Heima er bezt - 01.03.1954, Síða 13

Nr. 3
Heima er bezt
77
enginn til, sem hún gæti vísað
mér á, er kynni að vilja hjálpa
mér — fara með mér til íslands
— sýnilega vildi þessi góða kona
allt fyrir mig gera, er hún mætti.
Eftir nokkra umhugsun segir
hún svo: „Hér er annars íslend-
ingur staddur í grendinni. Reyn-
andi væri að leita til hans.“ Það
hýrnar strax yfir mér, er ég
heyri þetta og mér kviknar von
í brjósti. Konan góða kemur mér
nú í samband við þennan ís-
lending. Ég byrja þegar að þylja
honum raunasögu mína og beið-
ast hjálpar hans. Ekki þótti mér
maðurinn árennilegur eða við-
mótsþýður, en fjörlegur var
hann og einarðlegur. Virtist
hann ekkert komast við af sögu
minni og hafði öll fjartök um
liðveizlu.
En þó fór svo að lokum, vegna
þrábeiðni minnar og vandræða,
að skap mannsins tók að vikna
og hlýna, og hann segir allt í
einu: „Ja, ef „Egill"1) er ekki
farinn, gæti komið til mála, að
hjálpa þér eitthvað.“
Svo hlaupum við af stað, í átt-
ina niður til strandar. Var það
stutt leið, er endaði með brattri
brekku, niður að lítilli vík.
Undarlega þótti mér við bregða
er ég sé, að víkin er ísilögð. Yzt
á víkinni, þar sem mættist auð-
ur sjór og lagnaðarís, liggur eim-
skipið „Egill“, á förum til ís-
lands. Lá skipið í viki nokkru,
er höggvið hafði verið inn í ís-
inn. Hlupum við nú niður brekk-
una og út á ísinn. Er þá komin
hreyfing á skipið, til brottferð-
ar. —
Skiptir nú engum togum, að
við náum handfestu á köðlum
nokkrum, og gátum sveiflað okk-
ur upp á skipið.
Verð ég nú viðskilja við að-
stoðarmann minn og sé hann
ekki framar — enda vissi ég ekki
einu sinni nafn hans.
Nú líða dagar og nætur á sigl-
ingunni í áttina til íslands. Þótti
mér þetta allt með eðlilegum
hætti í draumnum, um mismun
dags og nætur, og tímatalið, er
eitt dægrið lagðist við annað. Nú
leið mér orðið hið bezta. Ég trúði
því orðið statt og stöðugt, að
heim kæmist ég senn, úr þess-
!) „Egill“, skip á vegum Otto Wathnes
í förum milli Noregs og Islands.
ari ömurlegu villu. Ég bíð því
rólegur átekta. Dagarnir líða
einn af öðrum. Svo er það einn
daginn, að ég er uppi á þilfari,
í góðu veðri, að skima út yfir
hafið. Sé ég þá allt í einu móta
fyrir landi, þar sem fjallsmúli
gengur fram, og á eða stór læk-
ur steypist, með fossaföllúm, til
sjávar.
Verður mér þá að orði: Þetta
hlýtur að vera Gerpir — þetta
er Gerpir.
Við þessa opinberun hrekk ég
upp af svefninum.
Draumur þessi hefur mér ein-
lægt þótt dálítið athyglisverður.
Man hann jafnvel, eftir full 60
ár, eins og væri hann aðeins
nætur gamall. Líklega dálítið
óvenjulegt að dreyma sig inn í
svefninn, og svo aftur að dreyma
sig út í vökuna, en draumurinn
þó og svefninn, óslitin heild frá
upphafi til enda. Að öðru leyti
er draumurinn í eðlilegu sam-
ræmi við hugarflug og dag-
drauma ómótaðs æskumanns.
II.
