Vikan - 24.03.1977, Blaðsíða 17

Við gerum karlmönnum þetta
Ijóst, og þá láta þeir okkur í
flestum tilfellum í té nafn kven-
mannsins. Ennfremur gerum við
þeim Ijóst, að þeir þurfi að upplýsa
konuna um, að hún sé með
sjúkdóminn. Að öðrum kosti
verðum við að hafa samband við
hana. 1 flestum tilfellum nægir, að
karlmaðurinn segi henni frá þessu,
til þess að hún geri sér það Ijóst,
að hún þurfi að leita læknis, enda
er lækning auðveld í þáðum
tilfellum.
— Hversu margir sjúklingar
koma á Heilsuverndarstöðina á
ári?
— Það er dálítið misjafnt, en
sjúklingar verða að jafnaði fleiri,
eftir því sem árin líða. Árið 1975
voru t.d. 153 lekandatilfelli, en 226
árið 1976. Þetta gæti bent á aukna
útbreiðslu, en taka verður slíkum
tölum samt með gát, því það gæti
verið, að talan lækkaði aftur á
árinu 1977.
— Ert þú ekki þeirrar skoðunar
eins og ég, að of lítið sé gert til að
fræða fólk hér um þessa hættu,
sem hlýtur að aukast með auknum
ferðalögum íslendinga til annarra
landa?
— Jú, í því efni er einmitt miklu
ábótavant. Laugarásbíó sýndi
hérna s.l. haust ágæta og
fræðandi mynd um þessi mál.
Hún hét „Þetta gæti hent þig" og
var mjög fróðleg á allan hátt.
— Mér er sagt, að öllum
leiðandi mönnum í þessum málum
hafi verið boðið að sjá myndina,
en undirtektir virst dræmar og að
þú hafir verið eini læknirinn, sem
mætti til sýningarinnar.
— Já, myndin er nú til sýningar
úti á landi, en gerðar hafa verið
ráðstafanir til þess að hún verði
sýnd aftur í Reykjavík.. Vona ég,
að hún verði sýnd hér, áður en
skólar hætta í vor, og nemendum
verði boðið að sjá hana. Vil ég
nota tækifærið til að koma þeim
skilaþoðum til allra, að láta ekki
bregðast að sjá þessa fræðandi og
skemmtilegu mynd.
★
Maður nokkur var færður fyrir
rétt í Teeside í Englandi árið 1973
fyrir að hafa sýnt dómurum í
Hæstarétti þar þá smán að beina
upp tveim fingrum að þeim, er
þeir óku þar hjá í bifreið. Hann var
samt látinn laus eftir að menn
höfðu heyrt útskýringu hans.
Hann hafði haldið, að þar væri
borgarstjórinn á ferð.
★
í síðustu viku vék ég aðeins að
þeirri almennu skoðun, að um
leið og kona fari að dveljast
allan daginn inni á heimili verði
hún fullfær í bakstri, matar-
gerð, saumaskap, prjónaskap
og öðru því, sem fyrrum voru
kallaðar kvenlegar dyggðir.
Þótt það hafi aldrei verið ætlun
mín, að þessir pistlar yrðu eins
konar framhaldssaga, get ég
ekki stillt mig um að taka
þennan þráð upp að nýju og
prjóna svolitla viðþót.
hleypir karlar. Engir eiga eins
erfitt og þeir. Maturinn þeirra
er svo óheyrilega dýr, og hús-
næðiskostnaður, þar með
ræsting, hiti og rafmagn, er
slíkur, að það er varla, að þeir
einhleypu geti dregið fram lífið
á laununum sínum. Líf þeirra er
samfelldur barlómur.
