Heimilisblaðið


Heimilisblaðið - 01.07.1945, Blaðsíða 15

Heimilisblaðið - 01.07.1945, Blaðsíða 15
HEIMILISBLAÐIÐ 135 urinn frá Alaska Eftir James Oliver Curtvood SöguþráSurinn: í Seattle hefur ung stúlka, MARY STANDISH, komið um korð í gufuskipið Nonte, sem er á leið' norður með strönd- u,u Alaska, á síðustu stundu og með óvenjulegum hætti. Hún verst allra frétta um ferðir sínar, þegar RIFLE skip- stjóri innir liana eftir því. — Meðal farþega á skipinu er alan holt, ungur Alaskamaður, sem tengdur er því landi ineð órjúfandi böndum, og STAMPADE SMITII, gamall ntað- Ur, sem mjög hafði komið við sögu, þegar gullleitin stóð Soin hæst í Alaska. — Með Mary Standish og Alan Holt hef- ur tekizt nokkur kunningsskapur á skipsfjöl. Hefur Alan ®kýrt henni nokkuð frá Alaska og málefnum þar í landi, m- a. hvernig ameríski auðmaðurinn JOIIN GRAHAM merg- 6jugi landið frá gullstóli sínuni í Bandaríkjunum, og verð- ur Mary allhverft við þá frásögn hans. Með skipinu er einn “f umboðsmönnum Grahams, ROSSLAND að nafni. Og ekki liður á löngu, unz Alan kemst á snoðir um, að eittlivert leyni- legt og dularfuUt samband er á milli Mary og Rosslands, euda þótt hún virðist hvorttveggja í senn hafa andúð á mann- ’mun og ótta af honum. — í Skagway liafa þau farið í land saman, Alan og Mary Standisli, og hann hefur sagt henni margt frá landi og þjóð. j hún liafði líka .spurt hann um líf lians sjálfs. Og jlaun svarað henni. Hann undraðist það nú, hve .^ann hafði trúað lienni fyrir niiklu. Stúlkan, sem geng- kafði við hlið hans, var ósjálfrátt orðinn trúnaðar- g]nni lians. Honum liafði fundizt sem hjarta liennar M'ð* er ^lann lýsti heimkynnum sínum undir utn Endicott-fjallanna, hjörðunum sínum og fólk- ^ sinu. Hann hafði sagt henni, að þar væri nýr lieim- r að skapast, og bjarminn í augum hennar og hljóm- s 1 föddinni hafði haft þau áhrif á hann, að hann 8 1 henni meira og meira og gleymdi því alveg, að . °ss^and beið við landgöngubrúna til þess að hafa gát j. Vl’ hvenær þau kæmu um borð aftur. Hann liafði st fyrir henni skýjaborgum sínum og framtíðarfyrir- íýmum, og hún hafði hjálpað honum til að byggja . ^r 8^ýjaborgir. Hann sagði henni frá þeirri breyt- 8n, sem smátt og smátt væri að komast á í Alaska, sem verið væri að byggja ásamt gisti- Um og bifreiðastöðvum, hinum vaxandi borgum, sem nPP á sléttunum, þar sem áður stóðu aðeins tjöld tor^ofar. En þegar hann hafði lýst þessu öllu sam- lýst því, hvernig liinir frumstæðu lifnaðarbættir Demokritas hætti, og fullkomna kenn- inguna. Ilins vegar var á næstu öldum um öfuga þróun að ræða í þessum efn- um. Hcimspekingurinn Aristoteles (284— 322 f. Kr.) hélt því fram, að frumefnin væru aðeins fimm: jörð, vatn, loft, eld- ur og ljósvakinn. Fjögur þau fyrst töldu kallaði hann „höfuðskepnurnar“. I’essa kenningu Aristotelesar ásamt miklum fjölda annarra gerði kaþólska kirkjan að erfðakenningum sínum, og við þeim mátti ekki hrófla. Hver, sem efaðist op- inberlega um, að Aristoteles hefði að öllu leyti haft á réttu að standa var dreginn fyrir lög og dóm kirkjunnar, og margir sakhorninganna enduðu ævi sína á hálkesti hennar. Á meðan veldi hinna kreddufullu foringja kirkjunnar var í hlónia, var óþarfi að vænta þess, að utn stórkostlegar framfarir væri að ræða á sviði náttúruvisinda. Fyrst, þegar þjóðirnar losnuðu undan andlegu oki kirkjunnar, þá fór aftur að rofa til. ★ Um miðja 17. öld sýndi Englending- urinn Robert Breyle fram á að kljúfa mætti „höfuðskepnurnar“ í mörg mis- munandi efni. „Efnin“ í heiminum skiptu að hans áliti hundruðum þúsunda, en öll voru þau byggð upp úr örsmáum atómum. Nú leiddi ein rannsóknin aðra af sér, og ekki leið á löngu, að menn slægju því föstu, að atómin gerðu frumefnin ólík. Það lókst einnig að reikna út þunga hinna ýmsu atóma. í einu grammi af vatnsefni, en það er léttasta frumefnið, eru t. d. 0,6‘1024 atóm (1024 er cinn með 24 núllum). Það virtist þvi lílill mögulciki fyrir því, að hægt væri að rannsáka einstök atóm, vegna smæðar þeirra. Enda var það svo, að margir litu á atómkenninguna sem fræðilega skoð- un, sem skýrt gæti ýmsa eiginleika efn- anna, en voru engan veginn sannfærðir uin, að efnin væru í raun og veru byggð upp af atómum. Fyrst framan af voru frumefnin ekki talin mörg. Til þeirra voru taldar helztu lofttegundir, allir hreinir málmar og nokkur önnur efni. Þeim fjölgaði þó stöðugt og voru orðin 70 um 1880. Nú hafa menn sýnt fram á, að þau munu vera 92, en tvö þeirra eru þó enn ófuudin. Til er frumeindakerfi, þar sem

x

Heimilisblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimilisblaðið
https://timarit.is/publication/431

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.