Vikan - 09.01.1986, Blaðsíða 28

ro
•i5 o
+* ö>
*o _
-a o
(0 fö
E g
£ 2
<o
5 “
o c
0) 5
C3 5
£ S
E c
(/> -o
(0 2
_CD <2
e I
<D
"C
•O
Hver er munurinn á plussum og furum? Plussarnir setjast ekki inn i stofu til aö
hafa það notalegt því þá þvælist plusssófasettið, furarnir setjast ekki inn í stofu til
að hafa þaö notalegt þvi það ER ekkert notalegt að setjast á haröa furusófasettið.
Bongó- og gærufólk sest ekki inn í stofu af því herbergiö með dynunum á gólfinu
heitir ekki stofa, upparnir hafa engan tíma til að setjast inn í stofu og þurfa þess
utan að afla sér sambanda ó krónum á kvöldin, fokkerliðið er á ferð og flugi og
stendur frekar upp á endann í stofum hvert hjá öðru með glas í hendi en að hafa
það notalegt. Líklega eru niðrarnir þeir einu sem nota stofurnar sínar. Þeir eru svo
dæmalaust hversdagslegir.
UPPAR
Mikiö hefur verið rætt og ritaö um
uppa, bæöi hérlendis og erlendis. Svo
virðist sem á Islandi sé uppanafnið
notað sem safnheiti á alls kyns
framagosa, fólk í vönduðum fötum
og nútímalegt fólk. Það er í tísku að
vera uppi, eða að minnsta kosti hálf-
uppi, og flestir geta fundið hjá sé:
eitthvert uppaeinkenni eftir formúlu
þeirri sem gefin hefur verið. Sumir
eiga til að mynda ósamstæöa stóla og
kraftlitlar græjur, aðrir föt í réttum
merkjum, þó þau séu ef til vill rangt
saman sett. Eitt er þó óumdeilan-
legt, það er yfirleitt miklu meiri völl-
ur á íslenskum uppum en alþjóöleg-
um uppum. Erlendum uppum þætti
hneisa að berast á eins og togarasjó-
maður í landi, en íslenskur uppi
„rétt” störf, eru „rétt” klæddir, eiga
„rétta” innanstokksmuni, stunda
líkamsrækt í „réttri” tegund af
æfingabúningi og eiga vandaða bíla
sem fara þeim vel. Þeir vúina hjá
einkafyrirtækjum sem borga vel, í
nýhönnuðum stjórnunarstörfum,
færa sig á milli fyrirtækja eftir
ákveðnu mynstri, sækja á brattann
sem atvinnustjórnendur og láta
breyta andliti fyrirtækis síns út á við
áður en þeir fara á næsta stall. Sumir
eru sjálfstæðir atvinnurekendur með
áhugavert starfssvið sem gefur þeim
færi á aö láta sjá sig á „réttum” stöö-
um á „réttum” tíma. Sjálfvirki sím-
svarinn veitir þeún öryggiskennd og
sýnir þeún að það eru þeir sem reynt
eraðnáí, ekkiöfugt.
íslenskir uppar eru ef til vill and-
vana fædd ímynd því hér er ekki
þann frama að hafa sem uppinn
mjög handhægt, hvert tímabil bók-
menr.tasögunnar hefur sér lit.
I klæðaburði má þekkja plussana á
löngu færi. Engir aðrir eru alltaf
pent klæddir. Þeir fylgja tískunni
þegar þeir eru orðnir aiveg vissir um
hvað verður ríkjandi tíska árstíðar-
innar, og sumir eru reyndar það
gætnir á að fylgja tískunni að þeir fá
sér föt eftir henni þegar hún er um
það bil að úreldast. Þeir fara afskap-
lega vel með fötin sín þannig að það
er ekkert óalgengt að sjá plussa í
buxnatísku síðasta árs, 3 ára gamalli
yfirhöfn og með trefil vetrartískunn-
ar vandlega vafinn utan um hálsinn.
Þeir eru fremur hagsýnir, fara að
borga inn á sólarlandaferðina sína í
nóvemberiok, séu þeir ekki í skulda-
súpu. Ef þeir eru í skuldasúpu nýta
þeir sér skuldbreytinga- og yfir-
vinnuleiðina út úr henni, sem hvorki
ast að í Grjótaþorpinu enda eru íbúð-
ir þar hlutfallslega of illa farnar
miðað við verð til aö höfða til þeirra,
og nýuppgerð furuíbúð er þeún ekki
að skapi, hreinlega of kuldaleg.
Plussar hugsa lítið um heilsufar og
matarvenjur, fara út að borða á
Esjubergi á sunnudögum, fylgjast
grannt með sértilboöum á mat, hvort
sem er í stórmörkuðum eða á veit-
ingastöðum, og panta sér alltaf rétt
dagsins. Ef um tvo eða fleiri rétti er
að ræða velja þeir ódýrari kjötrétt-
inn, aldrei fisk því þeir kunna sjálfir
fullt af góðum uppskriftum af fisk-
réttum, enda áskrifendur að Gest-
gjafanum.
