Heima er bezt - 01.05.1990, Page 32

Ég varð nú fyrst að klára það, sem ég hafði að gjöra,
svo gekk ég til húsa með þeim. Þá kom í móti okkur
vinnukona snikkarans, hún átti að sækja okkur báða ís-
lendingana. Við gengum nú inn í húsið. Þar var hin ís-
lenzka snikkarakona fyrir. Hún tók móti okkur forkunn-
arvel. Þar skorti ekkert er til skemmtunar þurfti að hafa.
Stofan var prýdd myndum og speglum, á borð voru born-
ar ýmsar kræsingar, vín og kaffi, konan var blíð og þægi-
leg í viðmóti. Hún spurði mig margra hluta af Islandi,
en ég fræddi hana á því, sem ég kunni. Það var seint
um kvöldið, að ég fór um borð. Þær fylgdu mér allar
ofan á bryggju og buðu mér góða nótt og báðu mig koma
aftur daginn eftir, ef ég gæti. En ég sá aldrei þessa heið-
urskonu meir, því daginn eftir undum við upp segl og
fórum af stað.
Við vorum 5 um borð, kapteinninn og færeyskur stýri-
maður að nafni Nikulás og matrós færeyskur að nafni
Pétur, kallaður hinn stóri, hann var víst fullkominn 2ja
manna maki að burðum, og við 2 íslendingar, Símon var
2ur árum yngri en ég og mjög lítill vexti; hann var kokkur.
Pétur hinn stóri fékk svo mikið fingurmein að hann mátti
fara í land alfarinn af skipinu. Hans saknaði ég mikið
því hann hafði verið mér svo góður, þá ég kvaldist sem
mest í sjóveikinni, og líka kom nú allt þyngra á mig, sem
gjöra þurfti. En eitt var þó það, sem verst var, að stýri-
maður varð nú svo illur og bölvaður við okkur, að ekki
varð orðum að komið.
Við fengum góðan og hagstæðan vind til Örkneyja, við
vorum 4 daga á leiðinni þangað. Þar var höfuðstaður á
eyjunum er Kirkvoll heitir, hreinlegur og fagur bær,
nokkru stærri en Reykjavík. Fólk mælir allt á enska tungu
þar í eyjunum. Þar sá ég það fyrst, að ég var kominn
til útlanda, því hús voru nú ekki lengur að sjá úr tré
og torfi, heldur öll af steini gjör (eða mikið til).
Ég kom ekki í land í það sinn. Við lágum frá því kl.
