Vikan - 06.07.1972, Qupperneq 9

og lái þeim það hver sem vill.
Á svæðinu meðfram Putuma-
vo-fljóti gerðu hvítir menn sig
seka um hryllileg níðingsverk
á Indíánum meðan gúmæðið
stóð yfir kringum síðustu alda-
mót. Að minnsta kosti þrjátíu
þúsund Indíánar voru þá drepn-
ir, margir með pyndingum. Það
var því ekki að undra þótt Co-
fán-fólkið hefði fengið nóg af
hvítum mönnum.
Nú eiga þessir Indíánar nýrri
innrás að mæta, og í þetta sinn
er það olía, sem hvíti maður-
inn ágirnist úr landi þeirra.
Þeir sem til þekkja fullyrða að
afleiðingin verði óhjákvæmi-
lega sú að fyrst hverfi menn-
ing Indíánanna, síðan þeir
sjálfir. Þegar efnahagslegir
hagsmunir hvíta mannsins eru
annars vegar, er sjaldan tekið
minnsta tillit til lífshagsmuna
Indíánans.
Almenningsálitið í Ekvador
hefur fyrir satt að þegar mik-
il búbót fyrir ríkið sé í húfi,
þá sé það fáránlegt að gera sér
rellu út af örlögum nokkurra
frumstæðinga. Sé bent á að
Indíánarnir eigi landið, þar
sem olían er, og að þeir fái
ekki einu sinni skaðabætur, er
yppt öxlum. Lögin. sem eiga
að vernda líf og eignir hins al-
menna borgara, taka ekki til
þessa litla minnihluta.
Helzta olíunáma Texacos og
Gulfs er Lago Agrio við Agua-
rico-fljótið. Olíuhringarnir hafa
fjárfest milljónir dollara til að
geta nýtt olíuna, sem þarna
hefur fundizt í jörðu. Þau ætla
að leggja vegi svo skiptir
hundruðum kílómetra og veita
nú þegar fimm þúsund Ekva-
dorum vinnu. í frumskóginum,
sem var nánast ósnortinn fyrir
fáeinum áratugum, er nú risinn
heill námubær, þar sem allt
markast af eirðarlausri at-
hafnasemi. Flugvélar þjóta um
loftið og vélbátar um fljótin,
dráttarvélar og vélskóflur ryðja
vegi.
Lago Agrio er byggð af svo
miklu skipulagsviti og fyrir-
hyggju að aðdáun hlýtur að
vekja. Utan sjálfs olíuversins
er bær, sem nefndur hefur ver-
ið Nueva Loja. Þessi staður er
dapurleg andstæða sjálfs olíu-
bæjarins, er eins konar slamm.
Sænskur blaðamaður, sem
fyrir álllöngu hafði kynnzt
Elíasi höfðingja í frumskógin-
um. hitti fjölskyldu af ætt hans
við eina verzlunina í bænum.
Fjölskyldufaðirinn bar hvítan
plasthatt, var búinn að leggja
niður höfuðdjásnið úr fjöðrum,
sem ættbræður hans hafa til
þessa borið. Blaðamaðurinn tók
mynd af Indíánanum, en á
þeirri mynd lenti auk hans ein
af þeim vændiskonum, sem
fluttar hafa verið á staðinn til
góða verkamönnunum við olíu-
verið. Vörubílstjóri frá Quito,
höfuðborg landsins, sá hvað
blaðamaðurinn hafðist að, virt-
ist skammast sín og sagði:
—■ Mister, ég vona að þér
birtið ekki þessa mynd í út-
landinu. Þeir sem sæju hana
þar héldu kannski að við hérna
lítum allir svona út.
Það var ekki vændiskonan,
sem hann skammaðist sín fyr-
ir, heldur Indíáninn.
Þetta er það sem margir
Suður-Ameríkumenn þola sízt
— að vera taldir Indíánar. Vilji
maður móðga einhvern þar í
álfu nógu gróflega, er bezt að
kalla hann indio.
Indíáni þessi sagði blaða-
manninum að hópurinn, sem
frændi hans var höfðingi fyr-
ir, væri nú kominn á fallanda
fót. Yngri mennirnir væru
komnir í vinnu hjá olíuhring-
unum og aðeins nokkur gam-
almenni væru eftir í skógun-
um. Áður höfðu Cofánarnir
verið hamingjusamir, en ham-
ingja þeirra hafði horfið með
tilkomu hvítu mannanna. Fyrst
komu bandarískir kristniboðar.
Margir Indíánanna voru á móti
því að þeir fengju að vera í
skóginum hjá þeim, en þeir
voru samt látnir í friði. Og á
hæla kristniboðunum kom
mannskapur olíuhringanna.
Fyrst bandarískir kristniboð-
ar, síðan bandarískir olíuhring-
ar. Indíánunum til góða? Varla.
*
1
ÞaS er erfitt að gera sér
grein fyrir því aS fyrir fá-
einum árum var hérna
ósnortinn frumskógur.
2
Indiánakonan virSir undr-
andi fyrir sér vændiskon-
una, sem komin er út í
frumskóginn í von um fá-
eina skildinga af olíu-
gróSanum.
27. TBL. VIKAN 9