Vikan - 23.06.1988, Page 9

Málhildur: - Einn
daginn heyrðum við
kennarann segja:
„Jæja, krakkar, ef þið
eruð ekki dugleg að
læra þá lendið þið bara
í fiski.“
Það hefur komið fram í umræðunni
um verkalýðshreyfinguna að það ættu
frekar að vera vinnustaðafélög, eitt
verkalýðsfélag fýrir hvem vinnustað.
Mynduð þið telja ykkar hag betur
borgið með því fyrirkomulagi?
Hólmfríður: „Það held ég ekki. Við
erum of fá til þess. Og ef þessi fiskiðnaður
er allur á hausnum þá get ég ekki séð að
við hefðum neinar samningaleiðir ein á
báti. Ég held að verkalýðshreyfingin sé
sterkust á meðan hún stendur saman. Það
hlýtur að vera. En þá verður forystan líka
að standa saman og vera sterk. En verka-
iýðshreyfingin er það bara ekki og foryst-
an er það alls ekki. Þeir hafa bara engan
áhuga á þessu, hlýtur að vera.“
„Þekkja kannski ekki
þorsk frá ýsu ..
Málhildur: „Það er líka áríðandi að þeir
sem veljast í verkalýðsforystuna vinni eða
þekki störfin sem verið er að semja um. En
yfirieitt eru það einhverjir ffæðingar úti í
bæ sem eru í þessum samningum og hafa
ekki einu sinni hundsvit á því hvað snýr
ffam og hvað aftur á fiski, þekkja kannski
ekki þorsk frá ýsu og eiga svo engra hags-
muna að gæta sjálfir. Þetta þarf að vera fólk
sem þorir að berjast með kjafti og klóm
fyrir kaupi og kjörum."
Ágústa: „Ég get tekið undir flest af
þessu og vil leggja áherslu á það að fólkið
sem velst til að vera í forsvari á bara að
vera í þessu en ekki í alls konar nefhdum
og öllu mögulegu öðru. Er ekki Þröstur
Ólafsson hjá Dagsbrún líka í stjórn
Hólmfríður: - Þegar
maður er kallaður inn
til verkstjórans, ég tala
nú ekki um forstjórans,
þá fær maður bara
hjartslátt - hvað á nú
að gerast?
Granda? Og er ekki Ragna Bergmann vara-
maður í stjórn Granda ásamt stjórnarstörf-
um í verkalýðshreyfingunni? Ég skil þetta
ekki alveg. Eru þau að vinna fyrir okkur
eða fyrir fyrirtækið? Hvernig geta þau ver-
ið beggja megin við samningaborðið?
Þetta hef ég aldrei getað skilið."
Eruð þið ánægðar með ykkar hlut-
skipti? Eruð þið ánægðar með að
vinna í fiskiðnaði eða vilduð þið starfa
við eitthvað annað? Hvernig er að vera
fiskvinnslukona í dag?
Hólmfríður: „Stárfið er í sjálfu sér
ágætt. Maður væri ekki búinn að vinna í
þessu í mörg ár ef manni líkaði það ekki.
Þetta er eins og öll önnur störf, maður get-
ur fengið leið á því tíma og tíma. Þetta er
ágætt starf en illa launað. Annars er þetta
núna talið það neðsta í þjóðfélaginu, sem
það var ekld í gamla daga. Þá fór maður í
fiskvinnu til að fá pening á stuttum tíma.
Þetta er bara búið í dag.“
Þú segir það neðsta í þjóðfélaginu.
Þetta segir verslunarfólkið líka.
Hólmfiríður: ,Já, ég er alveg sammála
því að verslunarfólk er líka mjög neðar-
lega. Konur við versiunarstörf eru áreiðan-
lega ekki sælar af sínum launum. Verkafólk
í dag er bara láglaunafólk og hefur hvergi
neitt upp úr sér, sama hvar er.“
Ágústa: „Mér finnst þetta ágætt starf í
sjálfu sér. Maður byrjaði nú í þessu vegna
þess að maður hafði möguleika til þess að
hafa dálítíð fyrir það. Maður hafði líka oft-
ast möguieika á að vinna nokkuð lengri
vinnudag og hafa talsvert fyrir það. Svo
kom bónusinn til og maður lagði meira á
sig en áður og herti svolítið á sér til að
hafa meira kaup, en það er alltaf að lækka
hlutfallslega. En mér líkar starfið alltaf vel.
