Heimilisblaðið - 01.03.1961, Blaðsíða 12

FurSuverk
trj ávmusluimar
Eftir LLOYL STOUFFER.
Ævafornt hráefni er um þessar mundir
að verða eitt af furðuverkum nútímans.
Efnafræðingar geta nú gert þá hluti við
timbur, sem neyða okkur til að endurskoða
hugmyndir okkar um möguleika þess. Þeir
nota efni til að framleiða timbur, sem ekki
getur brunnið, ekki bólgnað eða herpzt,
tré sem stenzt árásir hvítmauranna og
ekki getur fúnað. Önnur efni fjarlægja
þeir úr trjáviðnum og vinna úr honum
ýmis önnur verðmæti eins og ger, spíritus,
lím, plastefni o. fl. Jafnvel vanillusafa er
nú hægt að vinna úr tré.
Undanfarna mánuði hef ég heimsótt
ýmsar tilraunastofnanir þar sem efnafræð-
ingarnir fara töframannshöndum um trjá-
viðinn og kynnzt þeirri tækni, sem liggur
að baki slíkum undrum. í fremstu röð þess-
ara fyrirtækja er Forest Products Labora-
tory (FPL) í Madison, Wisconsin, en það
starfar á vegum bandaríska landbúnaðar-
úr gildi hjá íslendingum. Fram að þeim
tíma höfðu f jöldamargir Islendingar stund-
að nám við háskólann í Kaupmannahöfn
og búið á Garði, svo sem kunnugt er.
19) 21. desember. Stjórnandi Garðs —
eða umsjónarmaður — var kallaður pró-
fastur. Með því að höf. var innritaður í
háskólann daginn áður, hafði hann öðlazt
rétt til að búa þar. Liggur því beint við til
ágizkunar erindi hans við Garðs-prófast-
inn.
20) 23. desember. Sennilega hefur þetta
jarðhús verið einhvers konar samkomu-
eða veitingastaður, ef til vill drykkjukjall-
ari. í Kaupmannahöfn var og hefur löng-
um verið mikið um skemmtihús af því
ráðuneytisins. Tilraunastofnun þessi va
grundvölluð fyrir 50 árum og helgar sig
eingöngu aðferðum til að hagnýta hváefa
skóganna. í geysistórri byggingu á lóð Wis-
consin-háskólans starfa 450 manns við a
saga, tálga, sjóða, efnagreina og gegnvæ a
timbur, í því skyni að efla enn betur Þann
iðnað, sem þegar gefur af sér 20 milljar a
dollara á ári hverju.
Lífverur þær, sem einkum eyðileggJa
trjáviðinn, eru skordýr og svampar, en
vísindamenn hafa nú yfir að ráða aðfer
um til að gera þetta hvort tveggja hæt u-
laust í senn. Gamla aðferðin við að vern a
tré fyrir snýkjudýrum er sú að spraa a
í þau kreósóti eða gegnvæta timbrið Ö r
um áþekkum efnum. Nýja aðferðin er s
að væta nýtt timbur í gegn með kopar
súlfati fyrst, og síðan með natríumarsena r
Efni þessi samlagast innan 1 viðnum 0
mynda svokallað koparasenat, sem er geysi
skaðvænlegt fyrir skordýr og sníkla. E1 a.
þetta er óuppleysanlegt og skolast því ek
út úr viðnum aftur. Við FPL er hægt a^
sjá girðingarstaura, sem eru fullkomleg
heilir eftir að hafa staðið í jarðvegi i
ár. Keppt er að því að hagnýta aðfer^
þessa í iðnaðinum, þannig að húsaviður
einkum sá viður, sem nota skal til n
bygginga í hvítmaurahéruðunum — ve
gegnvættur í efnum þessum í sjálfum ^
unarmyllunum, áður en hann er sen
lengra áleiðis til notkunar.
tagi. Ef til vill hafa íslendingar kallað ei
hvern slíkan kjallara jarðhús. Við 1
sambandi gæti átt við það, að höf. °&ie .
ar hans, sem nýlega höfðu lokið stúden
prófinu, hafi komið saman þennan
láksmessudag til að gera sér glaðan ^ ,
eftir þrengingar prófsins og hugsan
að þeir hafi fengið sér vel 1 staupinu-
Athuga skal vel, að allt, sem hér er s
um jarðhús, eru ágizkanir. ,, r,
21) 1. janúar. Slotskirkjan: Ha
kirkjan í Kristjánsborgarhöll.
Búið hefur til prentunar
Sigurður Helgo.soti.
56
HEIMILlSBb