Heima er bezt - 01.02.1987, Blaðsíða 31

ARINBJÖRN ÁRNASON
Undir álagadómi
IX. HLUTI
Við Fálkanibbur mætir Þorbjörn vinnumanni sínum er
kom hér til móts við hann með þau skilaboð að Þuríður
húsfreyja hefði veikst.
Þórólfi vinnumanni var mikið niðri fyrir og bar ört á.
Tjáði hann síðan Þorbirni að Þuríður húsfreyja hefði verið
ein frammi í búri. Þá heyrist hvar hún hljóðar upp
hræðsluópi. Silla var nýkomin og sat hjá okkur inni í bað-
stofu. Brá hún skjótt við og hljóp fram. Lá þá blessuð
húsmóðirin á gólfinu. í fyrstu hélt Silla að hún væri dáin,
en hún opnaði augun og stundi ofurlágt — Borgþór —.
Þorbjörn beið ekki eftir fleiri fréttum, heldur hvatti hest
sinn.
Sörli hóf sig á ferð eins og hann væri hluttakandi í því
tilfinningaróti er byltist um í skapi knapans. Klárnum
skilaði ört áfram, Strútur gamli fylgdi fast eftir, sem leystur
úr álögum við fjörblossa Sörla.
Er heim að bænum kom, sté Þorbjörn skjótt af baki og
hljóp til baðstofu. Þórólfur var enn langt undan, út við
Móholt, því hestur hans átti engin þau viðbrögð sem Sörli,
eða þá leiftrandi fjörblossa sem hinn aldni gæðingur.
Þegar Þorbjörn kom til baðstofu, mætti honum aðeins
þögnin, tóm og geigvænleg. Heimilisfólkið sem varð á vegi
hans var þögult og hnípið, sem það óttaðist að hið minnsta
hljóð gæti ráðið úrslitum, orðið orsök skelfingar sem það
bar í gaupnir sér. Þó greindi hann í leiftursýn örlagastund
lífs síns í augnaráði þess, enda þótt vonarglampa brygði
fyrir i svip hjúa hans að með honum mundi koma hjálpin.
Hann var hinn stóri og sterki og í því trausti átti það sitt
öryggi gegn því óyfirstíganlega.
í dyrunum á svefnherbergi þeirra hjóna stóð Silla, þegar
Þorbjörn vatt sér inn. Tárin runnu niður kinnar hennar,
orðlaus beið hún þess aðeins að víkja sér til hliðar, er
Þorbjörn sté inn. Hann gekk hiklaust að rúminu þar sem
Þuríður hvíldi föl og án vitundar um komu hans, og í stað
þess að mæla, þá riðaði hann við á fótum og festi tak á
fótagafli rúmsins með óstyrkri hendi.
1 umkomuleysi og örþroti fannst honum hann standa
frammi fyrir ógnarvaldi dauðans. Hann tók í kalda og
þvala höndina, sem lá ofan á sænginni, án viðbragðs eða
svars, í hugskot hans komu minningarnar, sumar ljúfar og
aðrar sárar, sambland af sorg og sælu, söknuður út af
glötuðum tækifærum og kvíði vegna þess ókomna. Brjóstið
var þungt, það beið eftir augnabliki, sem gæti boðað líf,
rödd hans sjálfs var þurr og hljómlaus og fjaraði út í þögn,
án andsvars án samhljóms.
Silla hafði smokrað sér út úr dyrunum, er hún þóttist
hafa lesið af andlitsdráttum gamla húsbónda síns, það sem
hún sjálf ályktaði.
Þórður fjósamaður hafði farið út úr baðstofunni, er hann
sá Þorbjörn koma inn. Var hann nú úti á hlaðvarpa í sam-
ræðum við Þórólf, er stóð þar enn og hélt í tauminn á Sörla
og Jarpi. Ræddust þeir við af alúð og eindrægni um atburði
dagsins. Allur kali, sem áður var á þeirra í millum út af
ýmsum árekstrum eða metingi vegna starfa eða aðbúðar
hvors annars, var nú horfinn. Báðum var þeim eitt og hið
sama í huga, harmur heimilisins. Aðför dauðans var í ná-
vígi við kringumstæður þeirra, það góða sem hún var þeim.
Er hún dáin? var spurn þeirra beggja, en hvorugur gat
svarað. Húsmóðirin, sem þeir elskuðu og virtu, var hún nú
tekin frá þeim, mundu þeir aldrei framar geta lotið boði
hennar? Sorg þeirra var gagnkvæm, hún leiddi þá til
skilnings á högum hvors annars og mati hins. Guðrún
gamla, sem hafði komið að Hvammi síðastliðið vor, kom
haltrandi út með prjónana sína og bandhnykilinn í hand-
arkrikanum. Þannig tíndist heimilisfólkið út, hver á fætur
öðru, án vitundar um erindi, en knúið ómótstæðilegum
áhrifum. Enginn yrti á annan, þó lá spurningin um tildrög
og afleiðingu hlutlæg í loftinu á milli þess. Silla hélt
svuntuhorninu við augu sér og grét. Augu mættust í langri
þögn. Dulinn ótti bjó um sig í svip þess og endurspeglaði
umkomuleysi gegn því óyfirstíganlega.
Sörli krafsaði fótum niður og frísaði óþolinmóðlega og
vakti til vitundar athygli fólksins, sem stóð þar án takmarks
um tilvist á hinni líðandi stund.
Mönnunum tveimur sem áttu hald við taum hestsins bjó
það sama í brjósti, misklíð sem áður hafði aðskilið þá, laut
fyrir því sameiginlega, sem báðir áttu. Þeir komu hér að
Hvammi fyrir mörgum árum. Spor þeirra og strit gerði
þeim minninguna ljúfa, því svo margs var að minnast.
Stundum hafði borið á misjöfnu á millum þeirra, sem nú var
gleymt. Kuldinn, sem setzt hafði að og orðið ís, bráðnaði
við tár Sillu, er flutu inn á söknuð þeirra, því öll áttu þau
það sama og saman treguðu þau hlut sinn.
Fátt er nú yndi, flugið misst, fuglinn minn dó í gær.
Brotnar við hlunna bára þung, brimar hinn úfni sær.
□
Heima er bezl 67