Árbók (Kristilegt bókmenntafélag) - 01.01.1935, Síða 26

Árbók (Kristilegt bókmenntafélag) - 01.01.1935, Síða 26
GANGUR TUNGLS OG SÓLAR A ÍSLANDI. í þriöja dálki hvers mánaöar, sem hefir Yfirskriftina »T. í h.« (tungl í hásuöri), og í töblunni á blaösíöu (17) er sýnt, hvaö hlukkan er eftir íslenzk- um miötíma, þegar tungliö og sólin eru í hásuöri í Reykjavík. Cn vilji menn vita, hvað klukkan sé eftir íslenzkum miötíma, þegar tungliö eöa sólin eru í hásuöri á öörum stööum á íslandi, þá veröa menn aö gera svo nefnda »lengdarleiöréttingu« á Reykjavíkurtölunni. Veröur hún — 4 mínútur fyrir hvert lengdarstig, sem staöurinn liggur austar en Reykjavík, og -f- 4 mín. fyrir hvert lengdarstig, sem staöurinn liggur vestar en Reykjavík. T. d. er Raufarhöfn um sex lengdarstigum austar en Reykjavík; lengdarleiöréttingin þar er þá — 24 mín., og 5. júlí er sól í hásuöri frá Raufarhöfn þess vegna kl. 12 08. (12 32 — 0 24 = 12 08). Flatey á Breiöafiröi liggur einu lengdarstigi vestar en Reykjavík og lengdarleiðréttingin er þar 4 mín. 1. febrúar er því tungl í hásuöri frá Flatey kl. 8 01 e. m. (7 57 -f- 0 04 = 8 01). Sólargangurinn í Reykjavík er tilgreindur í almanakinu hvern miðvikudag. Sólargangurinn er talinn frá sólaruppkomu (su.), þá er miöja sólar sést koma upp fyrir láréttan sjóndeildarhring, og til sólarlags (sl.) þá er sólmiöjan sést fara niöur fyrir sjóndeildarhringinn. Til þess aö finna sólarganginn annar- staöar á landinu, þarf aö gera lengdarleiðréttingu á Reykjavíkurtölunni á sama hátt sem viö sól eöa tungl í hásuöri, en auk þess breiddarleiöréttingu. Breiddarleiöréttingin fer eigi aö eins eftir breiddarstigi staöarins, heldur er-hún einnig komin undir sólarganginum í Reykjavík. í eftirfarandi töblu er sýnd breiddarleiörétting fyrir hvert hálft stig, noröar og sunnar en Reykjavík, þegar sólargangurinn í Rvík stendur á heilli stundu. Leiöréttingin er pósitíf ( + )» þegar sólargangur lengist vegna hennar, en negatíf (—), þegar sólar- gangurinn styttist. Breiddarleiðrétting töblunnar er því lögö við tíma sólar- lagsins í Rvík, en dregin frá sólaruppkomutímanum. Sé breiddarleiöréttingin negatíf ( —), verður að taka forteikniö til greina. Dæmi: Sólargangur 29. apríl á Raufarhöfn, sem er 6 stigum austar og 2V2 stigi norÖar en Rvík. Þennan dag er sólargangur í Reykjavík 16 st. 32 mín. Ðreiddarleiörétting töblunnar fyrir 2V2 stig noröur og sólargang 16 st. er 16 mín., en fyrir 17 st. -f- 23 mín. og fyrir 16 st. 32 mín. verður breiddarleiðréttingin því -f- 20 mín. Lengdarleiöréttingin er — 24 mín. í Reykjavík.................su. 4 10 sl. 8 42 Breiddarleiðrétting . . —20 -f- 20 Lengdarleiðrétting . . — 24 — 24 Á Raufarhöfn................su. 3 26 sl. 8 38 Annaö dæmi: Sólargangur 11. nóv. í Flatey á Breiðafirði, sem er 1 stigi vestar og 1V< stigi noröar en Rvík. Sólargangur í Reykjavík er 6 st. 51 mín. í Reykjavík.................su. 8 46 sl. 3 37 Breiddarleiörétting . . +11 — 11 Lengdarleiörétting . .______-f- 4 +4 í Flatey....................su. 9 01 sl. 3 30 m (22)
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122

x

Árbók (Kristilegt bókmenntafélag)

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók (Kristilegt bókmenntafélag)
https://timarit.is/publication/407

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.