Heima er bezt - 01.06.1954, Blaðsíða 15

Nr. 6
Hlima er bezt
175
háfsroði. Hann spratt á fætur,
þá er hann sá Teit, og lét lúta
blóðrefilinn á sverðinu.
Teitur sagði:
„Boð hef ég þér að flytja frá
okkur húsfreyju, báðum sem
öðru.“
Ingjaldur beit á kamp. Hann
var brúnasíður og svipþungur.
Hann svaraði engu, og hélt þá
Teitur áfram:
„Þið feðgar skuluð þegar flytja
að Villingadal og búa á þeirri
jörð afgjaldslausri, meðan mín
nýtur við, og flytja skalt þú út-
gerð þína strax á þessu hausti
norður að Sæbóli og róa þaðan,
það sem eftir er vertíðar.“
Ingjaldur blés og mælti af
þunga:
„Nú hefur þú nógu lengi ráðið
skiptum okkar, og skal annar
háttur upp tekinn. Þú hefur
sverð þér við hlið, og þú hefur
tjáð mér, að skilmingar hafir
þú lagt stund á í utanför þinni,
auk þess sem þú munt hafa æft
þig nokkuð í vopnaburði sem
unglingur hér á Skagamölum.
Það er því tillaga mín, að við
látum sverð okkar úr því skera,
hverju við skulum sæta hvor
fyrir sig. Forðast skulum við,
svo sem við megum, að veita
hvor öðrum banasár, því að ekki
munum við geta ákveðið, hver
verði eftirmálin, en ráða skal
það úrslitum, hvor fyrr verður
sár. Ef þú særir mig, skulum við
faðir minn þegar flytja norður
að Villingadal, en gjalda beri
okkur fullt afgjald af jörðinni,
og skyldur sé ég að flytja útgerð
mína um leið og fólk og fé. Skal
ég ekki mega hingað koma, og
jafnvel þá er ég hleypi undan
veðri, skal ég eigi leita hér lend-
ingar. Verði hinn uppi, að ég
særi þig, skal okkur feðgum
heimilt að reisa bæ hér á grund-
unum fyrir ofan, og skulum við
hafa grasnytjar handa einni
kú og þrem tugum ásauða. Skal
þá okkur Ólöfu húsfreyju víta-
laust að hittast, svo sem kostur
er á, án þess að við verðum að
neinu staðin af heimafólki eða
vermönnum, sem hér hafa upp-
sátur.“
Teitur sagði og glotti við:
„Eigi þarf að því að spyrja, að
þú sért þess albúinn að uppfylla
að þínu leyti þau skilyrði, sem þú
hefur nú kveðið á um?“
„Ekki munt þú fá hermdar
upp á mig neinar vanefndir,"
svaraði Ingjaldur fastmæltur.
„Hefjum þá leikinn,“ mælti
Teitur og dró sverð sitt úr slíðr-
um.
Þeir gengust síðan að og börð-
ust um hríð, án þess að annar
kæmi sári á hinn, en sýnu var
harðari sókn Ingjalds. Skyndi-
lega brá hann við og stökk út á
vinstri hlið, hafði um leið handa-
skipti á sverðinu og hugðist
slæma því á hægri upphandlegg
Teiti. En Teitur kímdi, stökk
til hægri og hjó á handbjörgina
á sverði Ingjalds. Beyglaðist
hún saman, og skar eggin í
sundur handarjaðarinn, svo að
stóð í beini.
Ingjaldur kippti að sér hend-
inni og horfði á blóðið, sem
draup niður í gráa mölina. En
Teitur vék sér við, drúpti höfði
og hélt af stað upp úr fjörunni.
Hann hélt á nöktu sverðinu. Þá
er hann var kominn upp á
grundina, leit hann á það, nam
síðan staðar og þerraði blóð af
egginni á gulgrænum grastoppi,
og á vörum hans vottaði fyrir
daufu brosi. Hann slíðraði sverð-
ið og hélt því næst áfram heim
að bænum. Hann gekk álútur
sem fyrr, og ekki leit hann um
öxl.