Ég var kornungur óviti, þriggja
til fjögra ára, er mig dreymdi
eftirfarandi:
Ég þóttist vera úti staddur,
skammt frá bænum. Kem ég þá
að einkennilegu nývirki, sem ég
átti ekki von á. Þetta eru þá
jarðgöng, er liggja á ská, niður
í jörðina. Fæ ég nú löngun til að
kynnast þessu nánar. Geng því
inn í göngin, og kem brátt inn
í lítið og snoturt hús. Þar inni
situr gömul kona við rokkinn
sinn, og unglingsstúlka leikur sér
á gólfi.
Ég held mig úti í horni og læt
sem minnst á mér bera. Heyri
ég nú að unga stúlkan er að þrá-
biðja gömlu konuna, að segja
sér sögu. Gamla konan er treg
til þess í fyrstu, en lætur þó til-
leiðast að lokum.
Ég hlýði á söguna, en sinni þó
aðallega nýlundu nokkurri, er ég
þóttist sjá, við höfuð gömlu kon-
unnar.
Konan hafði allmikið hár, fag-
urlega silfurgrátt. Það var nú
þetta hár konunnar, sem mér
þótti svo merkilegt, að mér láð-
ist að hlusta vel á söguna. Er ég
starði á höfuð gömlu konunnar,
þóttist ég greinilega sjá þetta
fallega stálgráa hár, vaxa og
vaxa. Það bylgjaðist og liðaði sig
út til allra hliða, og óx og óx.
Eitthvað fannst mér ónáttúrlegt
við þetta, svo ég varð hálfhrædd-
ur. Hafði þó gaman að athuga
þetta vel og vandlega.
Vakna ég nú allt í einu, svo að
draumur þessi varð ekki lengri.
Eins og fyrr segir var ég barn
að aldri, er mig dreymdi þetta.
Þó man ég drauminn jafnvel eft-
ir sjötíu ár, eins og væri hann
ferskur og nýr.
Ég svaf undir súð í lágreistri
baðstofu. Á súðinni á móti rúm-
inu mínu, var gluggi í svipaðri
hæð. — Þegar ég vakna frá
draumnum og opna augun, verð-
ur fyrst fyrir mér glugginn and-
spænis. Og hvað er það svo, sem
ég sé? Úti er snjóbleytuhríð.
Krapinn hleðst á gluggann og
smáfærist upp eftir rúðunni,
með nákvæmlega sama hraða og
mér þótti hárið vaxa á gömlu
konunni. Þá var ekki um að
villast litinn stálgráa, úlfgráa,
hann var alveg sá sami og á hári
gömlu konunnar.
Hér kemur fram sérstakur
næmleiki dreymandans, fyrir
loftslagi og veðráttu, enda hefur
alveg óvenjulegt hrifnæmi á því
sviði fylgt mér æ síðan. Og svo
hin önnur atriði, bakgrunnur-
inn .— amma gamla með rokk-
inn — þrá unglingsins að láta
segja sér sögur — er nálega ó-
missandi og sjálfsagður þáttur,
þar sem barn á í hlut.
m.
Það var síðara hluta sumars,
á útengjaslætti, að mig dreymir:
Ég þykist heima staddur, en
fólk allt var á engjum, við svo-
kallaðan Engilæk. Ég þykist
koma út og ganga vestur fyrir
bæinn að líta til engjafólksins.
Verður mér þá illa hverft við, er
ég sé fólkið allt koma hlaupandi
heimleiðis af engjunum. Ég þyk-
ist sjá það, af öllum tilburðum
fólksins, að það muni hafa orðið
hrætt við eitthvað. Það var líka
sannarlega meira að sjá. Norð-
vestan blána kemur heljarmikið
gufuskip brunandi. Var háttalag
þess með ólíkindum, þar sem
skipið virtist bruna áfram beint
sem horfði, á þurru landi, á hvað
sem fyrir varð. Því ekki furðan-
legt að hræðsla gripi fólkið.
Nú var fólkið rétt að koma