9 um morguninn og þangað til kl. 8. Við lágum þar við
laglega bryggju, gjörða úr járni. Við fengum enn hagstæð-
an byr, og sigldum 3 dægur þar til við sáum austursíður
Skotlands og til Grimsbæjar á Englandi. A öllum þeim
vegi frá því við sáum Skotland, var að sjá ótölulegan
fjölda af skipum, bæði damp- og seglskipum, smáum og
stórum, með ýmsu byggingarlagi, mörg sem aldri hafa
til Islands komið. Þau voru ýmsra landa, að ég held allra
landa þjóðir, bæði á inn- og útsiglingu. Þar í nokkrum
stöðum sá ég báta, sem lágu við akkeri og höfðu eitt
mastur, á masturtoppinum glerkúlur stórar, sem kyntur
var viti í. Á báðum hliðum bátsins voru stafir gjörðir með
hvítu letri. Þar var eitt orð, SPURN. Þessir bátar liggja
ár og daga alla tíð mönnum til leiðbeiningar. I landi má
einnig sjá vitaturna 12-13 tasíur1 að hæð, þar eru einnig
nógir lótsar2 á ferðum, og ekkert vantar, er við þarf að
hafa. Þá við komum svo nærri landi, að tæp míla var
til lands, var sjórinn allur að sjá sem kolmórautt skolp
1 Tasía er hér um bil hálf alin; eða um 4 álnir.
2 Lóts er sama sem hafnsögumaður.
og því óhreinni sem nær dró landi. Þá við komum að
dokkarhliðinu, vorum við búnir að fella öll segl, vinda
allt fast og hala inn bugspjótið, því það verður maður
að gjöra, annars hætt við að brotni. Dokkirnar eru svo
tilbúnar, að menn grafa frá 5 til 8 hundrað faðma á hvern
veg; þetta svið er grafið frá 20 til 30 feta djúpt, síðan
er allt þetta flórað innan með múrsteini, og fyllt með
sementi, síðan eru bakkarnir hlaðnir úr sama efni, þráð-
beint upp. Þeir eru víða látnir vera holir innan, þar sem
umbúnaður upphölunarvélanna er, sem ekki ganga með
damp, heldur upp á annan máta, svo sem vinduvélar,
er ganga með spilkrafti. Að öllu þessu búnu eru gjörðar
dyr á, og sjórinn fossar inn, og fyllir allt, dyr þessar eru
hlaðnar langt í sjó fram, þær eru 30-40 faðma langar,
hér um bil 10 að breidd og sumstaðar miklu stærri.
Þá við vorum tilbúnir að leggja inn í dokkina, komu
menn nokkrir af þeim mörgu, sem þar stóðu, er höfðu
hatta á höfðum, með nokkrum gylltum stöfum framan
á. Þeir tóku í móti kaðli frá okkur, sem þeir höluðu okkur
á inn. Við vorum ekki þeir einu, er þurftu að komast
inn, því 3 stórbarkar voru á leiðinni inn um dyrnar á
undan okkur, og allt var fullt utan fyrir, svo við vorum
í klemmu. Þrenn hlið voru opnuð og látin aftur í hvert
skipti og skipin voru inni. Þær hurðir voru nokkuð stór-
kostlegar, öngum mannlegum krafti hræranlegar utan
með vélum, hliðin opnuðust í miðju, og sín hurð féll á
hvern veg svo ekkert sást á, því þær féllu í gróp, sem
voru í veggjunum. Hurðir þessar voru slegnar saman úr
stórtrjám og plönkum, víst alin á þykkt, hornin voru
saman rekin með stórum járnboltum og spöngum. Þá
maður var kominn inn um dyrnar, varð plássið rúmbetra;
þá sá ég á innra kanti dokkardyranna fetatal, gjört með
hvítu, rómversku töluletri. Þar gat maður séð, hvað dokk-
in var djúp, og hvað vatnið var djúpt um flóð og fjöru.
Sú dokk minnir mig að væri 30 feta djúp. Inn í dokkinni
sá ég ótölulegan grúa af skipum. Á mastrafjöldanum var
að sjá sem í gegnum þykkvan skóg.
Ur kaupskipa- eður stórskipadokkinni lágu dyr inn í
fiskiskipadokkina, þar inni lágu sluppirnar [smáskip] eitt-
hvað 200, en þó eiga þær þar fleiri heima. Þá maður er
komin innar eftir þeirri dokk innst, sér maður hlið og
hurðir fyrir á sama hátt, eður enn meiri en þær fyrri.
Þá maður gengur að ofan yfir hliðið, er að sjá brú mikla
með grindaverki á báðar hliðar. Nú ef maður stæði á
brúm þessum, þá opnað er, tekst brúin í sundur um
miðju, þá stendur maður á annarri hverri hurðinni, sem
falla svo saman að ekkert vatn kemst inn fyrir þær. Þar
fyrir innan er þurr skipadokk. Báðum megin við hliðið
er útbúnaðurinn til að ljúka upp þessum geysimiklu
hurðum, sem halda þunga sjávarins að utan, þá opnað
er. Þegar opnað er hægt og sígandi, svo straumurinn verði
ekki of strangur og brjóti ekki neitt við opninguna, er
dokkarvörðurinn sjálfur við. Dokkin er aflöng. Yfir hana
þvera liggja stokkar stórir, sem skipin liggja á, líkt sem
bátur á hlunnum. Þarna er gjört við öll skip á þurru.
Þeir sem þurfa að láta gera að skipum sínum, verða að
borga visst um sólarhringinn. Bryggjur liggja út í dokkina
176 Heimaerbezl