Vikan - 05.09.2000, Síða 48

HÆTTU AD RIFAST
og bvmo n nu smiihn
Hefurðu áhyggjur af liui að hið
hjonakornin rífist of mikiðP Það
er ósköp eðlilegt að ykkur greini
á um ýmsa hluti í daglegu lífi og
umgengni en bað er sárt þegar
sá ágreiningur endar alltaf í rifr-
ildi. Þú getur huggað þið við það
að þið eruð ekki eín í heimínum.
Fjöldi hjóna og para eíga víð
þetta sama vandamál að stríða.
Fyrsta skrefið tíl þess að fækka
rifrildum, og beina ágreinings-
efnum í jákvæðan farveg, þar
sem hægt er að finna lausnir sem
báðir aðilar geta sætt síg við, er
að viðurkenna vandamálið.
± __ú og maki þinn eruð
~ I ^einstök í heiminum,
■= ekkert annað tilfinn-
!= ingasamband er ná-
» kvæmlega eins og ykkar. Þið
■o hafið því einnig þróað með
”5 ykkur einstakt hegðunar-
3 mynstur þegar kemur að sam-
c ræðum um ágreiningsefni. Ef
13 til vill þrasið þið oft og
~ gleymið því svo, farið í fýlu
2 hvort út í annað í styttri eða
h_ lengri tíma eða byggið hægt
og sígandi upp vegg á milli
ykkar svo að lítill neisti verð-
ur fljótt að miklu báli og end-
ar með löngum stormasöm-
um rifrildum og fúkyrða-
flaumi. En hvernig sem rifr-
ildamynstur ykkar er, þá er
eitt víst, að það er sársauka-
fullt og niðurdrepandi.
Það er ekki til nein algild
töfralausn á vandanum. Eng-
ir tveir eru eins. Við erum
með ólíkan bakgrunn, höfum
hlotið mismunandi uppeldi
og orðið fyrir ólíkri lífs-
reynslu. Persónuleiki okkar,
tilfinningar, þarfir og þrár eru
einnig misjafnar sem og þær
væntingar sem við höfum til
sambúðar og hjónabands.
Það er því ósköp eðlilegt að
við finnum fyrir togstreitu í
eins nánum samskiptum og
við erum í við maka okkar.
Agreiningur getur í sjálfu sér
oft verið jákvæður því hann
gefur ykkur tækifæri til þess
að ræða saman um það sem
skiptir ykkur máli. Þannig
lærið þið að þekkja hvort
annað, þroska ykkur, styðja
hvort annað og styrkja. En til
þess að svo verði verða sam-
ræðurnar að byggja ykkur
upp en ekki rífa ykkur niður
og enda með rifrildi. Með
góðum vilja er það fyrrnefnda
mögulegt.
Helstu ágreiningsefnin
En um hvað rífast hjón og
sambúðarfólk? Rannsóknir
hafa leitt í ljós að helstu
ágreiningsefnin eru:
• Fjármál: Hver borgar hvað?
Hver ákveður hvernig við
eyðum peningunum?
Hvers vegna eigum við
aldrei peninga? Hvers
vegna eyðum við svona
miklum peningum?
• Kynlíf: Hvers vegna vill ann-
ar aðilinn sofa oftar hjá en
hinn? Hvað eigum við að
gera þegar aðeins annað
okkar langar til að elskast?
Hvers konar getnaðar-
varnir eigum við að nota?
• Börn: Hversu mörg börn
eigum við að eignast og
hvenær? Ef við eigum
stjúpbörn, hvernig tökum
við á því? Hver á að
aga börnin og hvern-
ig?
• Fjölskylda: Hvaða ætt-
ingja eigum við að
heimsækja, sérstak-
lega um hátíðir eins
og jólin? Hvað eigum
við að gera þegar for-
eldrar okkar fara að
skipta sér af hjóna-
bandinu eða uppeldi barn-
anna? Hver á að sjá um
aldraða ættingja og veika?
• Heimilisstörf og umgengni:
Hver á að elda matinn?
Hver á að sjá um að taka
til? Hver á að þvo og ganga
frá þvottinum? Hvers
vegna finnst öðrum aðilan-
um að hinn gangi illa um
og taki aldrei til eftir sig?
• Uinna: Hversu miklum tíma
eigum við að eyða í vinn-
unni? Hvort okkar á að
vera heima þegar börnin
veikjast? Hvers vegna
vinnur annað okkar svona
mikið? Talar annar aðilinn
alltaf/aldrei um vinnunna
sína? Hvers vegna er ann-
að okkar ekki í vinnu?
• Frítími og áhugamál: Hvern-
ig eigum við að verja frí-
tíma okkar? Hve miklum
tíma eigum við að eyða í
áhugamál sem aðeins ann-
ar aðilinn hefur?
• Áfengisneysla: Hversu oft á
að hafa áfengi um hönd og
hversu mikið á að inn-
byrða? Hvers vegna
drekkur annað okkar
svona mikið og verður
leiðinlegt með víni?
Þetta eru allt ágreiningsefni
sem flest hjón og sambúðar-
fólk þurfa að takast á við og
þarfnast úrlausnar sem báðir
aðilar í sambandinu geta sætt
sig við. Slíkar lausnir detta
ekki niður af himnunum. Það
þarf að gefa sér góðan tíma til
þess að ræða málin af yfirveg-
un og skynsemi.
Skammtímalausnir og
langtímalausnir
Það þolir enginn deilur og
togstreitu langtímum saman.
Fólk grípur því til ýmissa að-
ferða til þessa að binda endi
á rifrildi og spennu. Til þess
notar það iðulega aðferðir
sem endast í skamman tíma
eins og að rjúka af vettvangi
ósamkomulagsins, fara að
sofa, breyta um umræðuefni
þegar deilur liggja í loftinu,
sýna yfirgang eða láta undan
til þess að forðast frekari
átök. Þessar skammtíma-
lausnir einkennast af því að
fólk reynir annað hvort að
sýna yfirgang eða finnur til
uppgjafar. Ásakanir eru mjög
algengar og fólk fjarlægist
jafnvel upphaflegt ágrein-
ingsefni og fer að rífast um
eitthvað óuppgert úr fortíð-
inni. Þannig verður sambúð-
arfólk, sem festist í fari
skammtímalausna, oft eins og
rispuð plata.
Lausnir til langframa felast
meðal annars í því að kryfja
ágreiningsefnið og reyna nýj-
ar leiðir til lausna. Þær krefj-
ast þess að við hlustum án
þess að grípa fram í, tökum
tillit til óska hins aðilans, end-
urskoðum eigin kröfur og
séum tilbúin til að mætast á
miðri leið.
Slíkar langtímalausn-
ir eru til þess fallnar að
færa fólk nær hvort öðru
því enginn tapar í deilun-
um. Báðir aðilar hafa
unnið að því að komast
að sameiginlegri niður-
stöðu og báðir fá ein-
hverjar af upprunaleg-
um kröfum sínum upp-
fylltar. Þegar langtíma-
Það þolir engínn deílur og tog-
streitu langtímum saman. Fólk gríp-
ur puí til ýmissa aðferða til pessa
að binda endi á rífrildi og spennu.
Tíl pess notar pað iðulega aðferðir
sem endast í skamman tíma eins og
að rjúka af uettuangi ósamkomu-
lagsins, fara að sofa, breyta um
umræðuefni pegar deilur liggja í
loftinu, sýna vfirgang eða láta und-
an til pess að forðast frekarí átök.
48
Vikan