Æskan - 01.02.1970, Blaðsíða 67

VITIB ÞER?
• Stærsta bók, sem út liefur
koniið i heiminum, er „Litli
rauði álfurinn". Það er saga i
Uóðum, 24 erindi, samin af
'Villiam P. Wood, sem einnig
toiknaði myndir og prentaði
sJ’álfur bókina. Bókin er 218
c,n á hæð og 305 em á brcidd,
l'ugar hún er opin.
• Stærsta myndlistarbók, sem
'il hefur komið, var 210 cm á
lueð og 80 cin á breidd og
kom fyrst fyrir sjónir manna
1 Amsterdam í maímánuði árið
Í0fi3. Hún var aðeins 5 blað-
s,ður og á þremur þeirra voru
uftirprentanir af verkum ab-
straktmálarans Karels Appels,
°g tvaer síður með ljóðum eft-
,r Hugo Claus.
® Hæsta verð, sem nokkru
s'uni hefur verið greitt fyrir
>óu, var goidið fyrir Guten-
ergsbiblíu, sem prentuð var i
pUins í Þýzkalandi árið 1455.
y'tt eintak kom á markaðinn
a.rið 1954 og var selt til Ame-
riku fyrir 200 000 dollara. Tal-
er> að þrjú eintök i lieillegu
standi séu nú (il í heiminum,
°S eitt þeirra er í eigu Bóka-
Sains Bandarikjaþings, og er
‘>!,ð eintak metið á 300 000 dali.
• Stærsta alfræðibók, sem vit-
‘lð er að skrifuð hefur verið,
l’ar skrifuð af 2000 lærðum
‘Hnverjum á árunum 1403—08.
úu var i 11 095 handritabók-
Ul11 (bindum), og er talið, að
e"n séu til af þessari alfræði-
k 370 bindi.
• Þekktasta, stærsta og út-
.'ciddasta alfræðibók heims-
Us i dag er Encyclopaedia
'ilannica, sem gefin var fyrst
i Bretlandi árið 1768, en
(U jUl’ verið í eigu útgáfufyrir-
/L,11 s í Bandaríkjunum siðan
j'1,1® 1399. Af jiessari alfræði-
>n c eru í dag 24 bindi, sem eru
3'°27 blaðsiður og innihalda
',•' 732 greinar með 36 062 433
u'öuni. Þetta stóra verk kem-
j1 "ú út bæði í Cliicago og
^undon. Fastir starfsmenn,
95Vs V'"na a® breytingum, eru
*i MikUvirkasti rithöfundur
Sn' * iÍma er nftast talinn vera
vj'nverjinn Lopc Fclix de
bckíl. GarPio (1562—1635).
slirif sP^cnski rithöfundur
aði hvorki meira né
minna en um 1800 leikrit, af
þeim hafa varðveitzt um 470.
Mest voru þetta eins konar
einþáttungar, trúarlegs eðlis.
Tvær skáldsögur liggja einnig
eftir hann og mikill fjöldi
ljóða, og hann er talinn upp-
hafsmaður spænska ]>jóðleik-
hússins.
• Elzta skrifaða táknmál, sem
menn þekkja, er frá þvi um
3.300 árum fyrir okkar tíma-
tal. Það er súmcrískt, frá lönd-
unum við botn Miðjarðarhafs-
ins.
© Það tungumál, sem talað cr
af flestum í heiminum, er kín-
verska, nánar tiltekið Norður-
kínverska, sem ol't er nefnd
mandarín-kínverska. Árið 1965
var gerð rannsókn á þessu og
komiz.t að þeirri niðurstöðu, að
jielta tungumál var þá talað af
minnst 475 milljónum manna.
Það tungumál, sem komst næst
að útbreiðslu, er enska, sem
árið 1965 var töluð af 305 millj.
manna, dreifðum um allan
heim.
© Þróunin úr myndletrinu og
fleygrúnum yfir í stafróf lief-
ur gerzt hjá Semitum um það
bil 1700—2000 árum fyrir okk-
ar tímatal. Eina táknið eða
bókstafurinn í stafrófinu, sem
ekkert hefur breytzt allar þess-
ar aldir, er bókstafurinn O,
og er hann því elzti bókstaf-
urinn i stafrófi okkar.
• Mesti tungumálasnillingur,
sem sögur fara af, er talinn
vera kardínálinn Giuseppe
Caspar Mezzofanti, sem uppi
var 1774—1844. Hann var yfir-
bókavörður Vatikansins i Róm,
og hann talaði vel 60 tungu-
mál, 72 mállýzkur og gat þýtt
af 114 tungumálum.
© Algengasta karlmannsnafn
í heiminum er talið nafnið Mu-
hamed, sem er stafað á ýmsan
liátt eftir tungumáluin.
© í desember 1933 greiddi
British Museum Sovétríkjun-
um geipifjárhæð fyrir bibliu-
handritið Codex Sinaitous, úr
sankti Katrinarklaustrinu á
Sinaifjalli í Egyptalandi. Hand-
ritið var ekki heilt. Uppruna-
lega hafði það verið skrifað á
730 blöð, en 390 blöð voru eft-
ir í bókinni, sem er 41x71 cm
að stærð. Handritið er á grisku
og skrifað af 3 skrifurum árið
350. Þetta bibliuliandrit fannst
á ruslahaug í maimánuði árið
1844. Þjóðverjinn Friedricli
Konstantin fann það, mikill
grúskari á gömul handrit og
vcrð frægur fyrir rannsóknar-
leiðangra til Egyptalands og
fleiri landa.
© Elzta handrit að Nýja testa-
mentinu öllu er liið svokallaða
yonan-handrit, en það var rit-
að á armensku kringum árið
350. Handritið var gefið Bóka-
safni Bandaríkjaþings árið
1955.
Eina flutningafyrirtækið i
Bandarikjunum, sem segja má,
að þjóni landinu öllu, er Grey-
hound-langferðabilafélagið.
Það var stofnað árið 1914 í
norðanverðu Minnesotaríki og
byrjaði ineð einn sjö manna
bíl, sem ók sex kílómetra leið
fram og aftur. Nú starfrækir
það meira en 5000 bila, sem
lialda uppi reglubundnum
ferðum á 160.000 km löngu
veganeti. Meðalvegalengd, sem
liver farþegi fer með bilum
fyrirtækisins, er 200 km, en
99 daga ferðir, sem kosta 99
dollara, eru mjög vinsælar. Þá
geta menn ekið hvert sem þeir
vilja i 99 daga samfleytt.
Stærsta bók, sem út hefur komiS í heiminum, er „Litli rauSi álfur-
inn. Bókin er 218 cm á hæð og 305 cm á breidd, þegar hún er opin.