígsluna tók Le Sjing-jan sér
nafnið Sjang Sjing, eða Bláa
fljótið.
Það kemur kannski undar-
lega fyrir sjónir að kínversku
kommúnistaforingjarnir skyldu
snúast gegn frú Maó, en sann-
leikurinn var sá að mórall
þeirra flestra minnti mest á
þann viktoríanska. Leikkonu
gátu þeir því ekki sætt sig við
sem brúði leiðtoga síns. f nærri
þrjátíu ár létu þ.eir sem þeir
sæju ekki frú Maó.
Roger Spears majór segir svo
frá, að eftir stríðið eitt sinn
hefðu brezkir og bandarískir
framámenn boðið framámönn-
um kínverskra kommúnista til
veizlu. Þeim var á varfærinn
hátt gefið til kynna, að ekki
mætti bjóða frú Maó með. —
Okkur fannst þetta hreinn
dónaskapur, já, beinlínis
ómannúðlegt! segir majórinn.
Sjálf hefur frú Maó sagt í
beiskum tón um þessa löngu,
félagslegu útlegð, að henni hafi
þá verið sýnd meiri fyrirlitn-
ing en „venjulegri hermanna-
skækju.“
Til að bæta henni upp það,
sem hýn fór á mis við, jós Maó
yfir hana dýrmætum gjöfum.
Þegar alþýðuherinn hafði tek-
ið Tíentsin fékk hún til dæmis
hálsband með geysistórum perl-
um og safala(eld. Frú Maó lifði
sem „fugl í forgylltu búri.“
En þegar ungmenni í hundr-
uðþúsundatali hvaðanæva að úr
Kína fylktu sér frammi fyrir
Maó átjánda ágúst 1968, þá stóð
frú Maó við hlið manns síns.
Ásamt honum höfðu þau Lín
Píaó verið útnefnd æðstu leið-
togar ríkisins.
AÐDÁANDI
BANDARÍKJANNA
Versnandi heilsa manns
hennar átti mikinn þátt í að
völd hennar jukust. Sagt er að
formaðurinn þjáist af Parkin-
sonssýki, og þess utan hafa
mörg tilræði við líf hans gert
að verkum, að hann treystir nú
engum nema konu sinni. Hún
hjúkraði honum í veikindum
hans, og áður en varði var hún
komin fram í sviðsljósið. Nú
gleymdist aldrei að bjóða henni
með.
Það er kannski til full mik-
ils mælzt að hún léti vera að
hefna sín á sumum þeirra, er
höfðu verið henni verstir. Hers-
höfðingjaekkja ein var hand-
tekin af -Rauðu varðliðunum og
send á kommúnu í afskekktu
héraði. þar sem hún var látin
flysja kartöflur og mjólka kýr.
Og næturvörður eins kvik-
myndafyrirtækisins var áður
forstjóri þess.
Sumir sérfræðingar banda-
ríska utanríkisráðuneytisins
halda því fram. að pingpong-
þíðan — hið batnandi sam-
komulag Bandaríkjanna og
Kína — stafi af miklu leyti af
því, að bæði frú Maó og Lín
Píaó beri mikinn tortryggnis-
hug til Sovétríkjanna. Lín Pí-
aó segir til dæmis að hann hafi
orðið fyrir kynþáttaofsóknum
er hann dvaldi á sjúkrahúsi í
Moskvu í síðari heimsstyrjöld.
Upplýsingar sem náð hafa til
Hong Kong herma að þau frú- '
in og Lín telji nú bæði að tími
sé til kominn að bæta sambúð-
ina við Vesturlönd.
Frú Maó hefur oft sagt er-
lendum kunningjum að hún
vildi gjarnan heimsækja Holly-
wood og kynna sér nútíma
kvikmyndatækni. Hún hefur
gert stórmikið fyrir kínverskt
fagurmenningarlíf, gert ballett-
inn nýtískari og reynt að lífga
svolítið upp kvikmyndirnar,
sem helzt fjalla um framleiðslu
á dráttarvélum og framkvæmd
tveggja ára áætlana.
Þótt svo að „úrkynja" banda-
rískar kvikmyndir hafi ekki
verið sýndar opinberlega í Kína
í tuttugu ár, er vitað til að frú
Maó hefur útvegað sér margar
þeirra frá Hongkong, þar á
meðal Easy Rider með Peter
Fonda og Love Story með Ali
McGraw. Þar eð frú Maó skil-
ur ekki ensku og ekki hafa ver-
ið möguleikar á að færa kín-
verskan texta inn á myndirnar,
hefur túlkur verið viðstaddur,
þegar henni hafa verið sýndar
þær, til að þýða jafnharðan.
Þessi merka frú er einnig
menningarlegur ráðgjafi al-
þýðuhersins. Hún hefur meðal
annars ort fyrir herinn ljóð,
sem heitir Elska fætur þína.
Eitt versið hljóðar svo:
Þú þarfnast tveggja fóta
Án þeirra kemurðu engu í
framkvæmd
Fáirðu blöðrur á iljar
Stingdu á þær gat og berðu á
Steinolíu.
Frú Maó hefur einnið séð til
þess, að nú geta konur komizt
til metorða í hernum.
Hún hefur líka ferðazt á milli
herbúða og haft leiksýningar
fyrir hermennina. í einu slíku
leikriti lék hún unga, saklausa
stúlku, sem bandarískir her-
menn ráðast á, nauðga og myrða
að síðustu.
Líklega hefur hún það hlut-
verk ekki svo mjög í huga leng-
ur, er þíðan milli Bandaríkj-
anna og Kína er að komast vel
á veg.
☆
33.TBL. VIKAN 45