Vikan - 26.07.1990, Blaðsíða 30

Petrovna sneri sér snöggt við og án þess
að horfa á Ilyin gekk hún rösklega af stað
upp eftir stígnum. Hún hafði aftur náð
stjórn á sér, blóðroðnaði af blygðun, yfir-
komin af niðurlægingu sem hún sjálf —
ekki Ilyin — hafði bakað sér með hugleysi
sínu og blygðunarleysi. Hún, heiðarleg og
siðprúð kona, hafði leyft karlmanni — ekki
eiginmanni sínum — að taka utan um hné
sér og þrýsta þau — hún átti aðeins eina
hugsun nú: að komast heim sem allra fyrst,
heim til fjölskyldu sinnar. Lögfræðingur-
inn gat varla fylgt henni eftir. Um leið og
hún beygði út úr rjóðrinu inn á mjóan stíg
sneri hún sér snöggt við, leit á hann en sá
ekkert nema sandinn á hnjám hans og
bandaði honum burt með hendinni.
Hún nam ekki staðar fyrr en á miðju
gólfi í herberginu sínu. Þar stóð hún hreyf-
ingarlaus í fimm mínútur, leit fyrst á glugg-
ann og síðan á skrifborðið.
— Auðvirðileg skepna! sagði hún við
sjálfa sig. — Auðvirðileg skepna!
í sjálfsásökun rifjaði hún miskunnarlaust
upp allt, leyndi engu. Hún viðurkenndi að
þó að henni hefði alltaf verið ástleitni
Ilyins á móti skapi hefði eitthvað knúið
hana til samfúnda við hann og það sem
verra var, hún hafði fúndið til unaðs-
kenndrar gleði þegar hann Iá á hnjánum
lfammi fyrir henni. Hún minntist alls þessa
án þess að hlífa sjálfri sér og nú, í blygðun
sinni, hefði hún viljað slá sjálfa sig utan
undir.
— Vesalings Andrey! sagði hún við sjálfa
sig og lagði eins mikla blíðu í andlitssvip
sinn og hún gat. — Varya, vesalings, litla
stúlkan mín, hún veit ekki hvers konar
móður hún á! Fyrirgefið mér, elskurnar
mínar! Ég elska ykkur svo heitt — svo ákaf-
lega heitt!
í ákefð sinni, til sönnunar því að hún
væri enn þá góð kona og móðir og að
spillingin hefði ekki enn snert þá „helgi
hjónabandsins" sem hún hafði verið að
tala um að Ilyin, hljóp hún niður í eldhús
og skammaði eldabuskuna fyrir að hafa
ekki enn lagt á borð fyrir Andrey Ilyitch.
Hún reyndi að kalla fram í huga sér útlit
soltins og þreytulegs eiginmanns síns,
aumkaði hann hástöfum og lagði á borð
íyrir hann með eigin höndum en það hafði
hún aldrei gert fyrr. Því næst tók hún Var-
yu, dóttur sína, í fang sér og þrýsti henni
innilega að sér. Henni virtist barnið kalt og
þungt en hún vildi ekki viðurkenna það
fyrir sjálfri sér og hún fór að útskýra fyrir
barninu hve góður, ástúðlegur og heiðar-
legur pabbi þess væri. En þegar Andrey
Ilyitch kom skömmu seinna heilsaði hún
honum naumast. Þetta flóð af fölskum til-
finningum var þegar fjarað út án þess að
hafa sannað henni nokkuð, aðeins fyllt
hana gremju og æsingi með falsi sínu. Hún
sat við gluggann, gröm og geðill, Aðeins
með því að lenda sjálfir í erfiðleikum geta
menn skilið hve erfitt það er að hafa hemil
á tilfinningum sínum og hugsunum. Sofía
Petrovna sagði síðar meir að það hefði
verið eins konar flækja innra með henni
sem erfitt hefði verið að greiða, eins og ef
telja á hóp af spörfuglum sem fljúga hratt
ffam hjá. Út frá þeirri staðreynd að hún
varð ekki yfir sig glöð af að sjá eiginmann
sinn, að henni mislíkað hvernig hann
borðaði, komst hún skyndilega að þeirri
niðurstöðu að hún væri farin að ala á hatri
til hans.
Sljór af hungri og þreytu réðst Andrey
Ilyitch á bjúgun á meðan hann beið eftir
súpunni, át græðgislega og kjamsaði svo
að kvað við.
— Drottinn minn! hugsaði Sofia Petr-
ovna. — Ég elska hann og virði, en hvers
vegna smjattar hann svo viðbjóðslega?
