Skírnir - 01.01.1921, Page 99

Fyrilestur um Kína
haldinn i Iðnaðarmannahnsinn, 27. ágúst 1920.
Eftir K. T. Sen.
Heiðruðu tilheyrendur!
Gjama hefði jeg viljað ávarpa yður á íslenzku hjer
í kvöld, en því miður get jeg það ekki. En með því að
svo vill vel til, að við getum ræðst við á ensku, vil jeg
leyfa mjer að lýsa stuttlega vexti og viðgangi hinnar fornu
menningar Kínaveldis. En efnin liggja tvennogþrennátungu
toinni, og verður mjer því sá vandinn mestur að velja vitur-
lega og skipa velniður efninu Til þess nú að erindi mitt verði
ekki alt of sundurlaust, ætla jeg hjer íkvöld að lýsa til nokk-
urrar hlítar þeim atriðum, er hjer greinir:
1) Aðalatriðunum í stjórnmálasögu vorri og bókmentum.
2) Þjóðareinkennum vorum og hugsjónum
En tvent er það þó, sem jeg verð að minnast á áður.
I fyrsta lagi vil jeg leyfa mjer að vara menn við hvat-
víslegum fullyrðingum, að það sje þjóðareinkenni, sem að-
eins kann að eiga við einstaka sveit eða einstakan mann.
Manninum virðist það meðskapað að vera helzt til hrað-
dæmur, og er sú tilhneiging sannleikanum hvergi óþarf-
ari, en er menn vilja kynna sjer mál og meuningu Kín-
verja. Kína skiftist í átján fylki, og er þó eigi þar með
talið Thibet, Mongolía, Manchuria og sá hluti Turkestans,
er Kinverjar eiga; en ríkið er alt, með hjálendum þess-
um, hjer um bil helmingi stærra en Bandarikin í Norður-
Ameríku, og talið 5 milj. ferm. enskra að fiatarmáli. Inn-
an endimai'ka þessa risavaxna lýðveldis er dýra- og jurta-
Hf óumræðilega margvislegt, loftslag og landslag næsta
sundurleitt, og eftir þessu er svo mismunurinnn í lifnaðar-
báttum og venjum landsbúa. Skoðanir og hugmyndir, er