Heima er bezt - 01.01.1960, Qupperneq 31

Samfundi þeirra er lokið. Jónatan stígur á bak gæð-
ingi sínum og ríður til móts við kaupakonu föður síns,
en Lilja víkur aftur að rakstrinum á ný. Jónatan og
Elín mætast, hún réttir honum tauminn á reiðingshest-
inum og segir með kaldri glettni:
— Var gaman að hitta kaupakonuna á hinum bænum?
— Hana sá ég ekki.
— Nú, var það kannske sjálf bóndadóttirin, sem þú
hittir?
— Bóndadóttir er hún.
Elín hefur séð til Jónatans, og nú ætlar hún að svala
örlítið særðum tilfinningum sínum með því að stríða
honum duglega. En hann hvetur hestana þegar á sprett
og gefur henni ekki tækifæri til frekari viðræðna. Þau
ríða því þegjandi heim að Vestuhhlíð.
XIV
Hinn langþráði hátíðardagur sveitarinnar, gangna-
dagurinn, er runninn upp, lognkyrr og sólfagur. Allir
sem vettlingi valda, ungir og gamlir, búast í göngur og
réttir. Eftirvænting og gleði fylla hvern hug og hjarta.
Feðgarnir í Vesturhlíð eru farnir í göngurnar. Kristín
húsfreyja og Elín ganga saman inn í baðstofu og búast
ferðafötum. Kristín hefur að vanda lofað að annast
kaffisölu við réttina í dag, en Elín er á förum heim til
sín. Kaupavinnu hennar í Vesturhlíð er nú lokið. Kristín
snýr sér að Elínu og segir þýðlega:
— Fæ ég ekki bráðum að sjá þig aftur hér í Vestur-
hlíð, Elín mín?
— Ekki geri ég ráð fyrir því.
— Ég vildi að þú hefðir aldrei þurft að fara héðan
aftur.
— Ég hefði líka sjálf verið vel ánægð með það, en
nú er ég á förum.
— Hverju myndir þú svara, ef sonur minn bæði þig
bráðlega að koma hingað aftur fyrir fullt og allt?
— Ef til vill svaraði ég því játandi. En það kemur
ekki til að hann biðji mig þess.
— Hver veit!
— Ég veit það. Hann seilist varla svo langt.
— Svo langt? Hvað áttu við?
— Er þér með öllu ókunnugt um kunningsskap hans
við bóndadótturina í Austurhlíð?
— Hver hefur orðað Jónatan við hana í þín eyru?
— Enginn. En sjón er sögu ríkari.
— Hvað hefur þú séð til þeirra, Elín?
— Það sem gaf mér fulla ástæðu til þess að telja, að
þau væru trúlofuð.
— Og hvenær var það?
— í sumar.
Kristín er orðin dimmrauð í kinnum, og augu henn-
ar slqóta gneistum. — Segðu mér greinilega, hvað þú
sást til þeirra, Elín, segir hún skjálfandi röddu.
— Mér er víst sama, þó að ég geri það. Daginn sem
við Jónatan komum heim úr útilegunni, sællar minn-
ingar, bar svo vel í veiði, að heimasætan í Austurhlíð
var ein að raka Ijá uppi í engi. Jónatan hefur víst verið
fljótur að þekkja hana, þegar við komum á móts við
engið. Hann bað mig að teyma fyrir sig reiðingshest-
inn smáspöl, og ég tók við taumnum í mesta sakleysi,
en hann hleypti gæðingi sínum þegar á sprett og þeysti
út á engið til heimasætunnar á hinum bænum. Hvaða
orð fóru á milli þeirra, heyrði ég ekki, en ég sá nokk-
urn veginn skýrt þau atlot frá beggja hálfu, sem gáfu
mér fulla ástæðu til að álíta þau trúlofuð, eins og ég
sagði þér áðan. Ég gerði það af stríðni að ríða í áttina
til þeirra, en þá kom Jónatan von bráðar á móti mér,
og hún fór aftur að raka. Síðan reið hann í einum
spretti hingað heim og vildi sem minnst við mig tala.
— Ég þakka þér fyrir söguna, Elín, en þau verða
aldrei hjón, sonur minn og Austurhlíðarstelpan. Kristín
slær krepptum hnefanum í baðstofuborðið til áherzlu
orðum sínum. Elínu þykir nóg um skapofsa húsfreyj-
unnar, og hatrið, sem logar í augum hennar, er ægilegt.
A þessari stundu öfundar hún ekki Lilju í Austurhlíð.
Kristín og Elín eru nú báðar ferðbúnar og ríða þeg-
ar af stað til réttarinnar. Gangnamennirnir hafa lokið
för sinni um fjöll og heiðar og reka nú lagðprúðan fén-
aðinn heim að réttinni. Kindajarmur, hundgá og manna-
mál rennur saman í einn ægihljóm, sem rýfur kyr'rð
haustsdagsins. Allt iðar af lífi og starfi.
Atli í Vesturhlíð sprettir af gæðingi sínum heima við
veitingatjaldið og gengur svo inn í það. Hann býst við
að hitta konu sína þar og ætlar að heilsa henni, áður en
hann byrjar réttarstörfin. Kristín er ein í tjaldinu, enn
hefur enginn komið þangað til að kaupa kaffi. Atli
nemur staðar hjá konu sinni og heilsar henni hlýlega,
en honum er þegar ljóst af svip hennar og látbragði, að
eitthvað óvænt hefur komið fyrir, sem sett hefur skap
hennar úr jafnvægi. Hann segir því með hægð:
— Er ekki allt gott að frétta héðan úr byggðinni?
— Nei, síður en svo.
— Hvað hefur komið fyrir?
— Mér þóttu það ljótar fréttir, sem Elín sagði mér í
morgun.
— Láttu mig heyra þær.
— Hún sá Jónatan í ástarmakki við Austurhlíðar-
stelpuna í sumar. Hvernig lízt þér á?
Svipur Atla myrkvaðist. — Hvenær var það?
— Daginn sem þau komu úr útilegunni, sællar minn-
ingar. En hér er ekki staður né stund til að segja þér
nánara frá atvikum. Það geri ég seinna. Nú verðum við
að taka í taumana fyrir alvöru, Atli!
— Já, hér eftir duga engin vettlingatök í þessum efn-
um. Og þetta lét Jónatan Elínu sjá og hafnaði henni,
þeirri fyrirmyndar stúlku. En Austurhlíðarstelpuna
fær hann aldrei að eiga, það er ég svo oft búinn að
segja.
Samtal hjónanna er rofið. Tveir gangnamenn koma
inn í tjaldið og biðja um kaffi. Kristín býður þeim að
setjast og tekur síðan til starfa, en Atli gengur niður að
réttinni þungur á svip. Honum svellur í brjósti hams-
laust hatrið til* Austurhlíðarfjölskyldunnar. Við réttar-
vegginn mætir hann gömlum kunningja sínum úr næstu
Heima er bezt 27