Heima er bezt - 01.02.1995, Blaðsíða 31
gleði yfir því að ástvina mín var
komin aftur til mín. Nú stóð hún nær
mér og leit út eins og ég minntist
hennar frá jarðlífi okkar, en hún var
föl, sorgmædd og svartklædd.
Stjaman var horfin, og alls staðar
grúfði myrkur yfir, þó ekki lengur
svartamyrkur, því að kringum hana
mátti eygja daufa birtu, og í henni sá
ég að hún hélt á blómum, hvítum
blómvendi á milli handanna. Eg
gekk nær henni og sá, að hún grét
hljóðlega, um leið og hún lagði
blómin á lága moldarhrúgu.
Rödd hennar andvarpaði blíðlega:
„Elskan mín, ástvinur minn, kemur
þú aldrei framar til mín? Er mögu-
legt að þú sért farinn þangað, þar
sem ást mín getur ekki fylgt þér,
þangað sem þú heyrir ekki rödd
mína? Astvinur minn, ó, hjartfólgni
ástvinur minn.“
Hún kraup á kné og ég kom nær
henni, mjög nálægt, þó gat ég ekki
snert hana, og þegar ég kraup niður,
sá ég einnig þessa lágu moldarhrúgu.
Eg fylltist skelfingu, því að nú
vissi ég loksins, að ég var látinn og
að þetta var gröf mín.
2. kafli
Dauður, grafinn, hrópaði ég æðis-
lega. Nei, vissulega ekki, því að þeir
dauðu finna ekki lengur til, þeir
verða að dufti, sem molnar burtu. Þá
er öllu lokið, allt glatað þeim, sem
skynja ekki lengur neitt. Þó er það
mögulegt, að hin raupkennda lífs-
skoðun mín sé röng og að sál hins
framliðna lifi þrátt fyrir líkamsdauð-
ann.
Þannig kenndu prestar kirkju
minnar, en ég hafði hætt þá sem guð-
lastara og skálka, sem vegna eigin
ávinnings boðuðu, að sálin mundi
lifa áfram og kæmist aðeins til sælu
himnarrkis gegnum hurð, en að
henni höfðu þeir lyklavöldin, sem
stjórnað var af gulli og fyrirmælum
þeirra, en gullinu var varið til sálu-
messu þeirra framliðnu. Prestar, sem
göbbuðu einfaldar, óttaslegnar konur
og ístöðulausa menn, sem svignuðu
af ótta við hinar hræðilegu frásagnir
um hreinsunareldinn og með líkama
og sál reyndu að afla sér þeirra
blekkjandi fríðinda, sem þeir boð-
uðu.
Eg hafnaði þeim öllum. Kynni mín
af þessum prestum og hinu dulda
hvatalífi þeirra voru of náin til þess
að ég vildi ljá eyru þessum innan-
tómu orðum og loforðum þeirra um
fyrirgefningu, sem þeir gátu ekki
veitt. Eg hafði sagt, að ég mundi
horfast í augu við dauðann, þegar
hann bæri að hendi, með hugrekki
þeirra, sem þóttust vita að hann væri
hin endanlegu endalok.
Þegar prestarnir höfðu nú rangt
fyrir sér, hver var þá sannleikurinn?
Hver gat frætt okkur um framvind-
una og hvort nokkur Guð væri til?
Ekki lifendur, þeir höfðu allir sínar
hugmyndir og getgátur, ekki þeir
framliðnu, því að enginn þeirra kom
aftur til þess að fræða okkur.
Og nú hvíldi ég í þessari gröf,
minni eigin gröf. Ástvina mín taldi
mig látinn og stráði blómum á leiðið.
Þegar ég virti fyrir mér þessa þéttu
moldarhrúgu, var hún gegnsæ augum
mínum og ég leit niður á kistu með
nafni sjálfs míns og dánardegi rituðu
þar. Gegnum kistuna eygði ég hinn
fölgráa, þögula líkama og fannst sem
ég lægi þar sjálfur. Mér til skelfingar
sá ég, að þessi líkami var farinn að
rotna og sú sjón var mjög fráhrind-
andi.
Eg stóð þarna með fullri meðvit-
und og horfði niður í kistuna og á
sjálfan mig. Eg þreifaði á hverjum
lim og lét hendurnar leika um and-
litsdrættina, sem voru mér kunnir og
vissi, að ég var látinn og þó lifandi.
Ef þetta var dauðinn, hlutu prestarnir
þó, þrátt fyrir allt, að hafa á réttu að
standa.
Hinn dauði lifir en hvar og í hvaða
ástandi? Var þetta myrkur ef til vill
undirheimar? Mér gat varla verið
fundinn annar staður, því að ég var
svo fullkomlega glataður og svo fjar-
lægur kirkju þeirra, að vart var hægt
að finna mér stað, jafnvel ekki í
hreinsunareldinum.
Eg hafði slitið öll bönd við kirkju
þeirra. Ég hafði hætt hana vegna
þess, að mér fannst kirkja, sem um-
bar smánarlegt líferni, hefði ekki
kröfu á hendur neinum um forustu í
andlegum efnum.
Vitanlega voru til góðir og grand-
varir menn innan kirkjunnar, en þar
voru einnig margir, sem vegna lífern-
is voru almennt umtals- og hlát-
ursefni. Kirkja, sem gerir tilkall til
að vera til fyrirmyndar, hrakti þó
ekki frá sér slíka menn, sem lifðu
svo smánarlegu lífi, þvert á móti
hækkaði hún þá í tign og að völdum.
Enginn, sem lifað hefir í ættlandi
mínu og hefir séð með eigin augum
hina alvarlegu misnotkun á valdi
kirkjunnar, mun ekki furða sig á því,
þó að þjóðin rísi upp og varpi af sér
slíku oki.
Þeir, sem hugleiða stjórnmála- og
þjóðfélagsástand Italíu á fyrri hluta
nítjándu aldar og það hlutverk, sem
kirkjan í Róm átti í aðstoð við kúgar-
ann til þess að þrengja frekar þá
hlekki, sem bundu þjóðina, þeir, sem
vita hvernig heimilislífið var gegn-
sýrt af njósnum bæði lærðra og leik-
ra, þar til fólkið óttaðist jafnvel að
hvísla hugsunum sínum til nánustu
ástvina, af ótta við að þær bærust
prestinum, sem síðan flutti þær yfir-
boðurum sínum, vita hve fangelsin
voru troðfull af ógæfusömum mönn-
um, jafnvel unglingum, sem ekki
höfðu brotið af sér með öðrum hætti
en sannri ættjarðarást og hatri á kúg-
urum hennar.
Ég segi þeir, sem þekkja allt þetta.
Þá mun ekki furða á hinni ólgandi
heift og heitu ástríðum, sem fylltu
hjörtu sona Ítalíu og brutust að lok-
um út í loga, sem slökkti trú manna á
Guði og fulltrúum hans hér á jörðu.
Þessu ástandi má líkja við beljandi
straumfall, sem brýtur allar stíflur og
skolar burtu von mannanna um
ódauðleika sálarinnar, ef hún væri al-
gjörlega háð fyrirmælum kirkjunnar.
Þannig hafði vaxið hjá mér upp-
Heima er bezt 67