Vikan - 07.08.1980, Síða 51

Myndskreyting: Bjarni Dagur Jónsson
Maríubœn. Þar er meðal annars að
finna þessar línur (í þýðingu Jóns Helga
sonar):
Sjá gömul er ég og ónýt og fátæk að öllu.
hef ekkert numið, þekki trauðlega staf.
I kirkjunni blasir mér pentan af himna
höllu
þar hólpnir slá strengleik með vængi svo
Ijósa sem traf.
en ómildir steypast i eldpytt á bólakaf.
mér ógnar það bílæti, hitt er mér fýsn á
aðskoða:
því heiti ég á þig, ó helgasta fljóð, mig að
stoða
á hinzta degi. því syndarans athvarf ert
þú.
ef til þin hann flýr með þá löstu sem við
hann loða.
í lífi og dauða ég held mér við þessa trú.
Þá er einnig mjög frægt kvæði Villons
um konur liðinna alda. 1 þessu kvæði
nefnir Villon skiljanlega til konur sem
eru löndum hans Frökkum kunnar úr
sögum og kveðskap. En það sýnir snilld
Jóns Helgasonar, að þegar hann snýr
þessu kvæði á íslensku, þá setur hann
sökum sinna landa í kvæðið nöfn úr
íslenskum sögum, svo við fáum betur
notið þess. Honum tekst þetta snilldar
lega:
Ó grein þú mér eitt: Hvar á heimsins
hring
mun Hallgerður nú, sú er vélti Gunnar.
og Gunnlöð, sem átti viðÓðin þing
unz upp voru teygaðir Suttungs
brunnar.
og Sigrún. og drambláta Sedentiana.
er Sigurði þögla leizt hverri betri.
og Hervör. sem vitjaði haugs meðal
Dana?
Ja, hvar skal nú mjöllin frá liðnum
vetri?
Hinar hrópandi andstæður milli Ijót-
leiks lífs Villons og fegurðar Ijóða hans
eiga vafalaust sinn þátt í því, hve siðari
tíma höfundum hefur verið gjarnt að
gera þennan syngjandi skáldflæking að
hetju i Ijóðum sínum, leikritum og sögum.
Hér við bætist hið dularfulla hvarf hans
um þrítugt sem veitir hugmyndaríkum
höfundum gott tækifæri til að láta hugar
flugið leika lausum hala. 1 fimmtándu
aldar frásögnum af Villon er hann
iðulega látinn deyja í hárri elli. Þannig er
það til dæmis I tveim frásögnum eftir
Kabelais. Og þannig verður smátt og
smátt til hinn nýi rómantíski Villon.
Glaðlyndi bardagagarpurinn, hetjan og
elskhuginn mikli, sem vinnur ástir
Katrínar af Vaucelles og sest í helgan
stein á miðjum aldri sem fyrirmyndar-
maður.
Þegar Villon var gerður útlægur í
hinsta sinn og gekk útum borgarhlið
Parísar og hvarf inni spjöld sögunnar
var hann aðeins 32 ára gamall. Íslenska
skáldið Jón Helgason telur ekki ólíklegt
að hann hafi endað með því að vera
festur upp, eins og hann orðar það. Og
satt að segja er engu likara en hann
hafi beinlínis búist við þeim örlögum,
þvi hann sér sjálfan sig hangandi í gálga
í einu af frægustu kvæðum sínum og
biður þá sem framhjá ganga að forðast
ómildar kveðjur og háðsglósur um þá
ólánsmenn sem í gálgum hanga. Sem
betur fer hefur Jón Helgason einnig þýtt
þetta kvæði sem hann nefnir Hanga-
kvæði og bendir á það í svolitlum
inngangi fyrir þýðingu sinni, að
orðalagið „að gefa til" sé gantalt um að
fyrirgefa." Gel' mcr lil. Iviarteinn!''..(ict
mér til, Daði!"er haft eftir Jóni biskupi á
aftökustaðnum. Kvæðið nyrjar svona:
Ó bræður i mannheinti, forðizl þér
fíflskap og spé
er fram hj.i þér gangið nr lnið ■ irt dauf
lega ról.
því liknsamur drottinn niun lata'
yður miskunn í té
ef leggið þeim golt til sen ciga scr hvergi
neitt skjól.
Hér höngum vér framliðnir limm eða
scx niðrúr ól.
af fúnum og molnandi k.iúkum er sorfið
og nagað
og rotnað það hold sem vér áður um of
höfum plagað
meðóhóf og munúðaðgera scm lran„M
i vil.
Því skopi -em hcndið þcr að oss cr ■ la
hagað.
cn ákallið drottin. hann gefi hvcrjum
vor til.
32. tbl. ViKanSl