Vikan - 19.10.1978, Blaðsíða 6

Vikan fy/gist með verðandi
móður um meðgöngu-
tímann
Lífsundrið mikla, þegar nýtt líf kviknar, þroskast og
dafnar og lítur loks dagsins Ijós, er í flestra augum það
stórkostlegasta, sem við reynum á lífsleiðinni.
Vikan birti nýlega frásögn breskra foreldra af bið þeirra
eftir langþráðu barni, sem oftast er kallað glasabarnið.
Ekki er ástæða til annars en gleðjast yfir þvf afreki
vísindanna, en sem betur fer tekst meirihluta allra
foreldra að geta börn og eignast þau án aðstoðar
vísindamanna.
Löngu áður en heimurinn stóð á öndinni yfir fæðingu
glasabarnsins, komumst við hérna á Vikunni að því, að
fjölgunar væri von hjá einni góðri vinkonu okkar,
Ragnheiði Kristjánsdóttur, og við töldum hana á að leyfa
okkur að fylgjast með meðgöngunni og fæðingunni
lesendum Vikunnar til gagns og gamans.
Þetta er nú einu sinni leiðin okkar flestra að geta af
okkur nýtt líf, og flestir telja það með stærstu stundum
Iffs síns, þegar litla barnið þeirra lítur dagsins Ijós.
Mörgum konum finnst þó biðtíminn erfiður, og enginn
efi er á, að hann reynir mikið á Ifkama og sál. Við
fylgjumst nú með því, hvernig Ragnheiði gekk.
Texti Krístín Halldórsdóttir Ljósm: Jim Smart
Að verða barnshafandi er í sjálfu sér eðli-
legt ástand, eitt af lögmálum lifsins, sem
hendir meirihluta kvenna einhvern tíma á
ævinni. En fyrir viðkomandi þýðir það
röskun á venjulegu lífi, oft mjög mikla
röskun. Allar konur, sem hafa verið barns-
hafandi, kunna ólíkar sögur að segja af við-
brögðum sínum við þeirri vitneskju, að þær
væru með barni, af heilsu sinni og hegðun
um meðgöngutímann og loks fæðingunni
sjálfri.
Ragnheiður Kristjánsdóttir hafði sannar-
lega ekki ætlað sér að verða móðir strax, og
henni brá nokkuð, þegar henni varð ljóst,
að nýr heimsborgari ætlaði henni það hlut-
verk að fæða sig í þessa veröld og gera sig
að manni. Það kollvarpaði öllum hennar
áætlunum, en henni varð þó ekki fyrir að
leggjast í hugarvíl. Væntanlegur faðir, Óli
Grétar Metúsalemsson verkfræðinemi, tók
fréttinni með fögnuði, og saman tóku þau
að búa sig undir þessa miklu breytingu á
sínum högum.
„Fer ekki naflinn
bráðum að opnast?"
Það er reyndar ekki ýkja langt siðan
barnsmeðganga var verulegt feimnismál.
Flestar barnshafandi konur reyndu að
halda ástandi sínu leyndu sem lengst, og
þegar þær gátu það ekki lengur með góðu
móti, fóru þær sjálfar í felur. í þá daga
var ekki til siðs að sýna sig opinberlega með
stóra kúlu á maganum.
í þá daga var heldur ekki mikið um
fræðslu um þessi mál. Margar konur voru
ótrúlega óupplýstar um ástand sitt, og karl-
mönnum kom það bara alls ekkert við.
Þannig voru viðhorf margra. Um með-
göngu og fæðingu var ekki talað opinskátt,
og margar verðandi mæður vissu litið ann-
að en það, sem velviljaðar vinkonur miðl-
uðu þeim af eigin reynslu. Fáfræðin var oft
ótrúleg. Læknir sagði mér til dæmis, að eitt
sinn hefði hann sem læknastúdent í kring-
um 1960 verið viðstaddur, þegar ung stúlka
beið þess að ala barn, og hún spurði hann i
römmustu alvöru: „Fer ekki naflinn
bráðum að opnast?”
Vonandi er engin frumbyrja svo illa upp-
lýst nú til dags. Þó er aldrei að vita. Því
miður eru enn ríkjandi furðuleg viðhorf í
sambandi við kynfræðslu í skólum og
kannski ekki von á góðu, meðan kennarar
hlaupa á fálmkenndu hundavaði yfir kyn-
færakaflann í líffræðinni og senda strákana
út úr bekknum, á meðan þeir fræða stelp-
urnar um blæðingar. Börn foreldra, sem
einnig bregðast sjálfsagðri upplýsinga-
skyldu sinni, eru þvi heldur illa stödd.
Ragnheiður og Óli Grétar tilheyra
sannarlega ekki þeim óupplýstu, og þau
voru samhentum að fræðast enn betur um
það, sem framundan var. Ragnheiður var
ágætlega frísk og starfaði sem blaðamaður
á Dagblaðinu mestan hluta meðgöngutím-
6 VIKAN 42. TBL.