Ringulreið hugsana hennar var engu
minni en ringulreið tilfinninganna. Eins og
allir sem óvanir eru að berjast við
óskemmtilegar hugsanir reyndi frú Luby-
antsev af fremsta megni að forðast að
hugsa um erfiðleika sína og því meira sem
hún reyndi því ljósari stóð Ilyin, sandur-
inn á hnjám hans, flókaskýin og lestin fyrir
hugskotssjónum hennar.
- Hvers vegna var ég að álpast þangað í
dag? hugsaði hún. — Er ég í raun og veru
svo veiklunduð að ég geti ekki treyst
sjálfri mér?
Óttinn magnar hættuna. Þegar Andrey
Ilyitch var að ljúka við síðasta réttinn hafði
hún ákveðið að segja manni sínum allt af
létta og flýja hættuna!
— Ég þarf að tala við þig um alvarlegt
málefhi, Andrey, sagði hún á meðan hann
var að fara úr jakkanum og stígvélunum
áður en hann legði sig út af.
— Hvað er það?
— Við skulum fara héðan!
— Hm. Hvert eigum við að fara? Það er
of snemmt að fara til borgarinnar.
— Nei, í ferðalag eða eitthvað því um
líkt.
— f ferðalag, át lögmaðurinn upp eftir
henni og teygði sig. Mig dreymir um það
sjálfan. En hvaðan eigum við að fá peninga
til þess og hvern á ég að biðja fýrir skrif-
stofúna? Eftir litla umhugsun bætti hann
við: — Þér leiðist auðvitað, þú getur farið
ein ef þú vilt.
Sofia Petrovna féllst á það en svo datt
henni í hug að Ilyin mundi glaður grípa
tækifærið og fara með henni í sömu lest, í
sama klefa...Hún horfði á mann sinn. Hún
var ánægð nú en ennþá sljó.
Henni varð litið á fætur hans — litla,
næstum kvenlega fætur, klædda í röndótta
sokka. Það hékk þráður fram úr hvorri
sokktá.
Á bak við gluggatjöldin dundi býfluga á
rúðunni. Sofia Petrovna horfði á þræðina
fram úr sokkunum, hlustaði á býfluguna
og gerði sér í hugarlund hvernig ferðin
mundi byrja...Andspænis henni mundi Ily-
in sitja, dag og nótt, án þess að hafa augun
af henni, reiður yfir veiklyndi sínu og fölur
af sálarkvölum. Hann mundi kalla sig ósið-
aðan skólastrák, áfellast hana, rífa í hár sér,
en þegar myrkrið dytti á og farþegarnir
væru sofnaðir eða hefðu farið út við ein-
hverja stöð mundi hann nota tækifærið til
að krjúpa á kné frammi fýrir henni og
þrýsta sér að hnjám hennar eins og hann
hafði gert í skóginum...
— Heyrðu, ég fer ekki ein. Þú verður að
koma með mér, sagði hún.
— Hvaða vitleysa, Sofotchka, sagði Lu-
byantsev og stundi. — Þú verður að vera
skynsöm. Það þýðir ekki að biðja um það
sem ekki er hægt.
— Þú kemur með mér þegar þú veist
hvernig í öllu liggur, hugsaði Sofia Petr-
ovna.
Þegar hún hafði ákveðið að fara, hvað
sem það kostaði, fann hún að hún var úr
allri hættu. Hugsanir hennar urðu smám
saman skýrari; það glaðnaði yfir henni við
þessar hugsanir því að hún fann að hversu
mikið sem hún hugsaði um þetta og
dreymdi mundi hún eigi að síður fara. Á
meðan maðurinn hennar svaf færðist
rökkrið yfir.
Hún sat í dagstofúnni og lék á píanóið.
Hin aukna umferð úti, hljóðíæraslátturinn
en umfram allt sú hugsun að hún væri
skynsöm kona, að hún hefði sigrast á erfið-
leikum sínum, komu algeru jafúvægi á
skap hennar. Aðrar konur, sagði róleg sam-
viska hennar, hefðu sennilega misst vald á
sér, gersamlega komist úr jafúvægi, en hún
hafði næstum dáið af blygðun, hafði liðið
sálarkvalir og var nú að flýja hættuna sem
ef til vill var alls ekki til! Hún var svo hrifin
af hreinlyndi sínu og stefnufestu að hún
skoðaði sig tvisvar eða þrisvar í speglin-
um.
Um kvöldið komu gestir. Karlmennirnir
settust að í borðstofunni og fóru að spila.
Konurnar sátu kyrrar í dagstofunni eða úti
á svölunum. Síðastur kom Ilyin. Hann var
30 VIKAN 15TBL. 1990