Vikan - 15.07.1993, Side 28

KAUPMÁLAR OG
TIL UMHUGSUNAR Á SUMRI - BLÓMASKEIÐI BRÚÐKAUPA
þessu. Æ, af hverju gerðum
við ekki kaupmála? Maður-
inn/konan, sem var svo ó-
mögulegur/ómöguleg, stendur
með pálmann í höndunum,
fullt af peningum bara fyrir
það að segja já tvisvar.
Við skulum velta fyrir okkur
þessu fyrirbæri, kaupmála, í
bland við umræðu um erfða-
rétt og erfðaskrár, núna þegar
blómaskeið brúðkaupanna,
sumarið, er gengið i garð. Til
glöggvunar er notuð bók
Hjalta Jóns Sveinssonar, Það
þarf tvo til, en hún fjallar um
skilnaði og sambúðarslit. Þar
er komið nokkuð inn á laga-
lega stöðu við þessar uppá-
komur. Ennfremur fór erind-
reki Vikunnar á fund Svölu
Thorlacius hæstaréttarlög-
manns en hún hefur mikla
reynslu og þekkingu á þess-
um löggerningum. Við veltum
fyrir okkur nokkrum þeim
möguleikum sem fyrir hendi
eru við gerð kaupmála, kíkjum
á dæmi úr raunveruleikanum
og ræðum um erföaskrár.
Svala Thorlacius hæstaréttarlögmaöur svarar spurningum Vikunnar um
kaupmála og erföaskrár.
/F
flBo
CD
Wi
oo
is~i
'CD
t/1
'CD
er ekki óþarfi að vera
að tala um skilnað
ig eignaskiptingu
vegna hans svona rétt þegar
maður er að fara að gifta sig?
Æ, jú, það er svo sem engin
ofurþörf þó enginn viti sína
ævina fyrr en öll er. En á ís-
landi endar nær helmingur
allra hjónabanda, sem stofnað
er til, með skilnaði. Það eitt
ætti að hafa sitt að segja. Ástin
er nefnilega vandmeðfarið fyr-
irbæri og eitt misstig, hversu
lítið sem það kann að sýnast,
getur leitt allan blómann til
glötunar. Kulnaðri ást geta síð-
an fylgt umtalsverðir peningar,
milljónir sem hægt er að rífast
um. Og við skilnaðinn geta
skringilegustu smáatriði orðið
að stórmálum sem jafnvel fara
fyrir dómstóla.
SKRINGILEG
SMÁATRIDI
Gefum okkur sem dæmi að
annað hjóna komi með fimm
milljóna króna íbúð inn (
hjónabandið en hitt með millj-
ón króna bll. Er þá ekki
eðlilegt að það sem á í-
búðina fyrir hjónaband
eigi hana einnig ef þvf
lýkur. Sama gildir um
bdinn. Er ástæða til að
að annað hvort hjóna
græði á vígslunni? Jú,
öðru kann að finnast
það, sennilega því
sem græðir og hitt kær-
ir sig kannski kollótt í
ástarbrímanum. Þegar til
á síðan að taka, ef svo ó-
heillavænlega vill til að
hjónabandinu lýkur, þá stend-
ur hvergi stafur um neitt af
HVAÐ FINNST ÞÉR?
Hjalti Jón ræðir við Ingólf
Hjartarson lögmann í bókinni
og þar kemur fram í inngangi
að ástföngnu fólki þyki oft ó-
viðeigandi að vera að gera
ráð fyrir því við upphaf hjú-
skapar að hann geti endað
með skilnaði. Ingólfur áréttar
að fólk skuli leita lögfræðilegr-
ar aðstoðar við gerð kaup-
mála því samningar af þessu
tagi ættu að vera
þannig úr
garði
gerðir að illmögulegt sé að
deila um efni þeirra og inni-
hald. Fram kemur einnig að
við skilnað geti lögmaður ver-
ið nánast í hlutverki skipta-
stjóra. Það hlýtur einnig að
gilda um kaupmálagerð ef að-
ilar hafa ekki komið til samn-
ingsgerðarinnar með fyrirfram
ákveðna skiptingu. Enda
kemur það fram hjá Svölu
Thorlacius að hún er oft
spurð: - Hvað finnst þér?
Mikið af kaupmála- og
erfðaskrárgerð kemur inn á
borð til Svölu og við byrjum á
kaupmálanum. „Kaupmáli
merkir það að teknar eru á-
kveðnar eignir sem eiga að
standa utan hjúskapareignar.
Þetta skjal er skylt að skrá hjá
viðkomandi sýslumanni til að
það taki gildi og þinglýsa því
ef um fasteignir eða skip er
að ræða. Kaupmála er hins
vegar ekki hægt að gera í ó-
vígðri sambúð, af þeirri á-
stæðu einfaldlega að engin
lög eru til um sambúðarfólk."
Kaupmálagerð kemur oft til
áður en fólk giftir sig og segir
Svala að slík samningsgerð
og erfðaskrárgerð sé mikið að
aukast. Væntanlegum hjónum
kann að finnast þetta svolítið
vandræðalegt vegna þess að
það er óneitanlega dálítil lykt
af vantrú á ráðahagnum þeg-
ar þetta er gert. Svala vill ekki
gera mikið úr þessu.
ÞAU HNAKKRIFUST
„Fólk kemur yfirleitt til að gera
samning um eignir sín á milli.
Auðvitað eru til undantekn-
ingar á þessu þar sem fólk
fer að þjarka og spyrja
hvað lögmanninum finn-
ist. Þá segi ég fólki að
um sé að ræða á-
kvörðun þess og mitt
sé síðan að útfæra.
Yfirleitt er fólk að
koma með eignir
inn í ráðahagi
inn, oft tölu-
verðar
28 VIKAN 14.TBL. 1993