Heimilisblaðið - 01.12.1962, Síða 7

Að lokum brast þolinmæði hennar. Hún
akvað að hefjast handa upp á eigin spýt-
yr> og vorið 1430 hélt hún af stað með lít-
hóp sjálfboðaliða til Norður-Frakk-
ands, þar sem hún heyrði, að tekinn hefði
verið upp barátta að nýju gegn Englend-
lngum. Þegar þangað kom, sá hún brátt, að
ovinurinn hafði búið sig undir að ráðast
geSn Compiégne. Jeanne réðst með menn
Slna inn í þennan hernaðarlega mikilvæga
stað og var fagnað sem konungi. En í
orustu, þ. 24. maí, var hún yfirunnin og
ekin til fanga af hermönnum Filips hins
Soða; undir umsjá biskupsins af Beauvais
SeMi hinn búrgúndski hershöfðingi hana í
endur Englendingum, gegn ríflegri þókn-
an> sem svo fóru með hinn nafntogaða
anga sinn til Rouen.
Öðum leið að lokaþætti hins stutta og
a ðrifaríka lífs Jeanne d’Arc.
Hertakan kom Jeanne ekki á óvart.
’’Haddirnar“ höfðu búið hana undir þetta.
horfði heldur ekki fram á við með
neinum ótta. Sömu raddir höfðu nefnilega
®akt henni, að hún myndi brátt frelsast.
Jea
Ungur
En
nne treysti því í blindni, að Karl kon-
myndi leysa hana úr fangelsinu.
einn dagur leið af öðrum, án þess að
l0kkur skipti sér af högum hennar. Karl 7.
eik Jeanne án þess að hika, en á meðan
uðu óvinir hennar tímann til að útbúa
a*®rnskjal á hendur henni. Meðal þessara
var Parísarháskóli einna hættuleg-
u 1 ovinur hennar. Prófessorarnir hötuð-
að ^eanne> fyrst og fremst vegna þess,
str'ð ^ ^1^1 ný-íu blásið að glæðum
,s> sem hafði mjög slæmar fjárhags-
^ eiðingar fyrir háskólann. Og til að kór-
falu saman leit svo út sem þessi ein-
tjj ,a sveitastúlka ætlaði að leiða stríðið
háf+ sem ver®a myndu á allt annan
H' klnir i^rðu menn kærðu sig um.
Kasaóiinn hafði nefnilega barizt gegn
0g , ] J- með hnúum og hnefum; hin sterka
k0 Oioðlega stjórn, sem hugsanlegt var að
myndaði, yrði ekki í samræmi
v hagsmum háskólans á neinn hátt. Þess
len pa Sneru háskólayfirvöldin sér til Eng-
dre lnga og iögðu til, að fanginn væri
fene!nn fyrir franskan klerkadómstól, sem
ei hana dæmda sem trúvilling. Þar með
^^ÍMILISBLAÐIÐ
væri grafið undan Karli 7. svo að um
munaði, — ef hægt væri að benda á það
sem staðreynd, að hann hefði verið dreg-
inn upp í hásætið af kvenpersónu, sem
væri trúvillingur.
Englendingar hlýddu þessum fyrirmæl-
um, og í febrúar 1431 hófust réttarhöldin
yfir stúlkunni frá Domremy. Biskupinn
yfir Beauvais, Pierre Cauchon — maður-
inn, sem hafði tælt Búrgundana til að
framselja Jeanne Englendingum —- var
sjálfur dómsforseti, en dóminn skipuðu:
einn kardínáli, sex biskupar, fjörutíu og
átta guðfræðidoktorar, sjö læknadoktorar
og eitt hundrað og þrír aukadómendur!
Svo til hvern einasta dag í þrjá mán-
uði reyndu hinir lærðu menn að veiða
ungu stúlkuna í net mótsagna, með lævís-
legustu spurningum. En Jeanne varðist við
yfirheyrslurnar með óbifanlegu öryggi.
Hún var í senn einföld, hyggin á sveita-
vísu og glaðlynd, og með þessum vopnum
varðist hún gegn sérhverri tilraun til að
túlka guðdómlega köllun hennar sem upp-
steyt gegn kirkjunni; hún hikaði heldur
ekki við að bera dómendum sínum hlut-
drægni á brýn, þegar því var að skipta.
Engu að síður varði hún þann konung,
sem hún hafði flutt til krýningarkirkjunn-
ar í Reims og nú lét hana standa uppi
eina og óstudda.
Hún var spurð um barnæsku sína, ástæð-
una fyrir því, að hún gekk í karlmanns-
klæðum. Lævísar spurningar voru lagðar
fyrir hana um þær raddir, sem hún hafði
heyrt, og um þá dýrlinga og engla, sem
höfðu vitrazt henni að hennar eigin sögn.
Hún var krafin sagna um stjórnmálaskoð-
anir sínar. Dómsskjölin, sem skráð eru á
latinu, sýna enn og sanna þennan átakan-
lega harmleik, þessa einstæðu orðasennu
milli slægviturrar og lærðrar mælgi ann-
ars vegar og hins vegar upprunalegs, hygg-
ins og saklauss einfaldleika.
— Ég veit, að konungur minn mun end-
urheimta ríki sitt! hrópaði Jeanne einn dag
í réttinum, samkvæmt dómsskjölunum.
— Þú gleymir því, að Búrgundarar
standa með Englandskonungi, svaraði
dómsforsetinn.
— Ef Búrgundarar gera ekki það sem
227