Kirkjuritið - 01.01.1952, Blaðsíða 65

JÁTNINGARRIT ÍSL. KIRKJUNNAR
63
beinagrindur mundu nú svitna í gröf sinni, ef þannig ætti
að fara að takmarka hinn sáluhjálplega boðskap þeirra.
Manni gæti orðið á að spyrja, hvers vegna skímin sé
óhjákvæmilegt skilyrði til sáluhjálpar fyrir þá, sem eru
með fullu viti, ef Hottentottar og fábjánar geta komizt
í náð hjá Guði án hennar? Áreiðanlega datt kaþólskri
kirkju og siðbótarmönnunum aldrei í hug að kenna neitt
því um líkt, enda hefði þá allt kerfið hrunið. Þetta var
einmitt eitt atriðið, sem þeir deildu um við Kalvin. Extra
ecclesiam nulla salus, utan kirkjunnar ekkert hjálpræði
var þeirra hugsun, og er hér auðsæ trúarvilla hjá séra
Helga.
En mjög er hún afsakanleg. Þessum góða manni hryllti
við að trúa á hina fortakslausu útskúfunarkenningu, sem
náði til allra, nema örfárra útvaldra. Þrátt fyrir þetta
fékk Matthías Jochumsson á efri prestsskaparárum sínum
biskupsáminningu fyrir að kalla þennan lærdóm: kenn-
inguna ljótu. En ef nú þetta mikla frávik þessa ágæta
laeriföður fjöldamargra íslenzkra presta á að teljast geta
»takmarkað“ sjálf grundvallarlög evangelisk-lúterskrar
kirkju á landi hér, hví ættu þá ekki önnur frávik að geta
Það einnig, ef þau kæmu t. d. frá mönnum, er stæðu í
svipaðri stöðu og séra Helgi Hálfdanarson?
Annars mun það nú vera orðið ótítt, að bamalærdóms-
bækur í kristindómi séu kenndar orði til orðs, eins og áð-
ur tíðkaðist. Þeir, sem þær nota, hafa þær aðeins sér
til hliðsjónar við kennsluna. Um handbækumar er það
að segja, að þangað til 1910 vom þær mestmegnis þýð-
ingar á dönskum handbókum, og var því ekki mikils frum-
leiks að vænta úr þeirri átt. Ekki leit dr. Jón Helgason
Þannig á, ef eg man rétt, að þær ættu að skoðast sem
lögbækur, heldur sem leiðarvísir um guðsþjónustuhald.
Æskilegt er að hafa í þessu einhverja samkvæmni, en hin
stirðnuðu form geta líka verið varhugaverð fyrir trúar-
lífið.
Skylt er nú að geta þess, að höf. gerir sér mjög skil-