Heimilisblaðið - 01.09.1958, Blaðsíða 9

Á Plögu hafa lengi búið Vigfús Gunnarssón og
^’gríður Sveinsdóttir góðu búi við mikla rausn.
au eru nu hnigin að aldri og hefur yngri kynslóð-
Itl tekið við jörðinni. Nú er þar tvíbýli og sami
^yndarbragur á öllu.
bennan dag var blítt veður og fagurt um að
ltast, en þokumóða hindraði nokkuð útsýni. Loks
Undir kvöldið kom bíll austan að. Með honum var
agt af stað eins og leið liggur út á Mýrdalssand.
brátt varð fyrir okkur þykkur og dimmur þoku-
'’eggur. En ótrauður virtist bílstjórinn ráðast á
Pannan múr og brjóta sér leið í gegnum hann,
ari þess að hægja ferðina, en brautin lokast strax
a® baki og ekkert sézt nema troðinn sandurinn fáa
jP^tra framundan. Múlakvíslarbrú segir til hvert
omið er, og brátt er stanzað í Vík. Þá er mjög
ahði3 kvölds og torvelt að komast lengra. Ég tók
Pað ráð að knýja hurðir góðkunningja mins, Ósk-
ars Jónssonar, en hann er kvæntur vinkonu minni
ra gamalli tíð, Katrínu Ingibergsdóttur frá Melhól.
ar voru viðtökur slíkar, sem systkin væru úr
elÍU heimt og gisting fúslega veitt.
Nokkra gamla kunningja gat ég hitt um morg-
^inn í Víkinni, en um hádegisbilið vorum við sótt
1 bil frá Skammadal og þar dvöldum við það sem
®ltlr var dagsins og næstu nótt. Þennan dag var
att og bjart veður og gott um að litast. Við
gengum hátt upp í brekkur upp af bænum, skoðuð-
Uttl m. a. snotran trjálund hjá Deildarárskóla. Þessi
agur var ánægjulegur og leið fljótt.
Snemma næsta morguns var sezt i mjólkurbíl,
Sem var á leið að Selfossi. Bíllinn fór marga króka
um Dyrhólahrepp, stanzaði við brúsapallana og
sy° var haldið áfram eins og leið liggur. Nú sjáum
Skógafoss betur en áður, fagrar brekkur, hlý-
e^a dali og gnæfandi tinda Eyjafjalla. Smálækir
°nia sumsstaðar eins og út úr berginu og hoppa
Sv° niður brekkuna eða hverfa í urð, sem undir
er- Bæirnir standa með stuttu millibili skammt frá
Veginum og „laða gesti“ — en nú er ekki kostur
0 stanza og njóta risnu, því bíllinn heldur sitt
strik og má ekki hægja ferðina. Fyrrum þótti lún-
Uttl göngumanni gott að stanza litla stund og þiggja
Svaladrykk eða annan greiða, sem jafnan var til
rf>ðu undir Eyjafjöllum. Um það get ég borið af
et8in raun.
Við Seljalandsmúla beygjir vegurinn til hægri
nú koma í ljós tveir fagrir fossar, Seljalandsfoss
Gljúfrabúi. Hvorugur þeirra er vatnsmikill, en
. v°r um sig hefur sérkenni, sem þó aðeins sjást
1 n®rveru við þá. Seljalandsfoss fellur af hárri
atUrabrún þráðbeint niður. Hann sézt allglöggt
^umbabrún, þegar bjart er yfir, og er því kunn-
Ur iiestum, sem um Hellisheiði fara. Markarfljpt
retltlur þungum straumi til vinstri handar. Það var
undum fyrr leiður farartálmi þeirra, sem á ferð
v°ru, og einatt ógnaði það ýmsum bæjum undir
estur-Eyjafjöllum og olli skemmdum og skaða,
fr til því var hazlaður farvegur með öflugum
Bórðum.
^ ^illinn brunar fram hjá brekkum, hvömmum og
®jum, þ. á. m. kirkjustaðnum Stóradal og brátt
ettlUr í ljós stór og sterkleg brú hjá Litla Dímon.