Þeir eru ekki meövitaðir um sjálfa
sig á sama hátt og niðrarnir, upparn-
ir og fokkerliðiö en snyrtimennska er
í fyrirnjmi í öliu þeirra lífi. Þeú velja
sér yfirleitt ævistarf sem gefur
Manngervlar
tapar engu á því. Hann hikar ekki við
að halda dýrindis matarveislur sjálf-
um sér og vinum sínum til dýrðar en
sá alþjóðlegi heldur sig við heilsu-
fæöið. islenskur uppi er oft á tíðum
framagjarnt ungmenni sem hugsar
sig vel um áður en þaö fer í fram-
haldsnám, gæti þess vegna fengið
Hagvang til aö gera markaðskönnun
á starfskröftum sínum og
menntunarstaðli, framreiknuðum
um 3, 4 og 5 ár miðað við nokkrar
námsbrautir og valið svo hagkvæm-
ustu leiðúia.
Svo eru það upparnir sem sækja í
gervið úr ýmsum áttum, þeir eru
margir hverjir meðvitaðri um gervi
sitt því þeir þurfa að tileinka sér þaö
og losa sig um leið við það gamla.
Þeir hafa frekar rænu á að vera í
réttri tegund af íþróttaskóm viö viö-
skiptadressiö, af því þeir hafa lesið
að það er „rétt”, en þeir sem verða
uppar sjálfvirkt í menntaskólanum.
Þeir leggja sig í líma viö að bregöa
ekki út frá forskriftinni, stunda
stefnir að, kaupið sem þeir stefna að
er líka hægt að fá í öskunni og ekki
hægt aö vera uppi nema í fámennum
hópi samuppa. Og hætt er við að
íslenskir uppar verði fyrir vonbrigð-
um er erlendir uppar uppgötva hjá
þeim stílbrot. Það hefur nú samt
frést af einum ekta uppa hérlendis,
en nafn hans verður ekki gefið upp.
Þegar uppi fer út að skemmta sér
fer hann á uppalegar krár, staði sem
eru í tísku, til dæmis Café Gest, og
hættir sér jafnvel á 3 Frakka. Á
Esjuberg færi hann aldrei.
PLUSSI
Plussar eru sú manngerð sem
einna lengst hefur náð í þróuninni
hér á landi. Það er fólkið sem á
smekklegt plusssófasett, öll helstu
bókmenntaverk heúnsins fallega
innbundin í heildarútgáfu á máli sem
það skilur ekki til hlítar (ensku),
uppi né niðri léti um sig spyrjast.
Plussar eiga innbú ,,í stíl”. Hvaða
stíl er yfirleitt óljóst því sú merking
sem þeir leggja í að allt sé ,,í stíl” er
sú að kaupa sér mynd á vegginn í
sama lit og plusssófasettið og stilla
henni upp nákvæmlega fyrir miðju,
ofan við þriggja sæta sófann. Margir
plussar eru ekki einungis með pluss-
sófasett heldur ennþá með pluss-
veggfóður með frönsku mynstri
(made in Japanl og af því þeir fara
vel með allar eigur sínar er vegg-
fóðrið venjulega enn of vel farið til að
því sé fargað fyrir annað. Plussar út-
búa sér oft bogaglugga í „sþönskum
stíl”, bæði á nýbyggöum raðhúsum,
blokkaribúðum og snyrtilegum for-
sköluðum húsum sem þeir búa stund-
umíframanafævi.
Plussar eru til í flestum hverfum á
höfuðborgarsvæðúiu, á Suöumesjum
og í mörgum meðalstórum bæjum úti
á landi. Einnig er eitthvað af þeim á
þokkalega reknum búum úti á landi.
Þeir hafa þó lítið gert að því að setj-
þokkalega í aðra hönd, ná miðlungs-
frama í starfi eftir nokkur ár og
halda sig við þá hillu sem andlegl at-
gervi þeirra hrindir þeún á, þannig
að starfshcitin geta vcrið allt frá
sorptæknum og >dú í lækna. Vúinu-
semi þeirra er þó aldrei dregin í efa.
FOKKERLIÐIÐ
Hugtakið fokkcrlið mun vera
íslensk þýðing og staöfæring Eiriks
nokkurs Jónssonar (sem kcnndur er
við Kaupmannahöfn) á alþjóðahug-
takinu jet-set. Hugtakið cr orðið
sameign allra landsmanna og skil
greining þess sömuleiðis. Ixindon—
París—New York er fyllilega á flug-
áætlun íslenska fokkerliðsins, en
Osló—Reykjavík Mæjorka kemur
þóallteinstilgreina.
Glæsileiki fokkerliðsins ræðst
vissulega af þeirri viðmiðun sein
fyrir hendi er. Fínu fötúi þurfa ekki
að vera svoóskaplega fin, hérá landi
28 Vikan 2. tbl.