Heima er bezt - 01.12.1951, Side 10

298
Heima er bezt
Nr. 10
Böðvar Magnússon á Laugarvatni:
Niðursetningur í hrakningum manna
á milli — og alla leið til Ameríku
Lærdómsríkur æfiferill Ingvars Magnússonar
INGVAR MAGNÚSSON, sem
hér verður dálítið sagt frá, var
fæddur 28. okt. 1847 og skírður
29. sama mánaðar. Foreldrar:
Magnús Þórðarson og Ingibjörg
Narfadóttir, á Fossi í Grímsnesi.
Ingvar var fermdur 1862, 14y2
árs talinn „dável að sér“.Magnús
Þórðarson bóndi á Fossi andað-
ist 29. júlí 1872, 50 ára, sam-
kvæmt kirkjubók Klausturhóla-
prestakalls.
Vorið 1874 flutti Ingibjörg
Narfadóttir, ekkja á Fossi, með
fjórum börnum sínum (Ingvari,
Guðrúnu, Margréti og Sigríði) í
tvíbýli að Þóroddsstöðum. Þá
var Ingvar talinn 26 ára. Ingi-
björg bjó í tvíbýli á Þóroddsstöð-
um (á móti Árna Guðmundssyni
og Ástríði Eyjólfsdóttur) með
börnum sínum og andaðist þar
27. júní 1877, 55 ára.
þel og ástúðarandi, — Iöngunin að gleðja
aðra og það gefur þeim ríkast gildi. Menn
skiptast á gjöfunum, handleika þær, fyrst
með eftirvæntingu <og e. t. v. stundum
með ofurlítilli óframfærni — en síðar með
gleði og stolti. Þakkarorðin falla mörg og*
hlý, bros prýða brár og tár kunna að
blika á hvarmi, því að fögnuðurinn yfir feg-
urð lífsins kemur oft fram í hrifnikennd-
um klökkva á þvílíkum stundum. Og
þetta einstæða og undursamlega kvöld
vaka menn lengur frameftir en ella, hlusta
á útvarpið — orð og óma, lesa góðar bæk-
ur, spjalla og syngja saman, una hver með
öðrum í samhug og sæludraumi. En að
lokum er gengið til hvílu, þreytt en sælt
dalabarnið sekkur djúpt niður í drifhvítt,
dúnmjúkt rekkjulínið, tendrar jólaljósið sitt,
tekur jólabókina sína og les með ljúfri
nautn, unz augun lokast í værum blundi,
sem styrkir og endurnærir á meðan nóttin
helga líður að mörkum hins nýja dags, —
hátíðardags með heiðan svip og fangið fullt
af fögrum gjöfum.
Jórunn Olafsdóttir,
Sörlastöðum.
Böðvar á Laugarvatni.
„Eigur nokkrar. Erfingjar ó-
myndugir." Mosfellskirkjubók.
1877 býr Ingvar Magnússon á
Þóroddsstöðum í tvíbýli og eru
hjá honum allar systur hans,
Guðrún 26 ára, Margrét 20 ára og
Sigríður 15 ára. 1878 er Ingvar
einn síns liðs húsmaður á Þór-
oddsstöðum, en systur hans Mar-
grét og Sigríður vinnukonur hjá
þeim Árna og Ástríði á Þórodds-
stöðum, en Guðrún systir þeirra
vinnukona á Minna-Mosfelli. —
1879 er Ingvar einsetu húsmaður
á Þóroddsstöðum.
1880 finnst Ingvar hvergi í
manntali Mosfellsprests. Þá búa
í tvíbýli á Þóroddsstöðum: Hall-
dór Þ. Halldórsson og Þórdís
Nikulásdóttir og eru einhleyp.
1881 er Ingvar einsetu hús-
maður á Þóroddsstöðum á veg-
um Halldórs og Þórdísar. 1882—
84 finnst Ingvar hvergi í mann-
tölum og heldur ekki meðal burt-
vikinna úr Mosfellssókn.
1884 er Ingvar hjá þeim Þór-
oddsstaðahjónum Árna og Ást-
ríði og er þá á sveit, og þar á-
fram á sveit til 1890, talinn
heilsuveikur 1889.
í allsherjarmanntalinu 1890
er hann enn á Þóroddsstöðum
talinn 41 árs (réttara 43 ára),
„niðursetningur, geðveikur; var
ekki við bæ aðfaranótt hins
fyrsta nóvember, kominn til
bæjarins daginn eftir.“
1891 er Ingvar hvergi skráður
í sóknunum. Sennilega sendur til
Ameríku þetta ár, eins og síðar
verður sagt.
1892 er hann aftur kominn í
Grímsnesið og er þá kominn að
Neðra-Apavatni til Tómasar
Gunnarssonar og Margrétar Ög-
mundsdóttir og er þá á sveit, og
er þá talinn 47 ára (réttara 44
ára), og þar er hann næstu ár-
in á sveit og 1896 er hann talinn
48 ára og er þá aldur hans orðinn
réttur.
Eftir þetta hef ég ekki getað
fyllilega fylgst með verustöðum
hans til þess að hann kom til mín
að Laugarvatni 1907, eða frá
1896 til 1907. En þau ár mun
hann hafa verið flest á Þórodds-
stöðum, hjá Guðmundi Jónssyni
bónda þar, unz engin vildi hafa
hann og hreppsnefndin tók upp
á því, að láta hann flakka og
skylda alla bændur til þess að
lofa honum að vera nokkrar næt-
ur á ári.
Alltaf mun Ingvar hafa verið
vangæfur á sinni, — mjög frek-
ur, en auk þess fékk hann tíð
krampaköst, en eftir 1883 fékk
hann geðveikisköst, og var all-
erfiður í skapi. Síðustu ár sín á
Þóroddsstöðum mun hann hafa
verið í „Hólnum“ sem kallað var.
Er það túnblettur með hól, sem
stundum var kallaður Ingvars-
hóll, að minnsta kosti átti hann
þar kofa alltaf, sem hann geymdi
í gamla búshluti og mikið af ó-
nýtu skrani, mjög svo furðulega
í líkindum við „Sæfinn með
.sextán skó“ sem margir eldri
Reykvíkingar kannast við. Eftir