Vikan - 24.04.1975, Page 19

Arið 1971 hlaut Neruda
Nóbelsverðlaunin i bókmenntum,
og hann fór ásamt eiginkonu sinni
til Stokkhólms til þess að veita
þeim viðtöku.
Salvador Aliende, forseti Chile,
var einn nánasti vinur Neruda.
Salvador Aiiende féll fyrir
kúlum fasistanna þann
11. september 1973.
Það gerðist(sem
Neruda óttaðist mest.
höndina og sagði: ,,Ég hef þekkt
þig lengi, bróðir”.
Chileanska rikisstjórnin eftir
heimsstyrjöldina slöari var ekki
eins vingjarnleg. Ariö 1947 flýði
Neruda riöandi til Argentlnu.
Arin næstu á eftir geröi Neruda
viöreist um heiminn, hann
feröaöist um Te'kkóslóvaklu,
Alþýöulýöveldiö Þýskaland, um
Pólland, Ungverjaland, Klna og
Sovétrikin. Ariö 1953 voru honum
veitt friöarverðlaun Lenins, og
Neruda sneri aftur heim til Chile.
1 lok sjötta áratugsins stóö
skáldiö og stjórnmálamaöurinn
Pablo Neruda á hátindi ferils
slns. Hann var I framboði til
forsetakjörs fyrir kommúnista-
flokk Chile áriö 1969. En Neruda
kaus aö vlkja fyrir Allende, fram-
bjóðanda Alþýöufylkingarinnar.
Eftir sigur sinn I kosningunum
sendi Allenda vin sinn til Parisar
og geröi hann að sendiherra þar.
Þetta var sama ár og Neruda
hlaut Nóbelsverölaunin I bók-
menntum. Þau voru veitt honum
fyrir „ljóömæli full náttúruafla,
lifandi örlaga og drauma um
lifandi veldi”.
Þegar Neruda geröi sér ljóst,
að hann þjábist af krabbameini,
lét hann af sendiherrastarfinu I
Frakklandi og flutti til Isla
Negra, þar sem hann kaus aö
eyöa æyikvöldinu meö útsýni yfir
hafiö. Þar lauk hann við aö skrifa
æviminningar slnar, og þar orti
hann siðustu ljóð sln. En áhyggj-
urnaraf fasismanum, sem ógnaði
Chile, þjáöu hann. „Chile er
kyrrlátt Vletnam”, varaöi hann
viö I júlimánuöi 1973. 1 september
geröist þaö, sem hann haföi óttast
mest. Valdarán fasistanna geröu
vonir chileanskra lýöræöisvina að
engu. Þeir myrtu ekki einungis
Allende, heldur flýttu þeir fyrir
dauða chileanska skáldjöfursins
Pablos Neruda.
17. TBL. VIKAN 19