Vikan - 13.12.1979, Blaðsíða 17

Carlsberg” og ölglas við diskinn. Hann
fékk sér snafs og drakk ölið. Milli
klukkan 2 og 3 á daginn var hann vanur
að leggja sig í svona hálftíma og þegar
hann var vakinn þá kom stúlka inn til
hans með þessa líka fínu kristalskaröfflu
með koníaki, hann fyllti eitt snafsglas,
tæmdi það út í kaffið, drakk það — og
svo ekki meir. Ég var 12 ára þegar hann
dó og ég minnist þess ekki að hafa
nokkurn tíma séð vín á honum. Hann og
móðir mín voru vön að taka sér miðs-
vetrarfrí, eins og kallað var, þá fóru þau
til útlanda í desember og komu ekki
aftur til baka fyrr en í maí eða júní.
Móðir mín notaði þá tækifærið og fór i
ýmsa skóla i útlandinu, t.d.
Husholdningsskolen þar sem hún lærði
aðbródera o.þ.h.
— Faðir minn var ákaflega glaðsinna.
Árið 1851 var hann þingmaður
Snæfellinga og þá sátu þeir saman í
þinginu Tryggvi gamli Gunnarsson og
hann. Þá var einnig á þingi séra Eiríkur
Kúld í Stykkishólmi, hann hafði boðið
sig fram á móti föður mínum en kolfallið
því faðir minn fékk nasstum því öll
atkvæðin. En Eiríkur gerði sér lítið fyrir,
fór rakleiðis af kosningafundinum
vestur á Barðaströnd þar sem hann var
kosinn þingmaður.
„Það leikur enginn
vaf i á því, það er
vegna þess að hann
hefur alltaf brúkað
kjaftinn en aldrei
höfuðið."
— Var þaðhægt?
— Já, já. En bíddu nú hægur því ég
ætla að segja þér skrýtlu um þessa kalla.
Fólk hefur e.t.v. heyrt hana því hún
birtist í almanaki Þjóðvinafélagsins fyrir
fjöldamörgum árum en þar var þess ekki
getið hver sagði hana. Það var þannig
með Eirík Kúld að hann var ekkert
farinn að hærast á höfðinu en aftur á
móti var skeggið farið að grána. Svo
segir Tryggvi Gunnarsson við föður
minn: „Hvernig stendur á því að Eirfkur
er farinn að hærast svona í skegginu?”
Og faðir minn svaraði að bragði: „Það
leikur enginn vafi á því, það er vegna
þess að hann hefur alltaf brúkað kjaft-
inn en aldrei höfuðið.”
— Faðir minn var ákaflega hnyttinn í
tilsvörum og á tímabili var hann
kallaður Múnchausen íslands. Hann var
mikið á ferðalögum og talaði hálfgert
hrognamál, en þó var aldrei töluð annað
en íslenska á heimili mínu. Mállýska sú
sem hann talaði gaf mörgum tilefni til
athugasemda. Þannig var það þegar
hann árið 1851 bar fram frumvarp á
Alþingi um að það þyrfti að minnka
selinn á Breiðafirði vegna þess að hann
eyðilegði gjörsamlega bæði lax- og
silungsveiði þar um slóðir og jafnvel
aðra veiði einnig. Þá voru selskinn í
nokkuð háu verði miðað við það sem
gerðist á þessum tíma og menn þvi
almennt á móti þessum tillöguflutningi.
Faðir minn féll því frá tillöguflutningn-
um með eftirfarandi orðum: „Ég dreg
tillögu mína til baka vegna þess hversu
lltinn hljómgrunn hún hefur fengið, en
annað kemur til og það er að ég hef
aldrei haft með sel.” Þá átti hann
náttúrlega við að hann hefði aldrei haft
neinna hagsmuna að gæta varðandi
seladráp. En hvað um það, þá var þing-
ritari, Brynjólfur Kúld, hagyrðingur
góður og hann gerði eftirfarandi vísu:
Islands meyjar man ég vel
maga brjóst og síður
en ég hef aldrei haft með sel
hvað sem öðru líður.
— Þrátt fyrir hrognamál föður míns
þá var aldrei töluð nema góð íslenska
heima hjá okkur. Þó hef ég dálítið
gaman af því að Danir sem ég hitti segja
að það geti ekki verið að ég sé tslend-
ingur vegna þess að ég tali allt of góða
dönsku og svo hitt, sem þeim þykir
merkilegra, og það er að ég skuli ekki
drekka brennivín.
— Smakkarðu aldrei vín?
— Nei! Þegar ég kom hingað til
Reykjavikur árið 1932 þá átti ég hér
marga gamla og góða vini. Allir vildu
þeir gera mér allt til hægðar. Þeir voru
að bjóða mér inn á Borgina og á hin og
þessi vertshús þar sem við fengum okkur
glös og spjölluðum um heima og geima.
1 þá daga drakk ég töluvert af víni þó svo
að ég hafi aldrei orðið ósjálfbjarga. Þá
var enga vinnu að fá í höfuðborginni og
það varð úr að ég fór að vinna hjá
bróður mínum fyrir ekki neitt í stað þess
að vera iðjulaus — og þá hugsaði ég með
mér: „Heyrðu nú, Axel minn, ef þú
ætlar að halda áfram að ganga hér um
göturnar atvinnulaus og gera ekkert
merkilegra en að slæpast á milli hótela
og drekka og kjafta, þá verðurðu ræfill.”
Þá ákvað ég að hætta að smakka vín og
hef ekki gert það síðan. Kannski er ég
ræfill, en ef ég hefði haldið áfram að
drekka þá hefði ég orðið meiri ræfill.
— Segðu okkur frá skólagöngu þinni.
— Árið áður en ég fermdist var ég
einn vetur hjá séra Stefáni Jónssyni á
Staðarhrauni og konu hans, frú
Jóhönnuv Þar lærði ég dálítið. Svo þegar
fór að líða að fermingu þá gekk ég til
séra Árna Þórarinssonar, þess fræga
manns, en það var einmitt hann sem
fermdi mig. Ég gekk til hans I eina viku
og hann fræddi okkur börnin um guðs-
orð og góða siði.
. . óg geri ráð fyrir
að hann hafi verið
sæmilegur prestur
en fyrir utan það
ekki neitt."
50. tbl. Vikan 17