Kirkjuritið - 01.04.1950, Blaðsíða 32

100
KIRKJURITIÐ
ir einn ákveðinn mann. Það er sem sé álitið, að sami
maður hafi skrifað bæði Lúkasarguðspjall og Postula-
söguna fyrir einhvern Þeófílus, sem nútíminn veit ekki,
hver hefir verið. En Postulasagan byrjar sem kunnugt er
á þessum orðum: Fyrri frásöguna samdi ég, Þeófílus,
um allt, sem Jesús gerði og kenndi frá upphafi. Með
„fyrri frásögunni“ er álitið, að höfundurinn eigi við guð-
spjallið.
Nú skulum við aðallega halda okkur við Markúsarheim-
ildina. Hver var þessi Markús, sem álitinn er höfundur.
guðspjallsins? Fornar heimildir eru yfirleitt sammála um,
að hann hafi ekki verið lærisveinn Jesú, en hafi verið
fylgdarmaður postulanna Páls og aðallega Péturs á ferð-
um þeirra. Eitt fomrit frá því um 100 e. Kr. kallar Markús
beinlínis túlk Péturs, og annað rit frá líkum tíma kennir
guðspjallið alls ekki við Markús, heldur kallar það End-
urminningar Péturs. Sjáanlegt er því, að fornöldin hefir
skoðað Símon Pétur aðalheimildarmann höfundar Mark-
úsarguðspjalls. Nú telja fomar heimildir, að Pétur hafi
verið líflátinn í Nerós ofsóknimum á árunum 64 eða 65
e. Kr., en hinsvegar ber guðspjallið með sér, að það er
skrifað fyrir eyðingu Jerúsalemsborgar árið 70. Það hlýt-
ur því að vera skráð á ámnum 64—70, eða í hæsta lagi
40 árum eftir að umræddir atburðir gerðust. Tímabilið
milli atburða og skrásetningar er því engan veginn svo
langt að hafa áhrif á frásögnina, sízt til að gera hana
vafasama þessvegna. Enginn vísindamaður efast um sann-
gildi Islendingabókar eða Landnámu. Þessi merku rit, sem
talin em ábyggileg heimildarrit landnámsaldarinnar, sem
talin er frá 874—930, eru þó ekki skráð fyrr en liðið er
nokkuð á 12. öld. Þá þykir Ari fróði flestum merkari heim-
ildarmaður, þó rit hans séu skráð 2 öldum eftir atburð-
ina. En guðspjöllin em skráð 40—80 árum eftir kross-
festing Krists. Tíminn ætti því ekki að ryðja sannsögu-
legu gildi þeirra.
En svo vill til, að við eigum eldri heimildir en guðspjöll-