Æskan - 01.07.1976, Blaðsíða 33

Þegar nýlendur Breta í
orður-Ameríku, sem nú
e|ta Bandarfkin, lutu stjórn
eirra, varfáni þeirra bresk-
r' hann var kallaður sam-
^Hdsfánjnn, og leit svona
Annar fáni, sem Bretar
°íusu var kanaður Rauði
fán
fán
'nn. Það var sambands-
lr|n, bara smækkaður og
rg tur í hornið á einlitum
UmUðutn ^ána eins og þess-
að f69ar ianc|nemarnir fóri
gr lnna til þjóðerniskennd
fár, Vll-du Þeir té sinn ei9ir
ir a- 'rnsir fánar voru gerð
sfög9 n°ta®ir á hinum ýmsi
v0rueðai vinsælustu fánanna
fána furutrés- og skröltorms-
Vinsrn!r- Furufánarnir voru
^nQi^lir f nýlendum Nýja
ands, þar sem hópar
Saga bandariska fánans
ættjarðarvina notuðu háa
furulundi sem fundarstaði.
Skröltormsfánarnir voru vin-
sælir í Pennsylvaníu og
syðri nýlendunumj þar sem
skröltormurinn táknaði ár-
vekni og afl.
Þegar kom að því að velja
skyldi sameiginlegan fána,
varenginn þessara fána not-
hæfur, vegna þess að þeir
voru svo staðbundnir.
Er nýlendurnar hófu upp-
reisn gegn Bretum 1. janú-
ar 1776 varð nýlenduherinn
til, og þá blakti nýr fáni á
Prospect Hill við Boston.
Hann var líkur rauða fán-
anum, en rauða fletinum var
skipt með sex hvftum þver-
röndum.
Hinar þrettán rauðu og
hvítu reedur táknuðu hinar
fyrstu 13 nýlendur.
Þrátt fyrir það að sjálf-
stæðisyfirlýsing Bandaríki-
anna væri undirrituð 1776
var enginn sameiginlegur
fáni tekinn í notkun fyrr en
14. júnf 1777.
Þann dag ákvað þingið
þjóðfána. Bandarfski fáninn
skyldi vera þrettán rauðar
og hvítar rendur og þrettán
hvítar stjörnur á bláum
grunni, sem átti að tákna
samstirni.
Vegna þess að þingið
hafði ekki ákveðið niðurröð-
un stjarnanna, urðu ýmsar
gerðir til.
Bandaríska fánanum var
ekki breytt aftur fyrr en 13.
janúar 1794, þegar tveimur
röndum og tveim stjörnum
var bætt f fánann, sem átti
að tákna ríkin Kentucky og
Vermont.
Enn var fánanum breytt 4.
apríl 1818 og þá voru rend-
urnar hafðar 13 eins og þær
höfðu verið upprunalega.
Þá var stjörnum bætt við fyr-
ir hin nýju ríki, Tennessee,
Ohio, Louisiana, Indiana og
Mississippi, og þar með
urðu ríkin alls 20.
Síðan 1818 hefur nýrri
stjörnu verið bætt í fánann
4. júlí, eftir inntöku nýs ríkis
í sambandið.
Fánanum var breytt síðast
4. júlí 1960, þegar fimmtug-
ustu stjörnunni var bætt f
hann, sem táknaði rfkið
Hawaii.
Jóhanna Brynjólfsdóttlr
þýddl.

31