Menntamál - 01.10.1952, Blaðsíða 19

MENNTAMÁL
89
skilji hverjir aðra og hafi eitt sameiginlegt mál. Við þetta
fækkar líka tungumálunum. Tungumál smárra ættbálka
hverfa eða tvö eða fleiri slík tungumál renna saman og
mynda eitt tungumál. Að vísu eru til ríki, þar sem töluð eru
tvö eða fleiri tungumál jafnrétthá, en enginn skyldi halda,
að slíkt fyrirkomulag sé alveg vandræðalaust. I mörgum
löndum eru mállýzkur svo margar og ólíkar, að fólk úr
ýmsum landshlutum skilur ekki hvert annað, en þá hefur
þjóðin eitt sameiginlegt ríkismál, sem kennt er í öllum
skólum og allir þegnar ríkisins verða að kunna.
En nú eru samgöngur orðnar svo greiðar um heim allan
eins og kunnugt er og verzlun og viðskipti þjóða í milli
svo mikil og margvísleg, að mannkynið getur blátt áfram
ekki lifað án þess, að fjarlægar þjóðir sitt á hvorum
hnatthelmingi geti gert sig skiljanlegar hver fyrir ann-
arri. Þessi stórauknu verzlunar- og alls konar menningar-
viðskipti, svo að segja milli allra þjóða heims, með þeim
tækjum, sem menn hafa nú yfir að ráða til slíkra hluta,
þar sem eru samgöngutæki nútímans, sími, útvarp, kvik-
myndir, allt þetta beinlínis hrópar á eitt sameiginlegt
tungumál, sem notað sé í viðskiptum þjóða í milli. Og
eins og menn vita þá er þetta tungumál til. Þetta tungumál
er esperanto, sem höfundur þess, Dr. Zamenhof, gerði op-
inbert fyrir 65 árum. Það hefur nú náð mikilli útbreiðslu
þrátt fyrir tvær heimsstyrjaldir, sem lögðu hvor um sig
stóran stein í götuna. Esperanto hefur nú gengið í gegn-
um sinn reynslutíma og hefur staðizt prófið með ágætum.
Það er orðið mikið bókmenntamál. Margir af gimsteinum
heimsbókmenntanna fást nú á því máli. Skáldverk og jafn-
vel vísindarit eru frumsamin á því á hverju ári. Fjöldi
blaða og tímarita eru gefin út á því. Árlega er haldinn
fjöldi þinga, þar sem esperantistar koma saman og ræða
mál sín. Á hverju ári er haldið alþjóðaþing, þar sem
saman koma esperantistar hvaðanæfa úr heiminum og
tala sama tungumál, sem allir eiga jafnt. Og það ber ekki