Heima er bezt - 01.03.1954, Side 15

Nr. 3
Heima er bezt
79
Ó, þetta er ótrúlegt.
Smám saman fer ég að hress-
ast og hugurinn að kyrrast. Ég
get nú farið að hugsa ofurlítið
rökrétt og í samhengi. Sjálfsagt
að ganga upp á hæstu melana í
nágrenninu, og vita hvað þá
kemur í ljós. Er ég kem upp á
hæsta melinn, sé ég hest all-
langt í burtu. Þennan hest þekki
ég þegar álengdar. Tók nú held-
ur en ekki að hýrna yfir mér. Ég
þurfti ekki annað en að halda
mig hjá þessum hesti. Auðvitað
yrði hans leitað.
Þegar ég kem til hestsins, sé
ég fleiri hesta kunnuga fram-
undan, og fer nú að geta áttað
mig betur. Brátt kem ég svo
auga á áningarstaðinn.
Þegar ég kom til sjálfs mín á
svefngöngunni, varð mér fyrst
fyrir að þreifa snögglega upp á
höfuðið.
Hvað — hvað? — nýi hattur-
inn ,sem ég eignaðist í kaup-
staðnum, týndur — týndur! —
Þetta var mér alvarlegt áfall, al-
varleg sorg, ofan á allt annað.
En svo er ég kem á áningar-
staðinn og lít þangað, er ég
hafði búið ból mitt áður, verður
þá fyrst fyrir sjónum hatturinn
góði, rétt eins og hann sé að
bíða eftir herra sínum. Nei —
nú er ekki um að villast. Allt
bendir nú til happa og heilla
fyrir þeim, sem heim er að kom-
ast af heljarslóðum. En allra
vænzt þótti mér um happið það,
að samferðamennirnir voru all-
ir í fasta svefni. Þeir vissu ekk-
ert um þetta ævintýri mitt,
þurfti ég því engum spurningum
að svara. Mér var líka þannig
innanbrjósts, að ég þurfti helzt
af öllu að eiga þetta leyndarmál
einn, og út af fyrir mig, fyrst
um sinn. Ég þurfti að hafa frið
til að hugsa málið og koma jafn-
vægi á tilfinningar mínar. —
Seinna ætlaði ég svo að leysa frá
skjóðunni.
Ég hugsa mér að svefnganga
líkist allra mest dáleiðslu.
Dávaldurinn er hér marg-
þættur: Aðsteðjandi nýjungar,
þreyta, svefnleysi og þó líklega
allra helzt það ,að leggjast til
svefns á móti brennandi geisl-
um morgunsólarinnar. Allt þetta
verður hinum viðkvæma barns-
huga ofvaxið. Leynihólf hugans
taka að sér alla stjórnina, svo
Sólheima-Móri
Þegar ég var níu ára gamall,
gerðist þessi aburður:
Ég kom út um kvöld að vetri
til. Tunglsskin var. Ég tók eftir
einhverri þústu sitjandi á skíða-
sleða, sem var á hlaðinu. Fór ég
þá að forvitnast um, hvað þetta
gæti verið. Er ég átti eftir að því
svo sem tvo faðma, hökti þústan
af stað, og sýndist mér það þá
vera karl einn, mjög lágur vexti.
Alskeggjaður var hann. Veitti ég
honum eftirför norður fyrir bæj-
arhúsin. Þegar við komum að
norðvesturhorni bæjarhúsanna,
hvarf hann mér. Þá er ég kom
inn í birtuna eftir þessa sýn, var
mér leitt, án þess þó að ég væri
hræddur. Ég var þá spurður,
hvort ég hefði séð nokkuð úti.
Ég skýrði frá því er fyrir mig
hafði borið. Var mér þá sagt, að
þetta myndi hafa verið Sól-
heima-Móri, er svo var kallaður.
Daginn eftir kom maður til okk-
ar frá Sólheimum í Laxárdal í
Dalasýslu. Sagt var að Móri
fylgdi honum.
(Frásögn Helga Þórðarsonar).
Strákurinn á ránni
Eitt kvöld síðsumars, þegar ég
átti heima á Valdasteinsstöðum,
vantaði kýrnar. Fór ég fyrst inn
í fjós, til þess að ganga úr skugga
um, hvort þær hefðu farið inn
án þess að eftir því hefði verið
tekið. Fjósið var hátt undir loft.
Mér varð litið upp á bita þegar
ég kom inn. Sá ég þá einhvern
húka þarna uppi á ránni. Mér
virtist þetta vera strákur einn.
Hélt ég að hann ætlaði að hræða
mig. Ég kallaði til hans og sagði:
„Þú skalt nú ekki geta hrætt
mig!“ Enginn anzaði mér, en
þess í stað snerist hann utan
um rána og hélt í tærnar á sér.
Svo skuggsýnt var í fjósinu, að
ég sá ógjörla hvað þetta var,
en athugaði ekki í svipinn, að
mjög var óeðlilegt, að nokkur
að til athafna dregur. Verða þær
athafnir eins konar útfærsla, eða
túlkun á því, sem dávaldurinn
vill vera láta. Og nú verður hann
einvaldur.
mennskur strákur gæti snúið sér
þannig. Ég þaut til og ætlaði að
grípa í stráksa. En ég greip í
tómt. Allt var í eldglæringum
fyrir framan mig, og mér fannst
fýlu leggja fyrir vit mér. Mér
varð mjög hverft við. Draugur
þessi var kallaður Selslalli. Var
hann sagður hafast við þarna í
nágrenninu.
(Frásögn Helga Þórðarsonar).
í krónni
Þegar ég var vinnumaður á
Fjarðarhorni bar svo við eitt
haustið, að útlit var fyrir kafald.
Ég var beðinn að fara upp að
hesthúsi, sem var nokkuð langt
frá bænum og láta hurðir á
hjarir og loka. Hurðirnar voru
inni í krónni í hesthúsinu og
gekk ég þangað til þess að sækj a
þær. Hesthúsið var með tveim-
ur króm og stallur fram úr.
Skuggsýnt var nokkuð. Þegar ég
kom inn í króna, heyrði ég þrusk
úr henni innst, og sé ég að ein-
hver fer yfir stallinn yfir í hina
króna og þaðan út. Ég snarast
út á eftir þessu og elti það í
hring um hesthúsið og heyloft-
ið. Þetta fór þá inn í sömu króna
aftur. Mér virtist þetta líkjast
manni, en þó ekki alveg eins. Ég
sá hvorki höfuð né herðar greini-
lega. Neðri parturinn virtist
vera röndóttar buxur með ann-
aðhvort silfur- eða tinhnöppum
á haldinu. Ég hugsaði mér að
grennslast betur eftir, hvað
þetta væri. Ég lét því aðra hurð-
ina á hjarir og lokaði henni. Síð-
an gekk ég inn í hina króna, og
heyrði ég þá þrusk í henni eins
og áður. Ég blístraði til þess,
eins og maður gerir stundum við
skepnur. Þegar ég kom inn í
miðja króna, var stappað fæti í
gólfið, svo fast, að ég hygg, að
enginn mennskur maður hefði
getað það, og í sömu andrá kom
gustur á móti mér og megn fýla.
Ég gekk þá aftur á bak út og varð
ekki af að ég léti hurðir á hjarir
í það skiptið. Aldrei hef ég feng-
ið að vita, hvað þetta var. Þeg-
ar ég kom heim, voru komnir
margir næturgestir langt að. Ég
gerði mér í hugarlund, að þetta
hefði verið fylgja einhvers
þeirra.
(Frásögn Helga Þórðarsonar).