Vikan - 09.08.1973, Qupperneq 44

Smásaga eftir
Guy de Maupassant
SONN
AST
Talið barst að ástinni, og nú spunnust heitar umræður um
hana. Hin eilifa spurning var borin fram og rædd, hvort
hægt væri i rauninni að elska nema einu sinni eða mörgum
sinnum.
Þaö var veriö aö ljúka kvöld-
veröinum, sem haldinn var á setri
de Bertrans markgreifa I byrjun
veiöitlmabilsins. Ellefu
veiöimenn, átta ungar konur og
héraöslæknirinn sátu I kringum
boröiö, hlaöiö ávöxtum og
blómum.
Taliö barst aö ástinni, og nú
spunnust heitar umræöur um
hana. Hin eilífa spurning var
borin fram og rædd, hvort hægt
væri I rauninni aö elska nema
einu sinni eöa mörgum sinnum.
Nefnd voru dæmi um fólk, sem
haföi aöeins elskaö einu sinni af
öllu hjarta, og einnig dæmi um
aöra, sem höföu elskaö heitt
mörgum sinnum. Karlmennirnir
héldu þvl flestir fram, aö ástar-
ástrlöan gæti náö valdi á sömu
manneskjunni mörgum sinnum
lfkt og einhver veiki og oröiö
næstum banvæn, ef einhver
hindrun væri I vegi. En kven-
fólkiö, sem byggöi skoöanir sínar
meir á skáldskap en sjálfu llfinu,
hélt þvl fram, aö ást, hin sanna
ást, hin mikla ást, gæti aöeins
falliö hverri dauölegri veru einu
sinni I skaut. Þær sögöu, aö hún
væri sem þruma, þessi ást, og aö
hjarta, sem sú ást heföi snert,
yröi æ siöar svo tómt og út-
brunniö, pö engin önnur ást, ekki
einu sinni draumur um ást, gæti
fest þar rætur aftur.
Markgreifinn, sem haföi veriö-
framtakssamur I ástum, ræddi
skoöun slna á fjörlegan hátt:
,,Ég segi ykkur þaö satt, aö
maöur getur elskaö mörgum
sinnum af öllu afli og allri sál. Þiö
nefniö dæmi um fólk, sem hefur
drepiö sig vegna ástar, og teljiö
þaö sönnun fyrir því, aö ný ást
geti ekki kviknaö. Ég svara þvl
til, aö heföi þetta fólk ekki gert sig
tsekt I sllku flónskuverki sem
sjálfsmoröi, sem svipti þaö öllum
færum á annarri ást, þá heföi þaö
læknazt, og þaö heföi byrjaö á
nýjan leik aftur og aftur, þar til er
þaö heföi dáiö eölilegum dauöa.
Þaö gildir hiö sama um elskendur
og drykkjumenn. Sá, sem hefur
drukkiö, drekkur áfram - sá, sem
hefur elskaö, elskar áfram. Þaö
er aöeins undir skapgerö manna
komiö.”
Nú kusu þau lækninn til þess aö
rökræöa þetta nánar. Hann var
gamall læknir frá Parls, sem
haföi flutzt upp I sveit. Nú báöu
þau hann öll aö segja álit sitt á
þessu.
En hann haföi I rauninni ekkert
ákveöiö álit á þessu. ,,LIkt og
markgreifinn sagöi, er þaö aöeins
undijr skapgerö manna komiö.”
,,Ég veit,” sagöi hann, ,,um ást,
sem hélzt fimmtlu og fimm ár án
þess aö dvlna einn einasta dag og
liföi allt til dauöa.”
Markgreifinn klappaöi saman
lófunum.
„Þetta er yndislegt,” sagöi frú
nokkur. ^HvIlíkan unaö hlýtur
þaö aö veita aö vera elskaöur
þannig! Hvlllk hamingja að lifa
fimmtlu og fimm ár umvafin svo
djúpri, lifandi ást! Hve
hamingjusamt og indækt hlýtur líf
þess aö vera, sem er þannig
elskaöur!”
Læknirinn hló.
„1 rauninni skjátlast yöur,
frú,” sagði hann, „þvi að sá, sem
var elskaöur svo heitt, var
karlmaöur. Þér þekkiö hann. Það
er Monsieur Chouquet, lyfsalinn I
þorpinu. Og þér kannizt einnig viö
kvenmanninn. Þaö er gamla
konan, sem setti nýjar setur I
stóla og geröi viö þá á annan hátt.
Hún kom I þetta hús á hverju ári.
En hvernig á ég aö koma ykkur I
skilning um þetta?”
Hrifning og áhugi kvennanna
dvinaöi. A andlitum þeirra var
fyrirlitningarsvipur, likt og þær
litu svo á, aö ástin gæti aöeins
lostiö hiö tigna og fræga fólk, sem
væri þess vert, aö heldra fólk
sýndi áhuga á málefnum þess.
Læknirinn hélt áfram.
„Fyrir þrem mánuöum var min
vitjaö til þess að hjúkra gamalli
konu. Hún var aö deyja. Hún
haföi komiö hingaö I gamla
vagninum slnum, sem var einnig
heimili hennar. Gömul húöar-
bikkja dró vagn gömlu konunnar,
og meö henni voru alltaf tveir
stórir, svartir hundar, sem voru
vinir hennar og verðir.
Presturinn var þegar kominn til
hennar. Hún lét okkur vera vitni
aö erföaskrá sinni. Hún sagöi
okkur ævisögu sina til þess aö
Þegar þau skildu, að þessi
flökkukind haföi elskaö/hann, þá
belgdust þau út af særöum
sjálfsmetnaöi og gremju.

44 VIKAN 32. TBL.