Dýravinurinn - 01.01.1897, Blaðsíða 10

Menn og* dýr-
ii.
J—^yrir nokkrutn árum ritaði eg greinarkorn með þessari fyrirsögn, og var
hún prentuð í Dýravininum 1889. Enn af því þar er ekki farið út í nema
fáein þau atriði, er eftirtektar eru verð í samlífi manna og dýra, ætla eg að
auka hér nokkru við hana.
Það er alvanalegt að kalla dýrin skynlaus, og væri það rétt eftir skyn-
lausum skepnum að hafa fundið upp það nafn. Orðið skyn þýðir jafnan vit
eða þekking, greind, og svo lika þau áhrif, er skilningarvitin taka á móti; enn
aldrei er það látið þýða sama og skynsemi svo að eg hafi orðið var við. Það
þarf ekki annað enu fietta Dýravininum lauslega og lesa hann með köflum
til þess að verða að kannast við, að þetta er því rangnefni. Enn það verða
menn auðvitað og að kannast við, að það eru helzt og mest eðlishvatirnar,
sem dýrin fara eftir. Það mun og vera svipað með ómenntaða menn, þá, sem
kallaðir eru »náttúrumenn«, sem mentunarfágunin hefir enn ekki kent að vera
gagnstæðir því í framkomu sinni, senr eðlilegast væri að hugsa sér.
Það er alment sagt að það sé vaninn, sem bindr sarnan dýr og menn;
ef þetta væri satt, þá væri ekki mikið úr þvi aðgera; enn það er miklu meira
afi enn vaninn, sem kennir hundirrum að ólmast og bera sig illa, rífa og bíta,
ef hann á ekki að fá að fara með húsbónda sítium, eða að þiggja ekkert
nema af einum einasta manni — sem kennir hestinum að láta engan ná sér
nema einn, eða láta engan ríða sér nema einn, — sem kennir kettinum að
liggja að eins í rúmi sinnar manneskju á heimilinu — það er alt annað enn
eintómr vani — það er kærleikstilfinning dýrsins til mannsins, sem þannig
kemr fram.
Merin og skepnur lifa þannig saman i einskonar kærleikssambandi sín