Hún er byggð á mörgum stóípum og milli þeírrá
fellur vatnið í stríðum straumum. Með rambyggð-
um görðum er öllu Fljótinu haldið í einum farveg,
annars myndi það að fyrri venju flæmast um aur-
ana víðsvegar. Þarna uppfrá er Stóri-Dímon. Þang-
að nær garðurinn. Og það sem meira er: Álar, Af-
fall og sjálf Þverá eru stífluð með tröllauknum
görðum og knúð til að falla í Markarfljót og bein-
ustu leið til sævar, í stað þess að vinna skemmdar-
verk í Fljótshlíð og Landeyjum.
,,Fögur er Hlíðin“ sagði Gunnar Hámundarson.
Þá var hann staddur einhversstaðar á þessum slóð-
um, og hann tók þá ákvörðun að snúa aftur heim
til sleginna túna og bleikra akra og bíða svo bana
af óvinahendi heldur en að halda gerðar sættir og
vera utan fósturstöðva um stund. Já, hún er fögur
Fljótshlíðin, böðuð geislum sumarsólarinnar.
Þarna sést Bergþórshvoll — óglöggt þó, þar sem
spekingurinn Njáll Þorgeirsson bjó forðum. Þar
gerðust þau hörmulegu tíðindi, að hann var brennd-
ur inni með konu sinni og sonum. Um þá atburði
og aðdraganda þeirra er glöggt frá sagt í sögu Njáls.
Hvergi er stanzað unz komið er að Hvolsvelli.
Þar skiljum við við þennan ágæta farkost og bíð-
um litla stund, þar til maður kemur frá Móeiðar-
hvoli að sækja okkur. Hvolsvöllur er stór þurr-
lendisslétta, nokkuð þýfð sumsstaðar en hallalítil.
Þar segir sagan að Ormur Stórólfsson hafi slegið
svo rösklega. að allar þúfur fylgdu með og fannst
rakstrarkonunum þungt að dreifa múgunum. Nokk-
ur ár eru síðan Kaupfélag Rangæinga flutti frá
Hallgeirsey og settist að á Hvolsvelli. Nýlega hefur
það reist þar mjög glæsilega sölubúð. Komið er þar
snoturt, vaxandi þorp og skammt frá er nýbýla-
hverfi. Vel sést heim að Stórólfshvoli. Þar er lækn-
isbústaður og kirkja í fögru umhverfi.
Móeiðarhvoll er í Hvolhreppi vestan til niður
við Þverá. Þar búa góðkunningjar, Vilborg og Val-
mundur, góðu og gagnsömu búi. Þar dvöldum við
þar til seinni hluta næsta dags í bezta yfirlæti.
Þótt velkomin væri lengri dvöl, var sezt inn í
mjólkurbílinn, sem stanzlaust fór sem leið liggur
að Mjólkurbúi Flóamanna, þar sem allra leiðir
mætast. Rangárvellir eru milli Eystri- og Ytri-
Rangár, Þar er Oddi sögufrægur staður. Þar var
Sæmundur hinn fróði, sem hvert barn kannast við,
sem þjóðsögur les. Þar er fæddur Páll biskup
Jónsson, sem nýlega hefur allmikið verið ritað
um, vegna þess að steinkista með beinum hans
fannst við uppgröft í Skálholtskirkjugarði. Þótti
sá fundur merkur, sem von var, svo mjög sannaði
hann sögu fyrri alda.
Vestur við Rangá er dálítið þorp, sem heitir
Hella. Þar á kaupfélagið ,,Þór“ myndarlegar bygg-
ingar.
Þá koma Holt, vestasta sveit Rangárvallasýslu.
Þar skiptast á heiðar og mýrarsund.
Brátt er komið að Þjórsá, lengstu á landsins.
Hún er vatnsmikil og straumhörð. Við Þjórsá aust-
anverða er mótsstaður Ungmennasambandsins
Skarphéðinn, þar sem íþróttamenn héraðsins hafa
ár eftir ár háð kappleiki sína. Nú stóð svo á, að
þessa árs mót átti að halda þennan dag, Sá ég
HEIMILISBLAÐIÐ — 185