Heima er bezt - 01.04.1973, Blaðsíða 28

Hf DÆGURLAGA^ áttwihut
í febrúarblaðinu minntist ég á ljóðið Þér kveðju hlýt
ég senda. — Nú hefur brugðið svo við, að fleiri lesendur
en ég veit áður dæmi um hafa sent þetta ljóð, nafn höf-
undar og nöfn þeirra, er þar koma við sögu. Það hryggir
mig að segja, að þetta ljóð get ég ekki birt, sökum þess
hvað það er biturt og persónubundið. Þessum þætti er
m. a. ætlað það hlutverk að gleðja en alls ekki særa.
Eigi að síður ber að þakka sendendum fyrir ómakið, og
ég er þess fullviss, að þeir, sem til þekkja, skilja þessa
afstöðu mína.
Hugþekkara er mér að minnast á ástarstjörnuna, sem
ef til vill hefur svifið yfir Strákum í Siglufirði og flutt
Þér kæra sendir kveðju með kvöldstjörnunni blá til
sýslumannssetursins að Kornsá í Vatnsdal. Ég sá það á
prenti, að þetta kunna ljóð væri þýtt, en fornkunningi
minn, Baldur Eiríksson, nú búsettur á Akranesi, fræddi
mig um það, að höfundurinn væri kempan séra Bjami
Þorsteinsson tónskáld, þjónandi prestur í Siglufirði um
47 ár. Án efa veit Baldur þetta, því ég þekki það frá
fornu fari, að hann lumar á fróðleik, sem ekki liggur á
torgum. Þetta er því ástarljóð tónskáldsins til unnust-
unnar og sýslumannsdótturinnar Sigríðar Lárusdóttur
Blöndal, sem svo varð eiginkona hans, eins og kunnugt
er.
í febrúarblaðinu spurðist ég líka um Ijóðið um frúna,
sem átti fína kjólinn og fór í honum á dansinn. Meðal
þeirra, sem sendu mér þetta ljóð, var Vilhjálmur Hann-
esson, Borgarnesi. Ljóðið heitir Jöfnuður og er eftir
Halldór Helgason, Ásbjarnarstöðum í Stafholtstungum,
Mýrasýslu. Eftir hann hafa komið út tvær ljóðabækur,
Uppsprettur (1925, þar er ljóðið) og Stolnar stundir
(1950). Auk þess hafa birzt eftir hann ljóð í blöðum,
þar á meðal þetta, sem Vilhjálm minnir, að hafi birzt í
Lögréttu 1919. Kvæðið er aftur á móti ort 1917. Þetta
ljóð hefur flogið vítt um land, verið sannkallaður hús-
gangur hér fyrr á árum. Ollum þeim, sem leiddu mig í
felustað ljóðsins þakka ég.
JÖFNUÐUR
Frúin átti fínan kjól,
fór í honum á dansinn;
eitthvað slettist á hann þar,
af honum fór þá glansinn,
og frúin lét hann falla’ í
ruslaskansinn.
Kerlingin í kofanum
krókaði strigapoka
utan um sinn kræklukropp.
Kuldinn inn vill stroka,
ef hvorki’ er hægt að
hita upp né loka.
Eftir nokkurt áraskeið
öndina báðar misstu.
Búningsmunur seinast sást
settur á þeirra kistu.
Af tilviljun í garðinum
sama gistu.
Þess skal geta’, að garður sá
gerður var hjá sjónum.
Báran fast á bakkann þar
beitti skörpum klónum,
og seinast gat hún sorfið
að grafarstónum.
Öskubrim og aðfallið
um þær brautir tróðu.
Fram úr blökkum bakkanum
beinin loksins stóðu,
en kjólar ei né gullbönd
á þeim glóðu.
Síðla dags í svalviðri
sást þar inn til hafnar,
yfir beggja beinum þar
blökuðu vængjum hrafnar,
og þeir voru að krunka:
„Þær eru orðnar jafnar“.
Konu úr Grindavík lék forvitni á að vita um ljóðið
Kýrnar úti baula á bás/og biðja um meisa sína. Það var
kennari minn héðan úr barnaskólanum, Eiríkur Sigurðs-
son rithöfundur og fyrrv. skólastjóri, sem benti mér á,
að hér væri líklega átt við kvæðið Kveldvöku eftir Jó-
hann Frímann, þótt niðurlagið í hinu uppgefna kvæði
væri öðru vísi. Nafni minn tjáði mér, að hann og Jóhann
Frímann hefðu verið samtímis á lýðháskólanum í Askov
úti í Danmörku. í þeim skóla var mikið sungið, þar á
meðal vísur heiðaskáldsins Jeppe Aakjær (1866—1930),
svo sem Spurven sidder stum bag kvist við lag Th.
Ágaard. Sennilega hefur Jóhann ort umrætt kvæði undir
áhrifum af þessu lagi, því hvers vegna skyldi hinum
unga kennara ekki hafa verið hugsað heim til kvöld-
vakanna í íslenzku baðstofunni í hinni dönsku glaðværð
í Askov?
KVELDVAKA
Kýrnar úti baula á bás
og biðja um meisa sína,
féið allt er undir lás
og ærnar stráin tína.
Hneggjar klár hátt við stall,
hristir makkann löngum.
Kyndir tunglið kynjaglóð
í köldum bæjargöngum.
136 Heima er bezt