Heima er bezt - 01.02.1987, Side 11

í huganum skulum við hverfa aftur í
tímann. Við getum hugsað okkur sjö-
tíu ár. Söguviðið er lítill, lágreistur
bóndabær vestur á fjörðum. Þaðan er
aðeins spottakorn í kaupstaðinn, sem
samanstendur af nokkrum húsum
sjómanna, verslun og kirkju. Það eru
fáir heldri menn sem búa þar fyrir
utan kaupmanninn, nema auðvitað
presturinn og læknirinn. Það er frem-
ur langt á milli húsa. Flestir íbúar
þorpsins eru með nokkrar kindur eða
hænsni. í þá daga þótti mönnum gott
að hafa nokkrar skjátur, bæði vegna
ullarinnar og eins kjötsins, því ekki
var gott að þurfa að kaupa mikið af
slíkum varning. Það þótti líka einkar
hentugt að eiga nokkrar hænur. Gott
var að fá egg, sem bæði þóttu ljúffeng
og holl, og eins mátti nota svo til allt
sem til féll sem fóður í þennan fiður-
fénað. En menn voru ekki með kýr í
þorpinu. Mjólkina varð fólkið að
kaupa.
Á þessu bóndabýli, er ég nefndi, var
einmitt búið með kýr. Það var á
margan hátt hentugt, stutt að fara
með mjólkina til sölu og kúahagar
góðir. Það voru margir sem versluðu
beint við bóndann og konu hans. Þá
kom fólkið á morgnana, hvernig sem
veður var, misjafnt útlits, með mis-
jafnlega margar mjólkurflöskur, og
það sem verra var, með misjafnlega
góð fjárráð.
Það var morgunn, snemma sumars.
Sólin varpaði geislum sínum yfir lög
og láð. Dagurinn var að byrja, anna-
dagur hjá fjölskyldunni í Dal, en svo
hét bærinn. Þó var frekar hægt að
segja að hann stæði í dalsmynni, en í
dalnum sjálfum. Salóme húsfreyja var
komin á fætur, talsvert á undan öðr-
um. Þegar hún hafði lagt að og
skammtað morgunmatinn, settist hún
niður og fléttaði síða, þykka hárið sitt.
Það náði niður á rass og það var mikið
verk að halda því hreinu og gljáandi.
En Salóme hafði þá trú að hárið væri
öðru fremur prýði konunnar og þó að
ávallt væri nóg að starfa í Dal, þá gaf
hún sér ætíð tíma til að hugsa vel um
prýðina sína.
Hver morgunn var öðrum líkur.
Jón bóndi fór á fætur og fékk morg-
unkaffið sitt. Krakkarnir vöknuðu.
Þau þurfti að klæða og gefa þeim mat
í litlu magana. Þegar svo þessu var
lokið, þá voru það kýrnar. Elsti
drengurinn sótti kýrnar og setti þær
inn. Þá voru þau oftast komin i fjósið,
hjónin. Ef Jón var þá ekki í einhverri
íhlaupavinnu, en það var hann oft. Og
þá var Salóme ein með börn og bú.
Þessi morgun byrjaði eins og allir
hinir. Drengurinn sem hét Ingimund-
ur sótti kýrnar og hjónin mjólkuðu.
Ingimundur fór oftast með mjólkina
til prestshjónanna, en þau voru fastir
viðskiptavinir. Svo var einnig þennan
morgun.
— Drifðu þig bara af stað góði
minn, ég skal reka kýrnar, sagði Sal-
óme. Hún var hress þó að hún gengi
með enn eitt barnið. Hún var bless-
unarlega laus við að vera veik um
meðgöngutímann. Það hafði hún al-
drei verið. Það var eins og hún væri
sköpuð til að ganga með börn. Salóme
fannst líka gaman að rölta á eftir
kúnum í góðu veðri.
Hún setti upp skuplu og gekk
af stað. Ekkert hafði hún í hendi.
Henni þótti vænt um kýrnar sínar og
gat ekki hugsað sér að dangla í þær.
Hvaða vit var líka í að reka þær hratt.
Júgrin á sumum kúnum voru síð og
hún gat vel ímyndað sér hvað væri
óþægilegt er þau slettust til, þegar
kýrnar voru á hlaupum. Salóme gekk
hægt. Kýrnar gengu í halarófu á und-
an henni hægfara og silalegar. Branda
gekk öftust. Hún var aðeins þrevetra
og dálítið óstýrilát. Hún átti það til að
setja undir sig hausinn og hnybba.
Það var ekkert alvarlegt, en hún var
með stór horn. Ingimundur var vanur
að hafa spýtu í hendinni og slá til
hennar ef hún lét þannig. Það var
yfirleitt nóg. En þennan morgun lá
eitthvað illa á Bröndu, hún var alltaf
að snúa sér við og hnusa út í loftið.
Salóme lét það ekki á sig fá. Branda
sýndist vera efnileg kýr svo að henni
fyrirgafst þetta óstýrilæti.
Svo skeði það mjög óvænt. Branda
snarsneri sér við og kom hlaupandi í
átt til Salóme með hausinn undir sér.
Hún var ekkert árennileg og bölvaði
hraustlega um leið og hún rótaði með
hausnum í jörðina. Það fór að fara um
Salóme. Var kýrin að verða vitlaus?
Hún reyndi að stugga við henni, en
Bröndu var alvara og hún réðst sam-
stundis á vanfæra konuna.
Þar sem Salóme var lítil og létt var
það auðvelt fyrir kúna að koma henni
undir sig. Salóme varð alvarlega
hrædd. Stór kýrhorn voru mjög
hættuleg og hvað gat hún gert sér til
varnar. Hún var ekki mest hrædd um
líf sitt, heldur litla ófædda barnsins.
Það gat verið að Branda ræki hana í
Heima er bezt 47