Vikan - 28.05.1998, Síða 14

ttingjar óskast

“Ég man eftir því þegar ég
var lítill strákur og var kvöld
eitt úti að leika mér með fé-
lögum mínum að ég fór að
velta því fyrir mér hvers vegna
ég ætti ekki pabba eins og hin-
ir strákarnir. Ég tljóp inn og
krafði mömmu skýringa. Hún
svaraði stutt og laggott að
hann væri dáinn. H ún vildi lít-
ið um hann tala, en sagði liann
hafa verið pólskan skipstjóra
sem sigldi til ísla tds á stríðs-
árunum.Égvarorðinnfertug-
ur þegar ég ákvað að fara með
konu minni og syni til Pól-
lands. Mig langaði að grennsl-
ast fyrir um það hvort það gæti
hugsast að ég gæti haft upp á
einhverjum ættingj um mínum
þar. Ég hafði í fórum mínum
íljósmyndavöruversl-
Hann var að kaupa mynda-
og var með fullan poka af
skyldumyndum. “Það er bara
arf sem fylgir því að eiga allt
a ættingja um allan heim.”
okkur einstæða sögu sína.
teiknaða andlitsmynd af
pabba og gamla skólamynd,
tekna á skólaskipi sem til-
heyrði skólanum þar sem
hann hafði stundað nám í
Gdynia. Við skoðuðum skip-
ið, sem búið var að breyta í
mynjasafn og sáum nafn hans
skráð í gamlar bækur sem
höfðu tilheyrt skólanum. Við
tókum taíi enskumælandi
konu sem var starfsmaður á
safninu, ég sagði henni frá
pólskum uppruna mínum og
hvað ég vissi lítið um föður
minn. Hún benti mér á gaml-
an mann sem var á elliheimili
í nágrenninu, en samkvæmt
nemendaskránni hafði hann
verið við nám í skólanum á
sama tíma og pabbi. Gamli
Fyrsti fundur þriggja kynslóða. Lesandi vildi ekki að nöfn kæmu fram
maðurinn þekkti föður minn
vel og sagði mér að síðast þeg-
ar hann vissi hefi pabbi verið
bráðlifandi, búsettur í Amer-
íku, og starfað sem háskóla-
prófessor. Reyndar hafði
hann ekki heyrt í honum í
nokkurn tíma, en sagðist vera
viss um að hann mundi hafa
frétt það ef hann væri dáinn.
Nú fór spennandi tími í hönd.
Að komast að því hvort pró-
fessorinn og skipstjórinn Wla-
dislaw Lodkowski væru einn
og sami maðurinn. Og ef svo
væri, hvar hann væri þá að
finna. Ég á fjögur börn af fyrra
hjónabandi sem öll eru búsett
í Bandaríkjunum. Þau hófust
handa við að reyna að hafa
upp á nýtilkomnum afa sín-
um. Þar sem hann var prófess-
or þótti þeim líklegt að hann
hefði skrifað fræðigreinar og
jafnvel bækur. Og viti menn,
dóttir mín hafði uppi á
kennslubók sem hann hafði
skrifað um landafræði. í henni
kom fram við hvaða háskóla
hann starfaði á þeim tíma sem
bókin var skrifuð. Við settum
okkur í samband við skólann,
en pabbi var löngu hættur að
starfa þar og skólinn vildi ekki
eða gat ekki gefið upplýsing-
ar um hvar hann væri nú að
finna. Við vorum komin í
blindgötu, Bandaríkin eru
stór og okkur komu engin úr-
ræði til hugar.
Við gerðum síðan ekkert í
málinu þar til stofnaður var
félagsskapur fólks á íslandi
sem fætt var á stríðsárunum
ogleitaðiföðursínsíBretlandi
og Bandaríkjunum. En þar
sem pabbi hafi ekki verið her-
maður reyndist ómögulegt að
fara þá leiðina. Aftur vorum
við komin á blindgötu og vor-
um nú eiginlega ákveðin í að
hætta leitinni. Svo var það eitt
kvöldið að við sátum og vor-
um að horfa á sjónvarpið að
þar var verið að tala við mann,
sem kynntur var sem einka-
spæjari. Hann sagðist meðal
annarstakaaðséraðhafauppi
á fólki erlendis. Við hugsuð-
um sem svo að ekki sakaði að
hafa samband við þennan
mann. Hann hóf svo leitina
með aðstoð manna sem hann
gat leitað til víðs vegar um
Bandaríkin. Að síðustu var
það blaðamaður í Vancouver
sem komst að því hvar pabba
væri að finna. Honum hafði
dottið í hug að ekki væri frá-
leitt að leita hans í Kanada.
Hann taldi líklegt að gamall
skipstjóri veldi sér búsetu ná-
lægt sjó og gerði sér lítið fyrir
og leitaði í símaskránni á þeim
stöðum sem honum fannst
koma til greina. Og viti menn,
í símaskránni fann hann nafn
pabba og heimilisfang. Blaða-
maðurinn hafði samband við
mig, einkaspæjarinn íslenski
kom heim til okkar og hringdi
til Vancouver. Pabbi tók hon-
um illa, varð reiður, sagðist
ekki gefa ókunnugum manni
upplýsingar um einkalíf sitt í
síma og skellti á. Næsta skref
mitt var að safna saman papp-
írum, svo sem hjúskaparvott-
orði og skilnaðarvottorði
mömmu, sem voru í minni
vörslu eftir lát hennar. Ég
sendi pappírana, ásamt bréfi,
til pabba. í bréfinu sagði ég
honum deili á mér, hvað ég
héti, hvenær ég væri fæddur
og rakti stuttlega hvað á daga
mína hafði drifið. Ég sagði
honum að ég gerði engar kröf-
ur til hans, ég væri ekki að sækj-
ast eftir peningum, mig lang-
aði aðeins til að kynnast hon-
um. Ég lét svo líða tvær vikur
14
á