Kirkjuritið - 01.01.1952, Blaðsíða 30

28
KIRKJURITIÐ
Reynsla mín við organleikarastarf í því nær 40 ár hef-
ir fært mér heim sanninn um, að almennur safnaðar-
söngur er því nær óþekkt fyrirbrigði. Hitt er tíðast, að
aðeins örfáir kirkjugesta hafa sálmabók í hendi og reyna
að halda uppi söngnum og auðvitað við misjafna getu.
Meginhluti safnaðarins situr auðum höndum og hefst ekki
að. Sýnast þá sumir fátt leggja til messugerðarinnar ann-
að en daufan og syfjulegan svip. Þetta algera þátttöku-
leysi safnaðarins í messugerðinni virðist mér lítt fallið til
að gera hana að því áhrifavaldi, sem ætlazt er til.
Til samanburðar er vert að geta þess, að í öll þessi ár
hefi ég aðeins í tvö skipti heyrt almennan safnaðarsöng
í kirkjum. I bæði skiptin voru kirkjurnar þéttskipaðar
fólki, og virtist hver einasti kirkjugestur syngja. Er
skemmst frá því að segja, að við hátíðlegri messur hefi
ég aldrei verið. Var eins og allir yrðu að einni sál í söngn-
um. Þessi getur verið töframáttui' söngsins.
Kirkjugesturinn má ekki eingöngu vera hlustandi hverju
sinni, heldur miklu fremur þátttaJcandi.
Þegar allir sameinast í söng, dregur það úr kröfum um
sérstaka sönghæfni eða listsöng. Allir eru þá að starfi,
og gagnrýni einstakra hlustenda leggst þá til hliðar. Al-
mennan safnaðarsöng á auðvitað að æfa, fegra og prýða.
Hversu góðir og fullkomnir sem kirkjukórar kunna að
vera, mega þeir hvergi taka safnaðarsönginn með öllu í
sínar hendur, nema við sérstök tækifæri. Söfnuðirnir mega
aldrei skoða sönginn sem sérmál kórsins. Við venjulega
messugerð getur kórinn verið eins konar forsöngvari. Ef
kirkjukór er skoðaður sem sérstakur leyfishafi í söngnum,
á hann ekki rétt á sér. Þeir, sem fagrar raddir hafa, mega
vel blanda geði við allan almenning í messugerðinni og
nota raddgæðin til að fegra söngblæinn og styrkja þá,
sem minna geta af mörkum látið. ViS guðsþjónustur á
söngurinn að vera eign hvers einasta manns.
Ég minnist ekki, að aðrir hafi ritað og rætt um mikil-
vægi almenns safnaðarsöngs en séra Halldór Jónsson, fyrr-