Vikan - 24.02.1972, Blaðsíða 16

Það er víst ekki ofsögum sagt
að sænska skáldkonan Astrid
Lindgren sé einhver vinsælasti
barnabókahöfundur i heimi.
Bókmenntaverðlaun hafa hlað-
izt á hana, og nú um jólin fékk
hún gullmedaliu Sænsku aka-
demiunnar. Sú skoðun' hefur
jafnvel iátið á sér bæra í landi
hennar að hún ætti að fá sæti í
þeirri sömu akademíu, þegar
stóll losnar þar næst. Danskur
bókmenntagagnrýnandi hefur
þar á ofan stungið upp á að hún
fengi bókmenntaverðlaun Nó-
bels næst.
Þetta. er athyglisvert sökum
þeirrar útbreiddu — og vægast
sagt hæpnu —•' skoðunar, að
barnabækur séu ekki alvöru-
bókmenntir, geti jafnvel ekki
verið það. Frægð Lindgren og
sómi sá sem henni hefur verið
sýndur æ ofan í æ er vottur
þess, að sú skoðun sé nú á und-
anhaldi. í Sviþjóð hefur þetta
verið orðað þannig: á þrjátíu
ára rithöfundarferli Astrid
Lindgren hefur barnabókin náð
fullorðinsaldri.
Hvað felst í því? Astrid Lind-
Astrid Lindgren er hún var «»md
gullmedalfu sænsku eksdemtunn-
ar — hér ésamt ritara þeirrar
virðulegu stofnunar, sem heitir
Karl Ragnar Gierow.
gren hefur alltaf skrifað fyrir
börn og gerir það enn. En full-
orðnir hafa engu síður gaman að
bókum hennar! Foreldrar jafnt
og börn krydda mál sitt með
tilvitnunum í þær. Söngvarnir
úr Línu langsokk, sem er lang-
frægasta skáldverk rithöfund-
arins, slaga hátt upp i vinsæl-
ustu siagarana að vinsældum.
Skrifstofur og sumarbústaðir
eru í gamni og alvöru skírðir
eftir bústöðum úr Lindgren-
bókum, og heimiliskettir og -
hundar eftir persónum þar.
Kunnur sænskur blaðamaður
fullyrðir, að enginn rithöfund-
ur, látinn eða lifandi, auðgi
hversdagslíf Svía um þessar
mundir svo mjóg sem Astrid
Lindgren. Bækur hennar seljast
í milljónáupplögum, bæði
heima og erlendis. Vinsældir
hennar eru nefnilega hvergi
nærri bundnar eingöngu við
Svíþjóð. Það sýnir sú staðreynd
að bækur eftir hana hafa verið
þýddar á þrjátíu og fimm
tungumál, þar á meðal svahíli,
sem er útbreiddast mál í Tan-
aníu og víðar í Austur-Afríku.
Kvikmyndir gerðar eftir bók-
unum hafa lika verið sýndar í
fleiri löndum en Astrid Lind-
gren sjálf kann töl á. Og ekki
hefur hún farið varhluta af
sjónvarpinu. Sænska sjónvarp-
ið hefur auðvitað verið fremst
i flokki að kvikmynda verk
hennar, og meira að segja tvö
þeirra að minnsta kosti hafa
komizt í íslenska sjónvarpið,
Saltkrákan og Litli leynilög-
reglumaðurinn (Karlsson pft
taket). Og leikritið sem gert
var útfrá Línu langsokk (Pippi
Langstrump) hefur gert storm-
andi lukku, ekki síst hér á landi
er það gekk lengi fyrir fullu
húsi hjá Leikfélagi Kópavogs. í
Sovétríkjunum hefur Karlsson
pá taket orðið sérstaklega vin-
sæll, og Lína langsokkur fylgir
honum þar fast eftir.
Svo mjög hafa verk Astrid
Lindgren heillað börn og full-
orðna víða um heim, að sumir
Vilja varla trúa öðru en stað-
irnir ,sem sögurnar gerast á,
séu til í alvörunni. Þannig fékk
Astrid bréf frá móður í Vín,
sem spurði hvort einn sögu-
staðurinn væri raunverulega til.
Ef svo væri, vildu börnin henn-
ar flytja þangað búferlum.
Auðvitað hefur Astrid ekki
farið varhluta af gagnrýni. í
Þýzkalandi var sagt að börn
okkar tíma vildu sögur af
mokstursvélum og háhýsum.
Sumar sögur Astrid gerast úti í
sveit, og einhver vinstrisinnað-
ur gagnrýnandi í heimalandi

Éggræt
þegar ég
sé barn
sem á bágt
Bækur Astrid Lindgren hafa veriff þýddar
á þrjátíu og fimm tungumál og
Lína langsokkur vekur hrifningu jafnt í
Tansaníu sem á Islandi.
J
16 VIKAN 8.TBL.