Lífsbarátta einhleypra karla
er svo hörð, að viðurkenndir
skynsemdarmenn hafa gert
hana að umræðuefni á opin-
Það er nefnilega ekki aðeins,
að heimakonan eigi að kunna
skil á fyrrgreindum verkum,
heldur á hún líka að vera svo
hagsýn, að fyrirvinnan beinlínis
spari á því að hafa hana á
framfæri sínu (hvað svo sem
skrýtlur um gullrassa og rass-
mínur segja). Við skulum
sleppa öllum skattalegum
sparnaði, því enginn veit,
þegar þetta er skrifað, hver
verða örlög frumvarpsins
fræga. En víkjum að rökunum.
Sá hópur vinnufærra þjóð-
félagsþegna, sem verst er
settur, er tvímælalaust ein-
berum vettvangi. Bent hefur
verið á, að einhleypur karl-
maður verði a6 kaupa sér fæði
á matsölu, hann verði að borga
fyrir þvott og viðgerðir á fatn-
aði og kaupa aðstoð við
ræstingu. Þegar þessir út-
gjaldaliðir séu lagðir saman, sé
harla lítið eftir af kaupinu.
Niðurstaða: Það verði að
hækka kaupið. (Um einhleypu
konuna, sem vinnur úti, talar
enginn, nema hún sé móðir.
Búi hún ein, hlýtur hún að geta
lifað pragtuglega, jafnvel af
kvenmannskaupi, því hún get-
ur eldað sjálf, þvegið af sér,
skúrað, prjónað, saumað o.s.
frv. Hún þarf ekki að borga
ráðskonu fyrir að þvo undir
rúminu eða festa tölu).
Karlinn, sem vinnur við
hliðina. á þeim einhleypa og er
fyrirvinna, virðist betur settur.
Hann þarf ekki að kaupa fæði á
matsölu og þjónustu og gólf-
þvott fær hann ókeypis heima.
Hann hefur oftast mun betri
möguleika á að eignast hús-
næði en sá einhleypi, enda
sagt miklu hagkvæmara að
reka heimili fyrir tvo eða fleiri
heldur en einn. Sem sagt, karl
á að geta sparað á að hafa
konu heima.
Neyðin kennir naktri konu að
spinna, segir máltækið. En
neyðin virðist ekki kenna
svöngum karli að sjóða — a.
m. k. ef hann vill ekki læra það.
Það er þar, sem mig grunar, að
hundurinn liggi grafinn. Þessi
karlahópur, sem keppist við að
vorkenna sjálfum sér, er alinn
upp við, að það sé kvennanna
að sjá um húsverkin og því
langt fyrir neðan virðingu karla.
Þeir vilja helst ekki „vinna
niður fyrir sig," svo notuð séu
orð eins launamálaleiðtogans.
En auðvitað viðurkenna þeir
ekki, að það sé ástæðan,
heldur grípa til þess „eðlis-
læga," að það sé í eðli
konunnar að útbúa mat og
bera hann fallega fram, að
hendur hennar séu betur
fallnar til að handleika nál og
tvinna en hendur karla og hún
hafi miklu næmara auga fyrir
því smekklega og hreina.
En mikið er það þá skrýtið,
að þessi „eðlislægi" munur*
skuli aðeins gilda inni á heimil-
inu. Þegar út er komið, virðist
körlum ekki verða mikið um að
læra að baka, sjóða mat, bera
hann fram, sauma föt og þvo
loft og veggi, a. m. k. á við
meðalkonu. Þeir verða meist-
arar í þessum greinum og fá
upp á það bréf, sem þeir
hengja upp á vegg. Og
auðvitað skipa þeir sér þar í
forystusveit. Hvað skyldi eðlið
segja um þetta?
Þökk sé fyrir bakara og
pylsugerðarmenn, jafnt í
Reykjavíkog Kardimommubæ.
Ég yrði síðust til að lasta þá —
enda er ég einmitt að kyngja
dýrindis smjörköku.
Er þá annað eftir en vona, að
það verði bráðum hætt að
vorkenna fullfrískum, fulltíða
mönnum, þótt þeir hafi ekki
ráð á að láta mata sig? Þ. Á.
12. TBL. VIKAN 17