Heima er bezt - 01.02.1968, Blaðsíða 12

SÆMUNDUR DUASON:
MIÐSVETRARÍS
Við bjuggum aldrei á Krakavöllum því rausnar-
búi, að við gætum birgt okkur upp á haustnótt-
um með allt, sem við þurftum til vetrarins. En
oft fluttum við heim á klökkum að haustinu
þungavöru, sem entist fram á áramót.
Eftir áramót var alla tíð gripið fyrsta færi, sem kom,
til að fara með hest og sleða í kaupstað. Þá var flutt
heim eins mikið og kostur var, af þeim hlutum, sem
nauðsynlegt var að hafa, til þess að entist fram úr.
Svo kom veturinn 1917—1918. Þá hittist svo á um
áramótin, að færi var hið bezta, bæði fyrir hest og sleða,
hjarn, þar sem fannir voru, ís á vötnum og mýrum.
Um leið og búð hafði verið opnuð í Elaganesvík eftir
áramótavörutalningu, biðum við ekki lengur boðanna
heima, heldur héldum strax af stað í kaupstaðinn.
Rögnvaldur Gíslason var hjá okkur Guðrúnu á Kraka-
völlum þenna vetur, eins og á er minnzt í æviminning-
um okkar Guðrúnar. Hann fór með mér í kaupstaðar-
ferðina.
Yfir hafinu grúfði grá kuldamóða, frostreykur. Við
fjörur í Haganesvík lóaði hvergi á steini. Svo staðkyrr
var sjórinn.
Á Víkinni flutu nokkrir hafísjakar, flatir og borð-
lágir. Meðan við stönzuðum neðra, bættust nokkrir fleiri
við. Þetta voru eins konar framherjar, forustulið, fyrir
miklum her. Við kynntumst því betur seinna.
Við hlóðum á sleðann þungu æki. Við ætluðum ekki
með það alla leið heim í einni lotu, heldur skipta á sleð-
anum, þegar komið væri fram undir Nes. Þar verður á
nokkrum kafla meira í fangið. Við skildum þar nokk-
uð eftir. Það átti að sækja daginn eftir. En hitt var
meira, sem við héldum með áfram alla leið heim.
Vað er á ánni, þar sem kallað er á Melshorni, fyrir
sunnan og neðan Neskot (gamla bæinn). Þar fórum við
yfir. Um morguninn var áin þarna hrein, ekkert krap
komið í botninn, og grunn, svo að hún naggraði í grjóti.
Nú var komið í hana krap og byrjaðar að frjósa að
skarir.
Við Rögnvaldur bárum yfir farangurinn í klofdjúpu
krapi, létum síðan hestinn draga lausan sleðann á eftir.
Um leið og allt var yfir komið létum við á sleðann
á ný og héldum svo áfram, eins og ætlað var.
Við höfðum heldur hraðan á. Frost var orðið nokk-
uð mikið. Það fundum við á sjálfum okkur, en merkt-
um þó greinilegar á því, hversu mikið áin hafði bólgn-
að upp af krapi og frosið, stundina sem við vorum fyrir
neðan. Hugsanlegt var, að okkur kæli á fæturna, ef við
yrðum lengi á leiðinni. Á því var þó engin hætta, með-
an enn var vatn ófrosið í plöggunum og innan í skón-
um. En það fraus alltaf meira og meira að utan, og
buxur urðu strax gaddfreðnar og eins ytri sokkar og
skór.
Ég hafði um morguninn farið í klofháa snjósokka til
skjóls á sleðanum, því að frost var þá þegar nokkurt.
Þeir lyppuðust niður um fæturna, þegar ég fór að vaða
í krapinu. Þess vegna smeygði ég mér úr þeim, er ég
var kominn yfir fyrstu ferðina, og henti þeim á bakk-
ann. Þeir voru orðnir stokkfrosnir, er allt var komið
yfir. Við fleygðum þeim lausum ofan á sleðann. í Lág-
hólum, nokkru fyrir sunnan Helgustaði, tókum við eftir
því, að annar sokkurinn hafði dottið af sleðanum. Við
vildum ekki tefja okkur á að leita að honum. Það hefði
getað tekið nokkra stund, því að orðið var dimmt af
nóttu.
Morguninn eftir vorum við snemma á fótum til að
sækja það, sem eftir var skilið daginn áður.
Það var lítið eða alls ekki neitt farið að birta af degi,
þegar við fórum þar um, sem við héldum að sokkur-
inn hefði dottið af sleðanum. En við sáum hann ekki,
enda gátum við ekki greint slóðina okkar frá því um
kvöldið áður. Það var ofurlítil hríðaríma, lognmugga
með stórum snjóflygsum, svo léttum og efnislitlum, að
þær komu á litlu þéttar en þokuhrím. Af þessum sök-
um sást enn verr til en ef verið hefði alveg heiðskírt
veður.
Við Rögnvaldur stönzuðum þarna svolitla stund til
að hyggja í kringum okkur.
Og þá varð ljós!
Það var líkt og brugðið hefði verið upp á risaeld-
spýtu, varð albjart yfir okkur og allt í kring, sást lang-
ar leiðir, bjarminn ögn rauðleitur. Þá komum við auga
á snjósokkinn. Hann lá skammt þar frá, sem við stóð-
um. Við tókum sokkinn upp. Svo dó Ijósið. Og okkur
varð enn myrkara fyrir augum en áður.
Nú var áin ekki lengur fær, þar sem við fórum hana
kvöldið áður. Hún hafði bólgnað svo upp, að krap var
orðið dýpra en manni væri stætt, skarir hins vegar ekki
komnar alveg saman, svo að aka mætti á ísi yfir.
En þar sem Helgustaðaeyrar taka enda að norðan,
þar sem saman kemur áin og Helgustaðasíki, var hún
enn að kalla auð á parti. Þarna leggur hana alla tíð
seinna en annars staðar þar í nánd. Kaldavermslisspræna
48 Heima er bezt