Menntamál - 01.04.1965, Blaðsíða 63

MENNTAMAL
57
Skólaþroskahugtakið ei' sennilega tímabundið fyrirbæri,
háð ríkjandi aðstæðum í skólakerfi okkar og ýnrissa ann-
arra landa ásamt þjóðlífsháttum, sem taka örum breyting-
um. I>að felur í sjálfu sér ekki í sér nein ný sannindi, enda
þótt það liafi vafalaust hvatt til rannsókna, sem hafa sjálf-
stætt gildi. Gagnsemi hugtaksins felst í því, að nokkuð
sundurleitri þekkingu er beint að einum brennidepli við
mikilvæg vegamót á ævi- og þroskaferli barnsins. bað er
þannig hagkvæmt til að vekja athygli uppalenda og skóla-
manna á nokkrum grundvallaratriðum í þroskaferli barns-
ins og möguleikum þessara aðila til að sinna þörfuin þess
á viðunandi hátt.
Ég sagði í upphafi, að skólaþroski • væri afstætt hugtak.
Eg vil leggja á það áherzlu. Mér finnst af og til örla á þeirri
skoðun, að þroskakrafa skólans sé hinn fasti og óbreytan-
lcgi punktur, en barnið verði að laga sig að kröfum bans
og skilyrðum. Þetta myndi ég telja varhugaverðan þanka-
gang. Sennilegt má telja, að hlutfallið nrilli þroska ein-
staklingsins og möguleikans til að nema nýja aðferð, eins
og t. d. lestur, sé nokkurn veginn stöðugt. Þó er hugsan-
legt, að ný kennslutækni eða ný þekking um eðli námsins
gæti einnig breytt þessu hlutfalli að einhverju marki. En
hitt er augljóst, að skólinn getur alltaf breytt námsefni sínu
og námskröfu, þannig að það hæfi þroska allra barna, sem
er mjög misjafn, þótt á sama aldri séu. Þetta er sú krafa, sem
gera verður til skólans í dag, fremur en nokkru sinni fyrr.
Skólaþroskakönnunin verður að fela í sér jákvæða af-
stiiðu, sem sé þá að greiða götu allra barna til að nýta bæfi-
leika sína eftir föngum og koma í veg fyrir alvarleg mis-
tok á fyrstu skólaárunum. Ég vil taka beinlínis fram, að
skólaþroskakönnun er einungis ætlað að finna þau börn, er
standa áberandi höllunr fæti til að hefja skólanám með
venjulegum hraða og námskröfu. Könnunina á ekki og má
ekki nota til að raða börnum yfirleitt niður í bekki eítir
hugsanlegri getu.