Mér hvorki leiðist né líkar illa. Mér finnst
starfið ágætt. Ég held til dæmis ekki að ég
vildi frekar vinna í verslun og bíða eftir
viðskiptavinum. Mér finnst betra að vinna
svona og halda áfram og vera búin klukkan
4. Það er plúsinn við þetta.“
„Engin vosbúð eða slor“
Þetta hefur nú breyst með árunum.
Þessi störf eru rnikhi hreinlegri og
vinnuaðstaðan er betri, er það ekki?
Ágústa: „Þetta eru engin óþrif í dag og
frystihúsið hérna er hreinsað rækilega á
hverju einasta kvöldi og maður kemur
hérna á morgnana inn í tandurhreint hús
og vel upphitað. Það er ekkert að því og
maður vinnur í hreinum slopp og einum
bol. Maður vinnur ekki í tveimur eða
þremur lopapeysum eins og í gamla daga.
Engin vosbúð eða slor.“
Málhildur: „Ég væri nú ekki í þessu
húsi ef ég kynni ekki vel við vinnuna. Ég
hef alltaf kunnað vel við mig í fiski. Og ég
kann vel við mig á þessum vinnustað. Það
er gott að vinna hérna; góðir vinnufélagar,
verkstjórar ágætir en kaupið mætti vera
hærra. Það mætti hossast upp. Á hreinni ís-
lensku mætti bónusinn fara til helvítis íyrir
mér, því þetta bónuskerfi er mannskemm-
andi. Ég byrjaði að vinna í fiski fyrir svo
mörgum árum að ég man varla hversu
lengi. Byrjaði úti á Nesi að breiða saltfisk
og er búin að vera viðloðandi þetta af og
til. En ég myndi vilja sjá kaupið hærra.
Þetta er mjög þrifalegt og ekki sú vosbúð
og kuldi sem margir halda. Ég myndi líka
vilja koma því að hér að hugsunarháttur-
inn gagnvart fiskverkunarfólki þarf að
breytast. Það eru margir í dag sem iíta nið-
ur á þá sem vinna í fiski. Ég get sagt þér
dæmi um það. Það var komið með skóla-
krakka út í gömlu Bæjarútgerðina til að
skoða. Þetta voru svona 7 til 8 ára krakkar.
Einn daginn heyrðum við kennarann segja
við krakkana: ,Jæja, krakkar, ef þið eruð
ekki dugleg að læra þá lendið þið bara í
fiski.“ Það er eins og að „bara í fiski“ sé
eitthvað það aumkunarverðasta sem hugs-
ast getur. En það skal haft í huga að þessi
fiskvinna er bara talsvert ábyrgðarstarf.
Það ætti líka að hafa í huga að 75-80% af
tekjum þjóðarinnar fást af fiskafurðum til
útflutnings. Þetta hefði kennarinn að sjálf-
sögðu átt að vita og ég held að fólk ætti
ffekar að líta upp til okkar en niður á
okkur. Ég fúllyrði að það ætti að byrja á
því í skólunum að kynna börnunum á
hverju þjóðin byggir tilveru sína. Tilveran
byggist á fiski. Ef fiskurinn væri ekki til
staðar þá værum við ekki hérna.
Mér finnst ekki hægt annað í lokin en að
benda á launamisréttið í þessari atvinnu-
grein. Þegar við erum að puða fyrir
kannski 50 þúsund krónur á mánuði þá
hefúr verið staðfest að forstjórinn hérna
hjá Granda er með 250 þúsund á mánuði,
framleiðslustjórinn er með 180 þúsund á
mánuði og útgerðarstjóri og fjármálastjóri
einnig með það sama. Næstu stjórar þar
fyrir neðan eru með 140 þúsund á mán-
uði. Stjórnarmenn fyrirtækisins fá 130—
Frh. á bls. 13
VIKAN 9