Menntamál - 01.10.1970, Blaðsíða 25

15% kannast ekki við verk Ásmundar Sveins-
sonar, en telja að hann hafi hin síðari ár aðal-
lega unnið að myndurn sjómanna á úfnu hafi
(sem er nú nokkuð vandgert í höggmyndalist)
eða að hann vinni aðallega að mannamyndum,
m. a. al' forseta íslands.
23,3% kannast ekki við Júlíönu Sveinsdóttur,
en hallast ýmist að því, að hún hafi verið vest-
firzk hannyrðakona á 19. öld eða sé óperusöng-
kona og teiknari ævintýramynda.
43,3% kannast ekki við Gunnlaug Sclieving,
en ætla að hann sé frægastur fyrir málverk sín
af nökturn konum (sem hann mun aldrei hafa
fengizt við) eða þá húsamyndir úr gömlu Reykja-
vík.
2ö,7% kannast ekki við Leonardo da Vinci,
en telja hann ýrnist hafa verið spænskan mynd-
höggvara á öndverðum miðöldum eða franskan
heimspeking á dögum Lúðvíks 14.
Það mun óumdeilt, að Edvard Munch sé sá
norrænna myndlistarmanna, sem mestan hróður
hefur hlotið unt veröldina og raunar hinn aleini
á Jsessari öld, sem komizt hafi á spjöld sögunnar.
Á öndverðu sumri var haldin hér í Reykjavík
mikil yfirlitssýning á svartlistarverkum hans, en
síðan frarn eftir sumri í Norræna húsinu, sjón-
varpið gerði þeim skil, greinar um Munch birt-
ust margar í tímaritum og blöðum. Samt sem
áður eru Jjað 33,3% sem alls ekki kannast við
þennan listamann, en telja hann ýmist sænskt
ljóðskáld eða þýzkan myndhöggvara.
Spurt var um stílheitið natúralismi, og því
eins og öðru rétt svarað, sem nákvæmri endur-
sýnd fyrirmyndar í listum. Þetta heiti, natúral-
ismi, hefur mjög verið notað í allri umræðu
um listir og er löngu orðið gjaldgengt í máli
okkar. Samt sem áður eru það 71,7% sem alls
ekki kannast við merkingu orðsins.
Væri spurt, hvaða myndlistarmaður af íslenzku
bergi brotinn væri frægastur í sögunni, er ekki
um að efast að sá er Bertel Thorvaldsen. Verk
hans helga lreilt tímabil evrópskrar höggmynda-
sögu, auk þess sem verk hans eru allmörg hér
á landi, í Hljómskálagarðinum, í dómkirkjunni,
í anddyri listasafnsins, og bækur hafa verið um
hann skrifaðar á íslenzku. Þrátt fyrir Jjetta eru
45% sem alls ekki kannast við Thorvaldsen, en
telja ýmist að hann hali verið Dani sem unnið
hafi að myndum íslenzkra sögualdarmanna(l) eða
að hann hafi starfað sem forstjóri listasafns í
Kaupmannahöfn, sem við hann sé kennt.
Yfirleitt er mjög erfitt að svara því með nokkru
afdráttarleysi, hvert sé lrægasta listaverk ein-
hvers höfundar. Þó eru undantekningar frá
Jjessu, og eitt þeirra verka er Guernica eftir
Picasso. Mynd þessi, sem rnáluð var 1936 sem
sorgar- og heiftarhróp gegn múgmorðum í
spænsku borgarastyrjöldinni, er ekki aðeins siigu-
lega merkileg, ekki aðeins stærsta lausamynd sem
máluð hefur verið á okkar öld, heldur var farið
með hana sýningarlerð um flestöll lönd Evrópu
og uffl Bandaríkin, og lnin er sýnd í svo til öll-
um bókum sem urn nútímalistir fjalla. Þrátt
fyrir allt þetta eru 48,3% sem alls ekki kannast
við hana eða hafa ekki lieyrt hennar getið með
nafni.
Fleiri dæmi ætla ég ekki að taka, enda er yfrið
nóg komið til þess að sýna og sanna, að mennt-
un íslenzkra ungmenna á sviðum lista er langt
fyrir neðan það sem nokkurri menningarþjóð
getur verið samboðið. í úrtaki Jressu er þó um
að ræða fólk, sem hyggst ganga leið listnáms og
ætla mætti að hefði meiri áhuga fyrir efnum
þessum en almennt gerist. Könnunin ætti því að
gefa hallkvæma rnynd fremur en hitt.
Til úrbóta Jressu sé ég helzt þrjár leiðir, og í
rauninni þyrfti að fara þær allar, ef vel ætti að
vera. Hin fyrsta er sú, að listasaga verði tekin
upp sem kennslugrein til B.A. prófs í heimspeki-
deild liáskólans, og æðri skólurn, svo sem
mennta- og kennaraskólum, Jrannig séð fyrir
kennurum sem tækju til þessa sviðs ásamt öðrum.
í öðru lagi, að listasaga verði tekin upp sem
nántsgrein í Kennaraskóla íslands, að nokkru
leyti í sambandi við mannkyns- og íslandssögu,
en að hinu í sambandi við teiknikennslu, eða
þá sem sjálfstæð valgrein. í þriðja lagi, að við
menntun teiknikennara við Myndlista- óg hand-
íðaskóla íslands verði bætt einu námsári,
og kennsla í listasögu miðuð að Joví, að gera
teiknikennarana hæfa til alhliða myndlistar-
kennslu, bæði á verklegu sem listsögulegu sviði.
MENNTAMÁL
171