Heimilisblaðið - 01.09.1965, Blaðsíða 5

hljóðlaust á bak við mig og virt mig fyrir
sér góða stund. Eg gat ekki séð, að hann
væri hið minnsta illur. Auðsjáanlega hafði
hann komizt að þeirri niðurstöðu, að ég
væri skaðlaus. Hann hafði leikið á mig,
°g nú sperrti hann eyrun, velti dálítið
vöngum og leit á mig eins og hann vildi
spyrja: „Jæja, hvernig finnst svo þér að
láta glápa á þig?“
Þegar grábjörninn skríður úr híði sínu
mhli snæviþakinna klettanna, er hann harla
hviðstrengdur eftir margra mánaða föstu.
Hann kastar sér í græðgi yfir fyrstu grænu
spirurnar og vetrarlaukinn, en fær brátt
]yst á kjarnbetri fæðu. Þá er það sem hann
fer á veiðar eftir íkornum, og múrmel-
hýrum sem hann dregur upp úr grenjun-
Urn og skóflar upp í sig eins og sælgætis-
iöflum. Þá verður hann brátt það hress,
a<5 hann tekur að sýna hina einstæðu hæfi-
leika sina til að eltast við hirti, hreindýr,
villifé og geitur.
Elgskjöt er þó eftirlætisfæða hans, og
veiðimaður á þessum slóðum þarf að koma
elgsdýrum sínum eins fljótt í hús og hann
§etur, ef grábjörninn á ekki að stela veiði
hans. Vinur minn einn komst síðla dags í
færi við elgstudda og tókst að taka innan
Ur hinni 700 kílóa þungu skepnu og komast
aftur heim í bækistöðvar sínar áður en
myrkrið skall á. En þegar hann kom dag-
lnn eftir þangað sem elgurinn lá, var hann
sleginn til jarðar likt og af eldingu. Hann
minntist þess óljóst síðar, að björninn
lafði haldið honum milli skoltanna og hrist
uann til „eins og hundhvolpur hristir tusku-
rúðu“. Björninn hefur þá auðsjáanlega
aldið að hann væri dauður, og lét hann
ai§a sig. Handleggsbrotinn og hörunds-
e§inn í andliti gat hann með naumind-
Um skreiðzt til félaga sinna í bækistöðv-
Uuum og var fluttur í nálægasta sjúkra-
Us-_ Ekki fannst þessum manni, að hægt
*ri að ásaka björninn. „Hann reyndi að-
eins að verja það sem honum fannst sjálf-
ni vera sín eigin veiði eða fundur," sagði
hann.
j. ^1® fæðingu er grábjörninn lítil, snoðin
vera, sem ekki vegur nema um 700
sáomm. Hann kemur í heiminn í myrku
errarhýðinu á meðan móðir hans liggur
^EOWILISBLAÐIÐ
í eins konar dvaia — ekki raunverulegum
dvala þó, því að líkamshiti hennar er þá
tiltölulega hár. Hún eignast ýmist einn
eða fleiri bangsa, og þegar hún í maímán-
uði fer með þá út í dagsbirtuna, eru þeir
orðnir af litlum ullhærðum hvolpum með
beittar tennur, hvassar klær og skaphöfn
óargadýrs. Þeir eiga bágt með að leika sér
saman, án þess að til slagsmála komi, en
þau enda oftast með aukunarlegu væli þeg-
ar móðirin skakkar leikinn og skilur þá
sundur.
Sumarlangt annast móðirin þá, og um
haustið tekur hún þá með sér í vetrar-
híðið, enda þótt þeir séu þá orðnir að
stálpuðum bjarndýrum nokkurra hundraða
kílóa þungum. En næsta vor skilja svo
leiðir. Fengitími kvendýranna er aðeins
annað hvert ár, en þar á móti vegur, að
karldýrið getur þefað hana uppi ótrúlega
langan veg. Á meðan á orrustunni milli
biðlanna stendur, eru ársgamlir birnimir
sendir út í heiminn til að standa á eigin
fótum; síðan taka við tiltölulega fáir
„hveitibrauðsdagar“ kvendýrsins á nýjan
leik.
Þegar birnirnir eru lausir frá móðurinni,
gefa þeir sér sannarlega lausan tauminn.
Eitt sinn fylgdist ég ásamt hinu.m þekkta
eyðilandafræðingi Andy Simons með fram-
ferði eins slíks bjarnarunga á gelgjuskeið-
inu, þar sem hann æfði jafnvægislistir á
snjóhengju hátt yfir höfðum okkar. Leys-
ingavatn hafði myndað glerhált svell ofan
frá hengjunni alla leið niður á vorgræna
freðmýrina þar sem við Andy stóðum. —
Ungi björninn kastaði sér fram af snjó-
hengjunni eins og ekkert væri og kom á
magann á hraðri ferð í áttina til okkar
eins og stráklingur á sleða. Reyndar fór
hann margan kollhnísinn á leiðinn og tók
að lokum heljarstökk fáeina metra frá
okkur áður en hann hafnaði á grúfu. En
án þess að gefa okkur minnstu gætur eða
virða okkur viðiits, reis hann óðara upp
og klöngraðist upp á snjóhengjuna aftur
til þess að endurtaka þennan skemmtilega
ieik.
Andy Simons var ekki hið minnsta hissa.
„Ég hef séð þá taka upp á miklu furðu-
legri hlútum,“ sagði hann. „Eg hef séð
181