Heima er bezt - 01.10.1983, Síða 10

hún hafði einhver þau áhrif á mig, eins og fleira sem maður
rekst á, að maður fer að hugsa með sjálfum sér: „Ja, þetta
má ekki vera laglaust“. Lagið við versið bókstaflega flaug
upp í fangið á mér, og ég flýtti mér að skrifa það niður. Þótt
ég segi sjálf frá, og það kunni að þykja raupkennt, þá held
ég að það hafi verið nokkuð vinsælt.
CjTaman hef ég af vel gerðum skáldskap og sniðugum
vísum, en yrki ekki sjálf. Það er oft erfitt að gera upp á milli
skálda, en þegar ég tók þátt í söngvakeppninni sællar
minningar, þá held ég að Matthías Jochumsson og Stein-
grímur Thorsteinsson hafi átt flesta textana sem ég fór með.
Ég stjórnaði kórum í Húnavatnssýslu eða leiðbeindi,
þessi ár sem ég kenndi við Reykjaskóla. Ég kom við sögu í
Staðarkirkju, í Víðidal, á Blönduósi og víðar. Ég hef eitt
sinn starfað úti í Hrísey, því þar var organistalaust, og var
ég beðin að æfa dálítið af lögum, sem menn gætu verið
fljótir að grípa til, ef á þyrfti að halda. Organistinn var
fenginn úr landi og hann hafði ekki tíma til að æfa lög alveg
frá byrjun með fólkinu. Ég kom þá lika við á Árskógsströnd
og í Grímsey. Einu sinni lenti ég frammi í Bárðardal við
svona leiðbeiningastörf í tónlistinni.
Hið magnaða tónverk Sibeliusar, ,,Finlandia“, endurómaroft
frá hljóðfærinu hennar Bjargar í litla svefnherberginu heima
í Lóni. Árni útsetti það sérstaklega fyrir hana. Finnskum
gestum í Skálholti brá eitt sinn hressilega í brún, er þeir urðu
vitni að því að þessi hógværa íslenska sveitakona úr einu af-
skekktasta héraði landsins skilaði Finlandiu með glæsibrag
gegnum orgel Skálholtskirkju.
Mynd: Ó.H.T
Orgelin geta verið í misjöfnu ástandi, þótt yfirleitt séu
þau alveg ágæt. Sumar kirkjur hafa líka fengið ný hljóðfæri
síðustu ár, og þá jafnvel rafmagnsorgel, eins og til dæmis
Snartarstaðakirkja hérna í Öxarfirði. Ég er nú ekki fyllilega
sátt við hljóminn í rafmagnsorgelum sem kirkjuhljóðfær-
um, en sumir eins og Ragnar Helgason, sem lengi var
organisti þar, náðu ágætum árangri og fallegu hljóði úr því.
Ég var nú fengin stöku sinnum til að spila á þetta raf-
magnsorgel. Oftast nær slapp ég slysalaust frá því, en var
aldrei laus við svolitla hræðslu. Ef maður lendir á tromm-
unum getur gamanið gránað. Og nú er víst búið að skipta
um á nýjan leik í Snartarstaðakirkju og fá venjulegt orgel.
Mér skilst að það sé verið að hverfa frá því að hafa
rafmagnshljóðfæri í kirkjum og söngmálastjóri Þjóðkirkj-
unnar er ekki ýkja hrifinn af þeim. Enda hentar hljóm-
borðsskipun flestra þeirra ekki fyrir kirkjutónlist. Dýpsti
bassatónninn nær ekki nema niður á stóra F og það er ekki
nóg, því hann þarf að ná að minnsta kosti niður á stóra C,
og kannski lengra. Þessi tveggja hljómborða rafmagns-
orgel, eins og hjá honum frænda mínum hér á bænum, eru
þannig, að ef fyrir koma dýpri tónar, verður maður að reka
löppina niður í pedalann, sem er bara ein áttund, og ein
áttund er ekki nóg fyrir kirkjutónlist. Þar þarf meira svig-
rúm, og á kirkjuorgelum er pedalinn yfirleitt tvær áttundir.
Hljómborðin á þeim eru svo frá stóra C og upp. Píanó hefur
mikið tónsvið eins og orgelin, en þau hafa aftur á móti
margar raddir.
Ég hef yndi af hljómlist í stærra formi, naut mín ákaflega
vel á sinfóníutónleikum í Leipzig í utanförinni sællar
minningar. í Vín fór ég í óperuna, og það var gaman að sjá
þetta og heyra, en því miður er ég ekki nógu kunnug efninu
í óperunum til að njóta þeirra í sama mæli og sinfóníu-
tónleikanna.
Hverjum þykir sinn fugl fagur, en tónlistin er nú talin
drottning listanna, ojá. Og Lúther sagði: „Þar söngur ómar
sestu glaður, það syngur enginn vondur maður“.
Ég vona að nú sé að renna upp nýtt blómaskeið í
kirkjutónlist og kórstarfi. Söngmálastjóri kirkjunnar vinnur
gott verk og alls staðar er verið að reyna að bæta úr skort-
inum á organleikurum. En þar er við margt að glíma. Þegar
318 Heima er bezt