Almanak Ólafs S. Thorgeirssonar - 01.01.1946, Page 5

Páskatímabilið.
Kirkjuþingið í Niecea, er haldið var árið 325 eftir
Krists fæðing, ákvað og leiddi í lög kirkjunnar, að páska
hátíðin skyldi ætíð haldin vera hinn fyrsta sunnudag eftir
fyrsta tungl, er springi út næst eftir 20. marzmán. Sam-
kvæmt ákvæði þess getur páskahátíðin átt sér stað á 35
daga tímabili, nefnilega á tímabilinu frá 22. marz til 25.
apríl, að þeim dögum báðum meðtöldum. Þetta tímabil
er nefnt páskatímabilið. Af þessu leiðir, að ef tungl væri
fult 21. marz, og 22. marz bæri upp á sunnudag. þá vrði
sá dagur (22.) páskadagur. Fyr á ári geta páskar aldrei
orðið. Þetta átti sér stað árið 1818. En sé tungl fult 18.
apríl og 18. apríl bæri upp á sunnudag, yrði næsti sunnu-
dagur páskadagur, nefnil. 25. apríl. Það kom fyrir síðast
árið 1886.
Sóltími.
Sólarhringur er sú tímalengd, er líður á milli þess,
er sólin gengur yfir ákveðna hádegislínu, og er það hin
eðlilegasta skifting tímans. En sökum hinnar mismrm-
andi hreyfingar jarðarinnar umhverfis sólina og sökum
bugsins á sólargangslínunni (Ecliptic), er aldrei nákvæm-
lega jafnlangur tími milli þess, er sól gengur yfir ákveðna
línu. Af því leiðir, að það er lítt mögulegt að setja stunda-
klukku eftir sól. Til að ráða bót á þessum mismun, setja
menn svo að önnur sól sé til, og að hún gangi með jöfnum
hraða þvert yfir miðjarðarlínuna. Er sú ímyndaða sól
þá stundum á undan og stundum á eftir hinni einu virki-
legu sól. Er sá mismunur mestur 16 mínútur. Réttur
sóltími er miðaður við hina verkilegu sól, en hinn svo-
kallaði “meðal sóltími” aftur á móti, er miðaður við hina
ímynduðu sól. Til skýringar má geta þess að það er aðeins
á tveimur dögum á árinu — á jafndægrum haust og vor —
að “meðal sóltími” og réttum sóltíma ber saman, því á
þeim tveim dögum aðeins er buglínan eða sólargangslín-
an yfir miðjarðarlínunni.