Þá er heim kom, stóð hús-
freyja í bæjardyrum. Hún var
föl yfirlitum. Hún leit á hann
stórum augum og skelfdum, en
ekki spurði hún neins. Hann
sagði henni síðan alltaf létta,
seinmæltur og lágmæltur. Svo
rétti hann úr sér og sagði
óstyrkum rómi:
„Og þú sættir færi og særðir
hann, þegar hann skipti um
hönd!“
Hann horfði á stéttina og
þagði andartak. Síðan leit hann
á húsfreyju og mælti jafnhæg-
ur í máli og áður:
„Ekki fannst mér rétt að láta
ganga úr greipum mér tækifæri
til að særa hann þannig á vinstri
hendi, að eigi yrði honum hönd-
in ónýt.“
Þá grét húsfreyja hljóðlega
og gekk inn.
En -Teitur bóndi stóð úti.
Frá töngunum heyrðist hljóð-
látur niður, þó að ekki sæist
lóa að steini — og frá giljum
fjallsins bárust þungasog. Það
var norðanátt i vændum og
með henni veturinn.
Skömmu eftir að fólkið var
komið heim frá kirkjunni,
hvessti mjög af norðri, og morg-
uninn eftir var hvassviðri með
élj ahreytingi, hörkuf rosti og
hafróti. Fjöllin höfðu faldað
hvítu, ög brimreykinn lagði inn
yfir hólana í norðvestri af
Skagabænum, svo að gulir sinu-
flókarnir urðu að klukkum, sem
hafnyrðingurinn hringdi.
Þennan dag fór Ingjaldui
heim með hönd í fatla. Hann
hafði höggvið sig í handarjað-
arinn, þá er hann skyldi kljúfa
hnyðju í eldinn.
Þegar veðrið lægði, fluttist
fólkið á Lambamúla norður á
Ingjaldssand með allt sitt. Teit-
ur bóndi sýndi því mikinn höfð-
ingsskap, lagði til óbeðinn menn
og báta, og var allt flutt á ein-
um degi, fólk og búshlutir, fén-
aður og hey. En skreið sína skildi
Ingjaldur eftir í sjávarhúsi á
Skagamölum, enda bauðst Teit-
ur bóndi til að geyma hana þar
til vors. Var mjög um það rætt,
hve mikla rausn og velvild Teit-
ur sýndi Ingjaldi. Bar öllum sam-
an um, að á jafn notasælli jörð
og Villingadalur var, mundi slík-
ur maður sem Ingjaldur gerast
ríkur bóndi, þá er stundir liðu.
Ólöf húsfreyja var þennan vet-
ur fámál að vanda, en hún var
ekki neinu hjúa sinna köld eða
meinleg. En nú var hún tómlát
um forsögn verka og afskipta-
minni um afköst og vinnulag.
enda var hún oft eins og annars
hugar. Hún sinnti syni sínum
miklu minna en áður, og var
sveinninn löngum hjá Þorfinnu
gömlu, hlýddi á sögur og ævin-
týr og nam vísur og þulur, og oft
var hann þar, sem faðir hans
vann að smíðum. Virtist sveinn-
inn rórri en þá, er móðir hans
mátti vart af honum sjá. Við
bónda sinn var húsfreyja fá, en
þó að ýmsu nærfærin, og með
þeim var vandræðalaust með
öllu, enda var hann henni mjög
Ijúfur og umhyggjusamur. Nú
hafði hann oft afskipti af vinnu-
brögðum, sem tilheyrðu verka-
hring húsfreyju, en ávallt var
það sem í gamni og varð ekki
beinlínis tekið sem uppbót á tóm-
læti hennar. Sveininum Búa
sinnti hann eigi síður sem félagi