Dýravinurinn - 01.01.1885, Síða 57

Si
Dyravinir og þjóðvinir,
ýravinir og þjóðvinir eiga að mörgu leyti sammerkt. Sá, sem er sannur
þjóðvinur, berst fyrir frelsi þjóðarinnar, til þess að bæta hana og betra
og koma henni á hærra stig menntuiiar og framfara, og einkum starfar
hann, til þess að þeir af þjóðinni, sem eiga við örðugust kjör að búa,
einnig geti notið auðnu og hagsældar. þessir menn, sem bera luýjan
hug til lítilmagna og fátæklinga og allra þeirra, sem eiga bágt, munu
að öllum ja-fnaði einnig vera dýravinir. Sá, sem að eins starfar fyrir þjóðmálefn-
um af eigingirni eða hjegómlegum hvötum, mun aptur á móti sjaldan vera dýra-
vinur. Og getur það því opt borið vott um, hvort einhver er sannur þjóðarvinur,
ef hann er góður við skepnur, og átelur þá, sem fara illa með þær. Og er þetta
mjög eðlilegt: sömu tilfinningar og sami hugsunarháttur vekur menn, til þess að
tala máli einstæðinga og bágstaddra manna, og til þess að vernda dýrin. En
það er velvild til þeirra, sem vanmáttugir eru, og sem eigi geta hjálpað sjer
sjálfir, þegar þeim er gjört rangt.
það eru til margar sögur um ýmsa mannvini og þjóðvini, hversu þeir
hafa verið góðir við skepnur. I þessari bók hefur verið minnst á Byron lávarð,
Channing, Theodor Parker o. fi., og sagt frá sögum um þá, sem ljóslega sýna,
að þeim hefur þótt vænt um dýr. Stuart Mill, hinn mikli enski heimspekingur,
hafði mörg trje í kringum hús sitt; leyfði hann aldrei að höggnar væru greinar
af trjánum, því að hann vildi láta næturgalana og smáfuglana liafa sem mest og
bezt skjól og skugga í trjánum. Enda fiykktust fuglarnir að húsi hans, og hafði
hann mikla unun af þeim, er hann sat undir trjánum á sumrin og var að lesa
eða skrifa. Puglarnir voru svo gæfir og elskir að honum, að þegar hann var að
reika undir trjánum, fylgdu þeir honum og hoppuðu grein af grein, eptir því
sem liann gekk.
Frelsishetja Svía, Geoi’g Adelsparre, sem kaUaður hefur verið „hinn
drenglyndi fóðurlandsvinur og frelsishetja11, er alkunnur fyrir afreksverk þau,
sem hann vann 1809, sama árið, sem Grústaf IV. Adolf Svíakonungur var rekinn
frá völdum. Hann sagði, að sjer væri ómögulegt að fara illa með skepnur, eða
horfa á, að illa væri farið með þær. þegar liann var dálítill drengur, fór faðir