Vikan - 17.09.1992, Side 37

ERU
▼Tilrauna-
hundur
bíöur þess
sem koma
skal.
▼LD-50
tilraunin -
rotta neydd
til þess aö
innbyröa
stóran lyfja-
skammt.
gegn notkun tilraunadýra í
skólum og koma á framfæri
öörum kennsluaðferðum. ís-
lenskir nemendur tóku fyrst
þátt í ráöstefnu á vegum
samtakanna fyrir tveimur
árum og upp úr því var stofn-
aður íslenskur hópur, ICEN-
ICHE, innan samtakanna.
Markmið hópsins er að nem-
endur eigi þess kost að
stunda nám sitt án þess aö
gera tilraunir á dýrum og að
Háskóli íslands bjóði upp á
aðra valkosti en dýratilraunir.
Einnig er það langtíma mark-
mið sett að engar tilraunir á
dýrum fari fram í skólum
landsins.
MANNLEGRI OG
SKYNSAMLEGRI
LAUSNA LEITAÐ
Fylgjendur dýratilrauna hafa
bent á að þær hafi verið og
séu bráðnauðsynlegur þáttur
í framförum á sviði læknis-
og lyfjafræði.
„Já, en rökin gegn tilraun-
um á dýrum eru á hinn bóg-
inn mörg og sterk,” segir
Ása. „Benda má á að mörg
þeirra lyfja sem mikið eru
notuð um þessar mundir eru
upprunnin úr ríki náttúrunnar
og hafa aldrei verið prófuð á
dýrum. Asperín er gott dæmi
um slíkt lyf. Einnig má benda
á að jafnvel þó að ný lyf hafi
ekki eiturverkanir á dýr í för
með sér er það engin trygg-
ing fyrir því að svo sé ekki
farið í mannslíkamanum. Um
1960 kom á markaðinn lyfið
thalidomide sem olli alvar-
legum göllum í fóstrum verð-
< Draizy -
prófiö felst í
þvi aö efni,
sem veriö er
aö rannsaka,
er sett í augu
tilraunadýr-
anna. Hér sést
afleióingin,
blind kanína.
andi mæðra sem tóku það
inn. Undangengnar prófanir
með lyfið á dýrum gáfu engar
vísbendingar um að lyfjatak-
an hefði þessar alvarlegu af-
leiðingar. Þannig geta dýratil-
raunir veitt falskt öryggi.
Vísindamenn hallast sífellt
meira að tilraunum utan lík-
amans, á frumuræktun í til-
raunaglösum, eða tilraunum
á sjálfboðaliðum. CIBA-
GEIGY fyrirtækið hefur með-
al annars styrkt lyfja- og
snyrtivörufyrirtæki til þess að
prófa ný efni og lyf án dýratil-
rauna. Tölvutæknin kemur þar
við sögu. Tölvur eru mataðar
á þekktum upplýsingum um
hin ýmsu efni og verkun
þeirra og þegar ný efni eru
þróuð má með hjálp tölvanna
komast að verkun efnanna á
mannslíkamann. Með þessari
tækni hefur Alþjóða krabba-
meinsstofnuninni til dæmis
tekist að fækka tilraunadýrum
sínum úr sex milljónum í þrjá-
tíu þúsund dýr.
Ef dýratilraunir væru sú
mikla lausn sem margir hafa
haldið fram, hvers vegna hafa
þær þá ekki skilað mannkyni
betri árangri í baráttunni við
sjúkdóma? Vissulega hefur
góður árangur náðst við að
útrýma lífshættulegum sjúk-
dómum, auka lífslikur og
bæta líf manna á jöröinni en
sá árangur er ekki síst að
þakka hreinna vatni, hreinna
umhverfi, betri heilsugæslu,
hollari mat og almennt betri
lífsskilyrðum en fólk bjó við
áður fyrr.
Tilraunir á dýrum eru því
ekki aðeins harðneskjulegar
og ónauðsynlegar heldur líka
siðlausar og oft óvísindalegar.
Það er þess vegna allra hag-
ur, manna ekki síður en dýra,
að þær verði með öllu lagðar
af og mannlegri og skynsam-
legri lausna leitað.” □
ÓNAUÐSYNLEGAR